Brajłów
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brajłów (ukr. Браїлів, Brajiliw) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie winnickim, w rejonie żmeryńskim, przy ujściu rzeki Riw do Bohu.
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
5,57 km² | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 4332 | ||||
| Kod pocztowy |
23130 | ||||
Położenie na mapie obwodu winnickiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 49°06′19″N 28°09′13″E | |||||
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1440 r. W I Rzeczypospolitej administracyjnie przynależała do województwa bracławskiego prowincji małopolskiej Korony i wchodziła w skład dóbr Potockich.
Dębowy kościół wybudowano w 1604. W 1666 na polach nieopodal wsi rozegrała się bitwa pod Ścianą.
W 1740 z fundacji Franciszka Salezego Potockiego rozpoczęto budowę kościoła trynitarzy[2], a w późniejszych latach za sprawą komisarza dóbr brajłowskich Stanisława Kostki Ortyńskiego miejscowość została połączona traktem z położonym we wschodniej części województwa bracławskiego Humaniem.
Po II rozbiorze Polski w 1793 znalazła się w zaborze rosyjskim. Pod zaborami siedziba gminy Brajłów w powiecie winnickim guberni podolskiej. Po Potockich dobra brajłowskie przeszły w posiadanie Jukowskich, a następnie von Mecka, który wzniósł tu pałac. W ramach represji po powstaniu listopadowym władze rosyjskie odebrały kościół trynitarzom, a następnie przekazały Cerkwi prawosławnej[2]. W 1852 z inicjatywy Felicjana Jukowskiego rozpoczęto budowę nowego kościoła katolickiego[2].
Na początku XX wieku polską drukarnię prowadził tu Feliks Sznarbachowski. Ukazywał się wówczas Kalendarz Brahiłowski.
W Brajłowie urodził się ostatni szef sztabu Hagany Jisra’el Galili.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w lecie 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2500 osób. 25 sierpnia 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni była niemiecka żandarmeria oraz ukraińska policja[3].
- kościół i klasztor – w 1740 Franciszek Salezy Potocki, odziedziczywszy Brajłów, przekazał kościół zakonowi trynitarzy, ufundował budowę murowanego oraz utrzymanie dla 13 zakonników. Budowę dokończył jego syn Stanisław Szczęsny Potocki. W 1744 trynitarze przywieźli z Madrytu do Brajłowa drewnianą figurę Jezusa Frasobliwego, która stała się przedmiotem kultu ludności Podola[4]. W 1832 klasztor trynitarzy został skasowany. Trzynaście lat później do jego porzuconych budynków przeniesiona została siedziba żeńskiego prawosławnego monasteru w Winnicy. Działał on nieprzerwanie do zamknięcia w 1932, na polecenie władz radzieckich. Po upadku ZSRR ponownie przejął go Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego, reaktywując wspólnotę[5].
- kościół – w 1852 rzymskokatoliccy parafianie rozpoczęli budowę nowego kościoła, który konsekrowano w 1879. W 1961 władze sowieckie zarekwirowały kościół i urządziły w nim gorzelnię. Parafia odzyskała budynek w 1990. Od 2017 roku parafię duszpastersko obsługują misjonarze saletyni.
- pałac z rozległym parkiem wybudowany w 1868 r. przez von Mecka na rezydencję żony – Nadieżdy von Meck, w pałacu bywał Piotr Czajkowski. Obecnie muzeum artysty i szkoła techniczna[4]
- Synagoga Starsza w Brajłowie
- Synagoga Młodsza w Brajłowie
Dawny kościół trynitarzy (obecnie sobór św. Trójcy)
Kościół katolicki
Pałac
- Zygmunt Dyakowski – rotmistrz Wojska Polskiego
- Zygmunt Netzer – major artylerii Wojska Polskiego
- Kazimierz Stołyhwo – polski antropolog, profesor
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
