Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo”

Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo” (cz. Československý vojenský řád bilého Lva "Za vítězství") – czechosłowackie najwyższe odznaczenie wojskowe nadawane za wybitne zasługi na polu walki, za męstwo podczas II wojny światowej i podczas wyzwalania kraju^[1].

Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo”
Československý vojenský řád bilého Lva "Za vítězství"

Awers Krzyża i Gwiazdy II Klasy
Baretka I Klasy Orderu
Baretka "ogólna"
Ustanowiono	9 lutego 1945
Dewiza	ZA ZWYCIĘSTWO
Poniżej	Order Lwa Białego

Zarys historii

Order został ustanowiony pod koniec wojny, 9 lutego 1945 roku, przez prezydenta Czechosłowacji na wygnaniu w Londynie Edwarda Benesza w celu nagradzania wybitną służbę wojskową. Mógł być nadawany zarówno obywatelom czechosłowackim jak i obcym, jednostkom wojskowym i organizacjom. Tworząc ten order prezydent Beneš uzyskał odznaczenie, które mógł nadawać Czechosłowakom, gdyż jedyny do tej pory order ČSR, Order Lwa Białego, był w obu swych klasach, cywilnej i wojskowej, przeznaczony wyłącznie dla cudzoziemców. Jako odznaczenie wojenne Order Wojskowy Lwa Białego miał pierwszeństwo przed Orderem Lwa Białego przy posiadaniu obu odznaczeń^[2].

Podział orderu

Order dzielił się na 3 stopnie, w tym pierwszy i trzeci były dodatkowo podzielone na dwie klasy:

• I stopień:
  • Gwiazda I Klasy,
  • Gwiazda II Klasy,
• II stopień:
  • Krzyż,
• III stopień:
  • Złoty Medal,
  • Srebrny Medal^[2].

Wygląd insygniów

Gwiazda I Klasy była złocona, ośmiopromienna i posiadała w środku okrągły medalion z ukoronowanym białym lwem czeskim na czerwonym polu, z herbem Słowacji na piersi, otoczonym złotym napisem „Za vítězství” na błękitnym tle, z dwoma skrzyżowanymi złotymi mieczami u nóg lwa. Gwiazda II Klasy była srebrna, a napisy na niej były srebrne. Krzyż był złoty, emaliowany na czerwono, typu krzyża maltańskiego z trzema rozwidleniami ramion opatrzonymi kulkami. Medalion środkowy awersu był identyczny z medalionem Gwiazd I i II Klasy, medalion rewersu zawierał spleciony monogram republiki, „ČSR”, otoczony napisem „Pravda vítězí” – dewizą starszego Orderu Lwa Białego. Złoty Medal był złoty, na awersie ukazywał lwa czeskiego z herbem Słowacji na piersi, z dwoma skrzyżowanymi mieczami pod nogami i otoczonego napisem „Za vítězství”, na rewersie z monogramem ČSR otoczonym napisem „Pravda vítezí”. Srebrny Medal był identyczny, lecz srebrny. Krzyż oraz medale noszone były na wstędze Orderu Lwa Białego, czerwonej z dwoma białymi paskami^[2][3]. Gwiazda na pierś I i II Klasy, bez noszonej na wstędze oznaki orderu, była nietypowa, ale prezydent Benesz liczył się zapewne z koniecznością/przymusem nadawania orderu wojskowym sowieckim, a w systemie orderów ich kraju istniały wyłącznie gwiazdy^{[potrzebny przypis]}.

W 1960 roku order zachowano i przystosowano jego wygląd do nowego godła i nazwy państwa: odebrano lwu koronę, zmieniono herb Słowacji na jego piersi, a także zmieniono inicjały na „ČSSR”^[2]. Republika Czeska orderu nie odnowiła.

Baretki

Baretki Czechosłowackiego Wojskowego Orderu Lwa Białego „Za zwycięstwo”
I stopień Gwiazda I Klasy	I stopień Gwiazda II Klasy	II stopień Krzyż	III stopień Złoty Medal	III stopień Srebrny Medal	baretka ogólna

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Czechosłowackim Wojskowym Orderem Lwa Białego „Za zwycięstwo”.

Przypisy

1. Encyklopedia Wojskowa. T. 2. Warszawa: PWN-Bellona, 2007, s. 66.
2. Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, Nowy Jork 1967, s. 179
3. Megan C. Robertson: Czechoslovak Military Order of the White Lion "For victory". Medals of the World. (ang.).

Encyklopedie internetowe (nagroda):

• PWN: 3934669