Bobrowniki (Tarnowskie Góry)

Bobrowniki^[2], Bobrowniki Śląskie (niem. Bobrownik) – część miasta Tarnowskie Góry, wcześniej wieś.

Zobacz też: inne znaczenia nazwy Bobrowniki.

Bobrowniki

Bobrownik

Część Tarnowskich Gór
Rolniczy krajobraz Bobrownik widziany od strony ul. Małej (od zachodu)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Miasto	Tarnowskie Góry
Dzielnica	Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne
W granicach Tarnowskich Gór	1 stycznia 1973[1]
SIMC	0943836
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	42-605
Tablice rejestracyjne	STA
Położenie na mapie Tarnowskich Gór Bobrowniki
Położenie na mapie Polski Bobrowniki
Położenie na mapie województwa śląskiego Bobrowniki
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Bobrowniki
50°25′25″N 18°51′52″E

W latach 1945–1954 siedziba gminy Bobrowniki, zaś w latach 1954–1972 – gromady Bobrowniki.

Układ przestrzenny

Pod względem ruralistycznym Bobrowniki to średniowieczna wieś typu owalnicowego z zachowanym do dziś charakterystycznym założeniem placowym przy ul. Głównej i stojącą przy nim kaplicą z przełomu XVIII i XIX w. oraz ratuszem dawnej gminy (obecnie Poczta Polska i filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tarnowskich Górach)^[3].

Do Bobrownik należały cztery kolonie:

• Kunszt (niem. Kolonie Friedrichsgrube), powstał w końcu XVIII w., jego oś stanowi ul. Parkowa, zaś w XIX wieku stanowił samodzielną gminą jednostkową; po upadku górnictwa kruszcowego z powrotem włączony do Bobrownik,
• Fajfrowiec (potocznie: Fajfka, niem. Pfeifferkolonie), powstał w XIX w., z pierwotnym wielodrożnicowym rdzeniem osadniczym (przysiółkiem) w zgrupowaniu ulic Topolowej, Kurka i Podmiejskiej, rozrosłym później na północ, aż do Obwodnicy,
• Blachówka (niem. Blechowka) – XIX-wieczna kolonia fryderycjańska, obecnie w granicach administracyjnych Bytomia (ul. Blachówka i część ul. Władysława Łokietka),
• Lazarówka (niem. Lazarowka) – XIX-wieczna kolonia fryderycjańska, obecnie w granicach administracyjnych Bytomia (ul. Lazarówka).

Do Bobrownik zaliczano dawniej również folwarki Karłuszowiec i Segiet, które tworzyły obszar dworski^[4].

Historia

Zdaniem prof. Jana Drabiny pierwsza wzmianka o wsi służebnej biorącej swoją nazwę od bobrowników (osób dozorujących gony bobrowe) pochodzi z dokumentu wystawionego we Wrocławiu 1 września 1273 roku przez niejakiego Nikolausa, obywatela bytomskiego. Informuje on w nim o wyniku rokowań z opactwem premonstratensów wrocławskich, które dotyczyły villa Bobrownik i dziesięcin w tej wsi świadczonych^[5]. Z kolei według dr. hab. Marka Wrońskiego wieś została po raz pierwszy wymieniona 26 stycznia 1369 roku, w dwóch dokumentach traktujących o dokonaniu podziału zamku, miasta (Bytomia) i całej ziemi bytomskiej między księcia oleśnickiego Konrada II i księcia cieszyńskiego Przemysława I, natomiast wcześniejszy, średniowieczny zapis dotyczy Bobrownik położonych nad Brynicą^[6].

Bobrowniki pierwotnie należały do parafii w Reptach. Miejscowość, dawniej odrębna gmina jednowioskowa oraz obszar dworski połączone w 1922 roku^[7], została włączona w 1973 roku do Tarnowskich Gór^[8]. Z sąsiednimi Piekarami Rudnymi utworzyła w 1998 dzielnicę Tarnowskich Gór o nazwie Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne^[9]. Obie miejscowości funkcjonowały niegdyś jako oddzielne gminy – granicą była polna droga łącząca Bobrowniki z Lasowicami (obecnie ulice: Zwycięstwa, 23 Stycznia) oraz droga biegnąca z Tarnowskich Gór do Bytomia (ul. Józefa Korola).

Przypisy

1. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
2. Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2019 r. poz. 2360).
3. Marek Wroński, Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej, [w:] „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbiorowa pod red. M. Wrońskiego, Bytom 1990, s. 56.
4. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-02-19].
5. Drabina 2000 ↓, s. 39.
6. Wroński 1990 ↓, s. 56.
7. Dziennik Ustaw Śląskich, 05.08.1922, nr 13 – Silesian Digital Library [online], www.sbc.org.pl [dostęp 2018-02-26].
8. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast. (Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327).
9. JerzyJ. Myszor JerzyJ., Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza, [w:] JanJ. Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 592, ISBN 83-911508-3-6.

Bibliografia

• „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbiorowa pod red. Marka Wrońskiego. Górnicze Zakłady Dolomitowe, Wydawnictwo „Adiutor”, Bytom 1990, s. 253.
• Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Axon, Tarnowskie Góry 2004, s. 271.
• Jan Drabina: Okręg tarnogórski przed założeniem miasta. Okręg tarnogórski w średniowieczu w świetle badań historycznych i toponomastycznych – osady, wioski i parafie. W: Historia Tarnowskich Gór. red. Jan Drabina. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.
• Marek Wroński: Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej. W: „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990. red. Marek Wroński. Bytom: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 1990. Brak numerów stron w książce