Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzwonkówka tarczowata (Entoloma clypeatum (L.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dzwonkówka tarczowata |
Nazwa systematyczna | |
Entoloma clypeatum (L.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zwickau): 98 (1871) |
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Karol Linneusz nadając mu nazwę Agaricus clypeatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Entoloma[1]. Synonimów naukowych ma ponad 20. Niektóre z nich[2]:
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako wieruszka tarczowata[3].
Średnica 6–12 cm, kształt początkowo półkolisty, później rozpostarty, ze stożkowatym garbkiem. Brzeg początkowo podwinięty, później powyginany[4]. Jest higrofaniczny. Ma barwę od białawej (w stanie suchym) do ciemnobrunatnej w stanie wilgotnym[5]. W suchym stanie ma powierzchnię jedwabisto błyszcząca, w czasie suszy łuskowato pęka[6].
Szerokie, przyrośnięte zatokowato do trzonu[6]. U młodych okazów są białe, potem różowe, u starszych owocników brązowoczerwone. Często mają nierówne, faliste ostrza, a przy trzonie są zaokrąglone[5]. Są średnio gęste, mają szerokość do 15 mm, liczba blaszek (L) wynosi 40-80, liczba międzyblaszek 1-7[7].
Wysokość 8-13 cm, grubość do 1 cm, maczugowaty. Powierzchnia biaława, prążkowana, pokryta długimi szarobrązowymi włókienkami[4].
Biały, niezmieniający barwy po uszkodzeniu. Smak łagodny, zapach zjełczały[5].
Wysyp zarodników różowy. Zarodniki wielokątne, szeroko elipsoidalne, o rozmiarach (8,5–) 9,0–1 1,5 × (7.5–) 8,0–9,0 (–10,0) μm. Podstawki o rozmiarach (25–) 30–55 × 10–20 μm, 4–zarodnikowe, ze sprzążkami. Cystyd brak. Strzępki w skórce są cylindryczne, mają grubość 2–7 μm, sprzążki mają grubość do 12 μm. Sprzążki występują licznie we wszystkich strzępkach. Strzępki skórki są wewnątrzkomórkowo brązowo pigmentowane[7].
Dzwonkówka tarczowata występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz w Japonii[8]. W Polsce jest pospolita[3]. W piśmiennictwie naukowym podano wiele jej stanowisk[3]. Nowe stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[9]
Owocniki wytwarza wiosną (od maja do czerwca) oraz późną jesienią (od września do października). Rośnie na ziemi pod drzewami z rodziny różowatych (głóg, jabłoń, śliwa, grusza). Można ją spotkać w ogrodach, parkach[3], także na pastwiskach, łąkach, przy drogach. Czasami występuje gromadnie[5].
Grzyb mikoryzowy[3]. Jest grzybem jadalnym, jednak nie zaleca się jego zbierania, gdyż łatwo może być pomylony z podobnymi, ale trującymi gatunkami dzwonkówek[5].
Jest wiele podobnych gatunków dzwonkówek. Pewne rozpoznanie często możliwe jest tylko poprzez analizę ich zarodników pod mikroskopem[10]. Podobne są m.in.:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.