Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złociec czerwonawy (Buchwaldoboletus lignicola (Kallenb.) Pilát) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[2].
Pozycja w klasyfikacji: Buchwaldoboletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[2].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1929 r. Franz Joseph Kallenbach nadając mu nazwę Boletus lignicola. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1969 r. Albert Pilát, przenosząc go do rodzaju Buchwaldoboletus[2].
W 1999 r. Władysław Wojewoda podał nazwę polską złotak czerwonawy a wcześniej Alina Skirgiełło opisywała ten gatunek jako złotak nadrzewny, we wcześniejszych klasyfikacjach gatunek ten zaliczany był bowiem m.in. do rodzaju Pulveroboletus (złotak)[3]. Po przeniesieniu go do rodzaju Buchwaldoboletus (złociec) obydwie nazwy polskie stały się niespójne z nazwą naukową. Z tego powodu w 2021 r., Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów ustaliła dla tego taksonu nową nazwę – złociec czerwonawy[4].
Średnica 3–9 cm, początkowo półkulisty, potem łukowaty, na koniec płaski. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia matowa i filcowata, u starszych okazów kosmkowata i popękana na poletka. Przez szczeliny popękanej skórki widoczny rdzawobrązowy miąższ. Skórka daje się ściągać płatami[5].
Przyrośnięte do trzonu lub nieco zbiegające. Początkowo mają barwę cytrynowożółtą, potem żółtozieloną. Łatwo oddzielają się od miąższu. Pory średniej wielkości, kanciaste, po uciśnięciu zmieniają barwę na błękitna[5].
Wysokość 3–8 cm, grubość 0,7–2,7 cm, kształt walcowaty, równo gruby, czasami wygięty, dość często ekscentryczny. Powierzchnia o barwie rdzawożółtej lub rdzawobrązowej, przy podstawie jaśniejszej – cytrynowożółtej. Wyrastająca z podstawy trzonu grzybnia jest żółta[5].
Miękki, gąbczasty, cytrynowożółty, a pod skórką płowy. Po uszkodzeniu lekko błękitnieje, zwłaszcza nad rurkami. Ma aromatyczny zapach i jest nieco kwaskowaty[5].
Oliwkowy. Zarodniki eliptyczno-wrzecionowate, gładkie, o rozmiarach 6–9 × 3–4 μm[5].
Podano występowanie tego gatunku tylko w jednej z prowincji Kanady w Ameryce Północnej i niektórych krajach Europy. Wszędzie jest rzadki[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Finlandii, Niemczech, Norwegii, Szwecji[3].
Rozwija się na martwym drewnie, przeważnie drzew iglastych (sosna, modrzew, daglezja), rzadko liściastych. Wyrasta w niewielkich grupkach od czerwca do października[8]. Wcześniej mykologowie uważali, że jest to gatunek, który rozkłada materię drzewną (saprotrof), ale ostatnie badania wykazały, że złociec czerwonawy jest pasożytem murszaka rdzawego (Phaeolus schweinitzii), którego owocniki prawie zawsze znajdują się w pobliżu tego grzyba[9][8]. Złociec czerwonawy jest także grzybem nagrzybnym[10].
Grzyb jadalny[11], ale z racji na wyjątkową rzadkość nie ma zastosowania kulinarnego. Z tego samego powodu zasługuje na ochronę.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.