Bubo – rodzaj ptaków z podrodziny puszczyków (Striginae) w rodzinie puszczykowatych (Strigidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Bubo[1] |
Duméril, 1805[2] |
|
Przedstawiciel rodzaju – puchacz indyjski (B. bengalensis) |
Systematyka
|
Domena
|
eukarionty |
Królestwo
|
zwierzęta |
Typ |
strunowce |
Podtyp |
kręgowce |
Gromada |
ptaki |
Podgromada |
Neornithes |
Infragromada |
ptaki neognatyczne |
Rząd |
sowy |
Rodzina |
puszczykowate |
Podrodzina |
puszczyki |
Rodzaj |
Bubo |
Typ nomenklatoryczny |
Strix bubo Linnaeus, 1758 |
Synonimy |
- Bubotus Rafinesque, 1815[3]
- Nyctea Stephens, 1826[4]
- Gymnopus Brookes, 1828[5]
- Ketupa Lesson, 1830[6]
- Cultrunguis Hodgson, 1836[7]
- Huhua Hodgson, 1836[8]
- Glaux Rylands, 1836[9]
- Ascalaphia I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837[10]
- Heliaptex Swainson, 1836[11]
- Urrua Hodgson, 1837[12]
- Byas Morris, 1837[13]
- Syrnium Morris, 1837[13]
- Haemeria Zander, 1838[14]
- Feliceps G.R. Gray, 1840[15]
- Etoglaux Hodgson, 1841[16]
- Mesomorpha Hodgson, 1841[16]
- Aibryas Gloger, 1841[17]
- Nyctaetus Gloger, 1841[18]
- Nisuella Lesson, 1843[19]
- Scotopelia Bonaparte, 1850[20]
- Nyctaetus Le Maout, 1853[21]
- Megaptynx Bonaparte, 1854[22]
- Pachyptynx G.R. Gray, 1855[23]
- Ptiloskelos Tickell, 1859[24]
- Scotoglaux Heine, 1860[25]
- Leuchybris Sundevall, 1873[26]
- Smilonyx Sundevall, 1873[26]
- Ophtalmomegas Dehaut, 1911[27]
- Stringonax Miller, 1915[28]
|
|
Gatunki |
|
|
|
Zamknij
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i Ameryce[29].
Długość ciała 38–72 cm, rozpiętość skrzydeł 100–190 cm; masa ciała samic 525–4200 g, samców 485–2800 g[29].
Etymologia
- Bubo: epitet gatunkowy Strix bubo Linnaeus, 1758; łac. bubo, bubonis „puchacz”, od gr. βυας buas „puchacz”[30].
- Bubotus: łac. bubo, bubonis „puchacz”; otus „mała, uszata sowa”, od gr. ωτος ōtos „uszata sowa”[30].
- Nyctea: epitet gatunkowy Strix nyctea Linnaeus, 1758; gr. νυκτια nuktia „nocny”, od νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”[30]. Gatunek typowy: Strix erminea Shaw, 1809 (= Strix nyctea Linnaeus, 1758 (= Strix scandiaca Linnaeus, 1758)).
- Gymnopus: gr. γυμνος gumnos „goły, nagi”; πους pous, ποδος podos „stopa”[30]. Gatunek typowy: Strix leschenault Temminck, 1820 (= Strix ceylonensis Latham, 1790).
- Ketupa: epitet gatunkowy Strix ketupu Horsfield, 1821; malajska nazwa Ketupok dla ketupy płowej[30]. Gatunek typowy: Ketupa javanensis Lesson, 1830 (= Strix ketupu Horsfield, 1821).
- Cultrunguis: łac. culter, cultri „nóż”; unguis „pazur, szpon”[30]. Gatunek typowy: Cultrunguis flavipes Hodgson, 1836.
- Huhua: ogólna, nepalska onomatopeja Huhu dla sów[30]. Gatunek typowy: Bubo nipalensis Hodgson, 1836.
- Glaux: gr. γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[30]. Gatunek typowy: Strix scandiaca Linnaeus, 1758.
- Ascalaphia: gr. ασκαλαφος askalaphos „ptak” wspomniany przez Arystotelesa, zazwyczaj identyfikowany jako rodzaj jakiejś sowy[30]. Gatunek typowy: Bubo ascalaphus Savigny, 1809.
- Heliaptex: gr. ἡλιας hēlias „z słońca”, od ἡλιος hēlios „słońce”; πτηξις ptēxis, πτηξεως ptēxeōs „terror”, od πτησσω ptēssō „straszyć”[30]. Gatunek typowy: Strix (Bubo) arctica Swainson, 1837 (= Strix virginiana J.F. Gmelin, 1788).
- Urrua: autor nie wyjaśnił etymologii nazwy; niewątpliwie jest to nepalska nazwa dla sowy[30]. Gatunek typowy: Urrua cavearea Hodgson, 1837 (= Otus bengalensis Franklin, 1831).
- Byas: gr. βυας buas „puchacz”[30]. Gatunek typowy: Byas nobilis Morris, 1837 (= Strix bubo Linnaeus, 1758).
- Syrnium: gr. συρνιον surnion „gatunek jakiejś sowy”[30]. Gatunek typowy: Syrnium niveum Morris, 1837 (= Strix scandiaca Linnaeus, 1758).
- Haemeria: gr. αἱμηρος haimēros „poplamiony krwią, morderczy”, od αἱμα haima, αἱματος haimatos „krew”[30]. Gatunek typowy: Haemeria nivia Zander, 1838 (= Strix scandiaca Linnaeus, 1758).
- Feliceps: łac. feles, felis „kot”; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[30]. Gatunek typowy: Strix bubo Linnaeus, 1758.
