Dwugłówka[3] (Dichorisandra Mikan) – rodzaj roślin z rodziny komelinowatych. Obejmuje według części źródeł 25[4], a według innych nawet 52[5] gatunki. Duże różnice spowodowane są tym, że często jeszcze nawet w XXI wieku opisywane są kolejne gatunki, także po kilka w ciągu jednego roku[6][7][8]. Występują one w strefie tropikalnej i subtropikalnej Ameryki Południowej, rzadko w Środkowej[4] – od południowego Meksyku po północną Argentynę[5]. Rosną w runie leśnym[9], w miejscach wilgotnych, cienistych lub w półcieniu[10].
Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne[4], zwłaszcza Dichorisandra thyrsiflora i Dichorisandra reginae[11][4]. Uprawiane są w ogrodach w strefie klimatu ciepłego (rosnąć mogą w strefach mrozoodporności 10–12), w klimacie umiarkowanym chowane muszą być zimą do szklarni[11]. D. reginae uprawiana jest też w pomieszczeniach jako roślina doniczkowa[4].
Owoce Dichorisandra villosula
Pokrój
Byliny o zróżnicowanym pokroju[9] – o pędach prosto wzniesionych, tworzących kępy[10], także pnącza[9]. Pędy zwykle miękkie[11]. Z korzeniami zwykle na końcach bulwiasto zgrubiałymi[9].
Zebrane w kwiatostanywiechowate, czasem zredukowane, wyrastające na szczycie pędu, czasem w kątach liści lub u nasady pędu. Kwiaty są obupłciowe lub niektóre tylko męskie, o symetrii grzbiecistej, z reguły jednak słabo zaznaczonej. Działki kielicha podobnej wielkości. Podobnie płatki korony, które są wolne i gładkie (bez frędzli na brzegach spotykanych u innych rodzajów z podplemienia)[9]. Płatki mają kolor purpurowy lub niebieski[11]. Pręciki w liczbie 5–6 podobne długością lub nierówne, o nitkach krótkich, ale za to okazałych, grubych pylnikach. Zalążnia trójkomorowa[9].
Mięsiste[11]torebki otwierające się trzema klapami. W trzech komorach zawierają nasiona otoczone czerwoną, rzadziej białą, mięsistą osnówką[9].
Pozycja systematyczna
W obrębie rodziny komelinowatychCommelinaceae rodzaj należy do podrodziny Commelinoideae[1], a w jej obrębie do plemieniaTradescantieae Meisner (1842) i podplemienia Dichorisandrinae (Pichon) Faden & D.R. Hunt (1991)[9]. Stanowi takson siostrzany względem rodzaju siderasisSiderasis[12].
Karpowiczowa Ludmiła (red.):Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński.Warszawa:Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,1973,s.25.
K. Kubitzki (red.):The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae.Berlin, Heidelberg:Springer-Verlag,1998,s.121. ISBN978-3-642-08378-5.
Christopher Brickell (red.):Encyclopedia of plants and flowers.London, New York, Munich, Melbourne, Delhi:Dorling Kindersley, American Horticultural Society,2011,s.564. ISBN978-0-7566-6857-0.
GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 304, ISBN3-8331-1916-0, OCLC271991134.
Marco O.O.Pellegrini,Robert B.Faden.Recircumscription and taxonomic revision of Siderasis, with comments on the systematics of subtribe Dichorisandrinae (Commelinaceae).„PhytoKeys”.83,s.1–41,2017-07-13. DOI: 10.3897/phytokeys.83.13490.
.jpg)
.jpg)
