Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brudnica mniszka, rząpica mniszka[1] (Lymantria monacha) – gatunek motyla z rodziny mrocznicowatych i podrodziny brudnicowatych.
Wyraźny dymorfizm płciowy:
Wyróżnia się trzy formy różniące się ubarwieniem:
Na pierwszej parze skrzydeł widoczne są poprzeczne przepaski.
Jajo o średnicy 1 mm, barwy ciemnoróżowej, po około 3 tygodniach stają się szarobrunatne z jasnymi plamkami.
Owłosiona larwa, o dużej zmienności ubarwienia może osiągnąć 4 cm długości. Przez grzbiet larwy przebiega ciemna pręga, na 7,8 segmencie znajduje się jasna plama (siodełko).
Poczwarka typu zamkniętego o długości 15-20 mm, początkowo barwy zielonkawej później ciemnobrązowej do czarnej, jest pokryta kępkami białawych włosków[2].
Rójka od połowy lipca do września. Samica składa jaja na pniach po kilkadziesiąt sztuk (w złożu około 2000 łącznie). Jedna samica składa od 80 szt. (osobnik odżywiający się igłami jodły) do 260 szt. (osobnik odżywiający się igłami modrzewia). Mała larwa nie opuszcza osłonki jajowej i zimuje w niej. Wylęg następuje wiosną w końcu kwietnia. W okresie 2-7 dni larwy tworzą tzw. lusterka (skupienia larw), następnie wędrują w korony drzew gdzie zjadają pączki i korę młodych pędów. Larwy przechodzą od 4 do 5 wylinek. Przepoczwarczenie następuje w koronach drzew. U brudnicy mniszki zerowy próg rozwojowy (minimalna temperatura, przy której dostrzegalny jest rozwój) dla pierwszego stadium larwalnego wynosi 3,2 о C, dla drugiego stadium 5,7 о C, dla trzeciego stadium larwalnego 7,о C, dla czwartego 7,6 о C, dla piątego 7,8 о C, natomiast dla poczwarki 8,4 о C (w czerwcu).
Brudnica jest typowym polifagiem, omija jednak klon, jesion, gruszę, robinię i topole, preferuje gatunki iglaste, głównie sosnę. Może występować gradacyjnie, głównie w drzewostanach powyżej 50. roku życia. Gradacje występują co 10-11 lat i obejmują bardzo duże obszary, gołożery w przypadku świerka kończą się zamieraniem, sosny mają szansę przeżycia.
W połowie XIX w., w czasie gradacji (masowego pojawu) brudnicy mniszki na terenie obecnych Warmii i Mazur silne wichury uniosły miliony gąsienic i przeniosły nad Bałtyk, gdzie zginęły one, topiąc się w morzu. Szczątki potopionych gąsienic wyrzucone na brzeg utworzyły wał o długości kilkudziesięciu kilometrów i wysokości przekraczającej miejscami 0,5 m[3].
Aby zmniejszyć zagrożenie ze strony brudnicy, leśnicy monitorują liczebność „lusterek”, larw jak i motyli.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.