Bitwa nad Pjaną

Bitwa nad Pjaną – starcie zbrojne, które miało miejsce 2 sierpnia 1377 roku nad rzeką Pjaną pomiędzy wojskami ruskimi (głównie księstwa Niżnonowogrodzko-suzdalskiego) a Tatarami, zakończone zwycięstwem Tatarów i pogromem wojsk ruskich.

Bitwa nad Pjaną

Wojny rusko-tatarskie
Czas	1377
Miejsce	Pjana
Terytorium	Mordowia
Przyczyna	ekspedycja karna Arpaszy
Wynik	pogrom wojsk ruskich
Strony konfliktu
Wielkie Księstwo Moskiewskie Złota Orda
Dowódcy
Iwan Dymitrowicz Arpasza
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane, wysokie nieznane
brak współrzędnych

Przyczyny

W marcu 1376 roku wojska ruskie pod wodzą księcia niżnonowogrodzkiego – Dymitra Konstantynowcza, podjęły wyprawę na podlegający Złotej Ordzie, Bułgar Wielki i ściągnęły z niego potężną daninę wysokości 5000 rubli. Ówczesny przywódca Ordy – Mamaj, wysłał na Ruś ekspedycję karną pod wodzą Arpaszy. Innym powodem wyprawy karnej było zamordowanie w Niżnym Nowogrodzie posłów Mamaja. Rusini, zdając sobie sprawę z planowanej wyprawy, postanowili zatrzymać Tatarów nad rzeką Pjaną i tam zebrały się w lipcu 1377 wojska książąt ruskich, jednak bez głównych sił moskiewskich, gdyż Dymitr Doński dotarłszy do Niżnego Nowogrodu zawrócił.

Przed bitwą

Wojska ruskie rozlokowały się nad Pjaną w oczekiwaniu na przeciwnika. Wobec braku jakichkolwiek informacji o nim, przeprawiły się na drugi brzeg. Długa bezczynność i ciągły brak informacji o wojskach wroga, przyczyniły się do rozluźnienia dyscypliny w obozie, zaczęło się szerzyć pijaństwo, przypuszczalnie zaprzestano wysyłania zwiadowców.

Bitwa

Gdy 2 sierpnia nastąpił niespodziewany atak Tatarów, wojska ruskie nie były w stanie podjąć zorganizowanej obrony, próba ucieczki skończyła się rzezią u brzegów Pjany i w jej wodach. Utonął min. głównodowodzący sił ruskich Iwan Dymitrowicz, syn księcia niżnonowogrodzkiego Dymitra.

Skutki

Tatarzy pod wodzą Arpaszy w kilka dni później zdobyli i spalili praktycznie pozbawiony obrony Niżny Nowogród i do jesieni plądrowali jego okolice. Jesienią nastąpiła odwetowa wyprawa ruska przeciw wspierającym Tatarów Mordwinom.

Bibliografia

• Lew Gumilow, Od Rusi do Rosji, PIW, Warszawa 2004, ISBN 83-89700-04-2.
• Jurij Łoszczyc, Dymitr Doński PIW Warszawa 1987, ISBN 83-06-01458-8.