Biblioteka Książąt Czartoryskich – polska biblioteka fundacyjna powstała z inicjatywy książąt Adama Kazimierza Czartoryskiego i Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Księgozbiór biblioteki, mieszczącej się w pałacu Czartoryskich w Puławach, został wzbogacony o bibliotekę Tadeusza Czackiego, która obejmowała archiwa po królu Stanisławie Auguście Poniatowskim.
 Gmach Biblioteki Książąt Czartoryskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Kraków |
| Adres |
ul. św. Marka 17 |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′49,60″N 19°56′22,50″E | |
| Strona internetowa | |
W Bibliotece Książąt Czartoryskich przechowywane są głównie zbiory przekazane przez Fundację Książąt Czartoryskich, opiekę nad zbiorami sprawuje Muzeum Narodowe w Krakowie[1].
Historia
Do 1830 w bibliotece zgromadzono około 70 000 druków i 3000 rękopisów. Po upadku powstania listopadowego i konfiskacie majątku zbiory uległy rozproszeniu i były przechowywane w Kórniku, Sieniawie i Paryżu. Ponownego scalenia zbiorów dokonał syn Adama Jerzego – książę Władysław, który w 1874 r. ulokował je w oddanym na ten cel przez władze Krakowa byłym Arsenale Miejskim.
W okresie II wojny światowej, biblioteka została formalnie zamknięta przez okupanta. Polscy uczeni i badacze, w tajemnicy, nadal korzystali z jej zbiorów. Biblioteka została częściowo rozkradziona przez Niemców, jednak po wojnie udało się odzyskać większość zbiorów. Od 1961 r. księgozbiór znajduje się w specjalnie wybudowanej na ten cel kamienicy przy ul. św. Marka 17 w Krakowie. W roku 1971 Biblioteka Czartoryskich uzyskała status biblioteki naukowej.
W księgozbiorze biblioteki znajdują się zabytki piśmiennictwa od X do XX wieku z wielu dziedzin, między innymi: historii sztuki, historii nauki, wojskowości i literatury. Biblioteka liczy 224 576 druków, w tym 333 inkunabułów i 70 009 druków wydanych przed rokiem 1800 oraz 13 552 rękopisów.
Zbiory biblioteki obejmują m.in. 200 średniowiecznych rękopisów (w tym autograf Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego Jana Długosza, oraz 80 iluminowanych rękopisów (w tym Złoty kodeks pułtuski, Kodeks wizygocki, Księga turniejowa, Pontyfikał Erazma Ciołka) a także autografy listów znanych postaci np. Mikołaja Kopernika, Ludwiga van Beethovena, Marcina Lutra, Adama Mickiewicza, Georga Byrona, pierwszych prezydentów USA, a ponadto akt hołdu pruskiego[2].
Biblioteka jest podzielona na „Dział Druków i Kartografii” i „Dział Rękopisów i Archiwum”. Biblioteka udostępnia swe zbiory tylko na miejscu i prowadzi katalog on-line.
29 grudnia 2016 roku Fundacja Książąt Czartoryskich podpisała umowę o przekazaniu Skarbowi Państwa całej kolekcji Czartoryskich (w tym bibliotekę) oraz nieruchomości w Krakowie za kwotę 450 mln złotych[3].
Galeria
Złoty Kodeks Pułtuski, XI w.
„Godzinki” Agnes de Kicquemberg, 1425
Traktat o formach i przepisach turniejowych, 1463–1470
Karta „Brewiarza papieża Sykstusa IV” ofiarowanego Zygmuntowi III Wazie (1471–1476)
Intronizacja króla Polski (Te Deum laudamus), miniatura w Pontyfikale Erazma Ciołka, 1510
Traktat o miłosierdziu chrześcijańskim, ok. 1580
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