- Etoglaux: gr. αετος aetos „orzeł”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[30]. Nowa, klasyczna nazwa dla Huhua Hodgson, 1836.
- Mesomorpha: gr. μεσος mesos „środkowy”; μορφη morphē „rodzaj, wygląd, forma”[30]. Nowa, klasyczna nazwa dla Urrua Hodgson, 1837.
- Aibryas: gr. αετος aetos „orzeł”; βρυας bruas „puchacz”, od βυας buas „puchacz”[30]. Gatunek typowy: Strix (Bubo) arctica Swainson, 1837 (= Strix virginiana J.F. Gmelin, 1788).
- Nyctaetus: gr. νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; αετος aetos „orzeł”[30]. Gatunek typowy: Strix aquilina M.H.C. Lichtenstein, 1842 (= Strix leschenault Temminck, 1820 (= Strix ceylonensis Latham, 1790)) (Gloger, 1841); Strix lactea Temminck, 1820 (Le Maout, 1853).
- Nisuella: epitet gatunkowy Strix nisuella Daudin, 1800; rodzaj Nisus Lacépède, 1799 (jastrząb); łac. przyrostek zdrabniający -ella[30]. Gatunek typowy: Strix nisuella Daudin, 1800 (= Strix africana Temminck, 1821.
- Scotopelia: gr. σκοτος skotos „ciemność, mrok”; epitet gatunkowy Strix peli Bonaparte, 1850[30]. Gatunek typowy: Strix peli Bonaparte, 1850.
- Megaptynx: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; πτυγξ ptunx, πτυγγος ptungos „sowa”[30]. Gatunek typowy: Strix magellanicus Lesson, 1828[uwaga 1].
- Pachyptynx: gr. παχυς pakhus „wielki, gruby”; πτυγξ ptunx, πτυγγος ptungos „sowa”[30]. Gatunek typowy: Strix crassirostris Vieillot, 1817 (= Strix lactea Temminck, 1820).
- Ptiloskelos: gr. πτιλον ptilon „pióro”; σκελος skelos „noga”[30]. Gatunek typowy: Ptiloskelos amherstii Tickell, 1859 (= Bubo nipalensis Hodgson, 1836).
- Scotoglaux: gr. σκοτος skotos „ciemność, mrok”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[30]. Gatunek typowy: Strix peli Bonaparte, 1850.
- Leuchybris: gr. λευκος leukos „biały”; ὑβρις hubris, ὑβριδος hubridos „puchacz”[30]. Gatunek typowy: Strix scandiaca Linnaeus, 1758.
- Smilonyx: gr. σμιλη smilē „nóż”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”[30]. Gatunek typowy: Strix ketupu Horsfield, 1821.
- Ophtalmomegas: gr. οφθαλμος ophthalmos „oko”; μεγας megas „wielki”[30]. Gatunek typowy: †Ophtalmomegas lamarmorae Dehaut, 1911.
- Stringonax: gr. στριγξ strinx „sowa”; αναξ anax, ανακτος anaktos „król”[30]. Gatunek typowy: Bubo blakistoni Seebohm, 1884.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[31]:
- Bubo scandiacus (Linnaeus, 1758) – puchacz śnieżny
- Bubo virginianus (J.F. Gmelin, 1788) – puchacz wirginijski
- Bubo bubo (Linnaeus, 1758) – puchacz
- Bubo ascalaphus Savigny, 1809 – puchacz pustynny
- Bubo bengalensis (Franklin, 1831) – puchacz indyjski
- Bubo capensis A. Smith, 1834 – puchacz przylądkowy
- Bubo africanus (Temminck, 1821) – puchacz plamisty
- Bubo poensis Fraser, 1854 – puchacz ciemnolicy
- Bubo lacteus (Temminck, 1820) – puchacz mleczny
- Bubo shelleyi (Sharpe & Ussher, 1872) – puchacz prążkowany
- Bubo peli (Bonaparte, 1850) – rybiarka duża
- Bubo ussheri (Sharpe, 1871) – rybiarka kreskowana
- Bubo bouvieri (Sharpe, 1875) – rybiarka marmurkowa
- Bubo sumatranus (Raffles, 1822) – puchacz malajski
- Bubo nipalensis Hodgson, 1836 – puchacz jarzębaty
- Bubo coromandus (Latham, 1790) – puchacz brunatny
- Bubo leucostictus Hartlaub, 1855 – puchacz białoplamy
- Bubo philippensis Kaup, 1851 – puchacz kreskowany
- Bubo blakistoni Seebohm, 1884 – puchacz japoński
- Bubo zeylonensis (J.F. Gmelin, 1788) – ketupa bosonoga
- Bubo flavipes (Hodgson, 1836) – ketupa rdzawa
- Bubo ketupu (Horsfield, 1821) – ketupa płowa
oraz wymarłe, plejstoceńskie gatunki:
- Bubo ibericus Meijer, Pavia, Madurell-Malapeira & Alba, 2016[32]
- Bubo insularis Mourer-Chauviré & Weesie 1986[33]
Podgatunek B. virginianus.
Bubo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux : ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levraul, 1831, s. 114. (fr.).
I. Geoffroy Saint-Hilaire. „L’Écho du monde savant et l’Hermès”. 3, s. 4, 1837. (fr.).
R.-P. Lesson. Index ornithologique. „L’Écho du monde savant et l’Hermès”. 10 (2), s. 469, 1843. (fr.).
E.G. Dehaut. Animaux fossiles du Cap Figari. „Matériaux pour Servir à l’Histoire Zoologique et Paléontologique des îles de Corse et de Sardaigne”. 3, s. 55, 1911. (fr.).
D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Owls (Strigidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.strigi1.01. [dostęp 2020-06-09]. (ang.). Brak numerów stron w książce
Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: