Brzeźnica (województwo opolskie)
wieś w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brzeźnica (dodatkowa nazwa w j. niem. Bresnitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Równiny Niemodlińskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej[5]. Przepływa przez nią rzeka Biała.
| wieś | |
 Widok wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
256[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-220[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0491179 |
Położenie na mapie gminy Biała  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°26′44″N 17°41′40″E[3] | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 256 osób[1].
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Równiny Niemodlińskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Ma charakter rolniczy. Głównymi uprawami są tutaj ziemniaki, pszenica i pszenżyto. Mało buraka cukrowego ze względu na niską klasę gleby[7]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Biała.
Środowisko naturalne
W Brzeźnicy panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Brzeźnicy wynoszą 608 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod polską nazwą Brześnica oraz nazwą zgermanizowaną Brzesnitz[9]. Topograficzny słownik Prus z 1835 roku notuje wieś pod polską nazwą Brześnica, a także zgermanizowaną Brzeznitz[10].
Ze względu na polskie pochodzenie nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę na nową, całkowicie niemiecką Brese[11]. 1 czerwca 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej z Górką Prudnicką, polską nazwę Brzeźnica[12].
W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Bresnicz (1384), Brzezniz (1784), Brzesnitz, Brzeźnica (1845), Brzeźnica, Bresnitz (1896), Brzeźnica, Brese, Bresnitz (1939), Brese – Brzeźnica, -y, brzeźnicki (1948), Brzeźnica, -cy (1980)[13].
Pierwsza wzmianka o Brzeźnicy pochodzi z 1384. W czasach średniowiecza wieś składała się z małej osady i folwarku. Od XVI wieku należała do majątku zamku w Chrzelicach. Hodowano w niej owce[7].
.jpg)
Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[14]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[15]. W 1884 we wsi zbudowano szkołę ewangelicką[7]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu chłopa z kosą na ramieniu skierowanego w prawo, za postacią po prawej niezżęte zboże, po lewej dwa snopy, a w otoku napis: GEMEINDE BRESNITZ / KREIS NEUSTADT O/S. (pol. Gmina Brzeźnica / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)[16].
.jpg)
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 416 mieszkańców Brzeźnicy 15 posługiwało się językiem niemieckim, a 401 językiem polskim[17]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Brzeźnica znalazła się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[18], w obwodzie nr 8 powiatu prudnickiego[19]. Do głosowania uprawnione były w Brzeźnicy 374 osoby, z czego 202, ok. 54%, stanowili mieszkańcy (w tym 192, ok. 51,3% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 370 głosów (ok. 98,9% uprawnionych), w tym 370 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 351 osób (ok. 94,9%), a za Polską 19 osób (ok. 5,1%)[20].
W latach 1945–1950 Brzeźnica należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Brzeźnicę jako przysiółek Górki Prudnickiej[21]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, Brzeźnica, jako przysiółek Górki Prudnickiej, należała do gromady Łącznik[22].
Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[23]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.
Liczba mieszkańców wsi
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[30]:
- kaplica-dzwonnica, z 1852 r. – XIX w., stoi w centrum wsi.
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Brzeźnicy chronione są ponadto[31]:
- szkoła
- dom nr 26
- krzyż pokutny przy domu nr 35
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1274O relacji Łącznik – Brzeźnica – Radostynia[32].
Brzeźnica posiada połączenia autobusowe z Białą, Głuchołazami, Korfantowem, Opolem, Prudnikiem, Rzymkowicami. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[33].
Transport autobusowy w Brzeźnicy obsługiwany był przez PKS Prudnik[34]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[35]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[36], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[37]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[38]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Brzeźnicy i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[39]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[40].
W Brzeźnicy działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[41].
Katolicy z Brzeźnicy należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)[42].
We wsi znajdują się: boisko piłkarskie, stadnina koni, paintball[7].
Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Brzeźnicy[43].
Szlaki rowerowe
Przez Brzeźnicę prowadzą szlaki rowerowe[44]:
Trasa rowerowa PTTK nr 261-c: Biała – Stare Miasto – Solec – Olbrachcice – Wierzch – Wilków – Rostkowice – Gostomia – Krobusz – Radostynia – Mokra – Łącznik – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała
Trasa rowerowa PTTK nr 262-z: Biała – Stare Miasto – Solec – Rostkowice – Gostomia – Nowa Wieś Prudnicka – Urszulanowice – Moszna – Ogiernicze – Łącznik – Chrzelice – Rzymkowice – Pogórze – Frącki – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała
W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Brzeźnicy i Górce Prudnickiej działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[45].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[46].
Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[47]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[48].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
