Batalion „Zaremba” – „Piorun”
oddziały bojowe Armii Krajowej walczące w okresie powstania warszawskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
oddziały bojowe Armii Krajowej walczące w okresie powstania warszawskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Batalion „Zaremba” – „Piorun” – oddziały bojowe Armii Krajowej walczące w okresie powstania warszawskiego. Batalion został sformowany w pierwszych dniach powstania na terenie operacyjnym III rejonu Śródmieście Południe z jednostek Rejonu IX Obwodu Powiat Warszawski, oddziałów Bazy Lotniczej „Łużyce”, oraz żołnierzy którzy nie zdołali stawić się w wyznaczonych punktach koncentracji 1 sierpnia o godz. 17.00 oraz ochotników.
Oddział powstał w 1941 jako oddziały Rejonu IX „Lubicz” Obwodu Powiat Warszawski AK, stanowiącego wyodrębnioną jednostkę nie mającą charakteru terytorialnego. Stanowił ochronę sztabu i przewidziany był do działań w Warszawie[1]. W październiku 1943 w rejonie było 229 żołnierzy, w lutym 1944 – 244 żołnierzy, zaś 17 maja 1944 – 269 żołnierzy[2]. Początkowo w rejonie działał pluton dyspozycyjny pod dowództwem sierż. pchor. Mariana Koralewskiego „Marian”. W 1943 funkcjonowała kompania sztabowa obwodu, złożona z czterech plutonów i piątego w organizacji).
W ramach kompanii, w 1943 wyodrębniono Oddział Specjalny „Lubicz” dowodzony przez chor. Józefa Ciesielskiego-Cymermana „Sylwester”, którego trzon tworzyli żołnierze plutonu 1799[1]. Oddział ten stanowił najlepiej uzbrojona jednostkę Rejonu IX.
W lipcu 1944 Rejon IX stanowiły dwie kompanie dowodzone przez sierż. pchor. Mariana Koralewskiego „Marian[3]:
W III rejonie walki zostały rozpoczęte przez oddział ppor. Józefa Ciesielskiego-Cymermana „Sylwester”, który wraz z żołnierzami z kompanii por. Stefana Karolewskiego „Marian” zdobył Zakłady Jajczarsko-Mleczarskie przy ul. Hożej 51. Podjęto też nieudaną próbę zdobycia umocnionej placówki niemieckiej tzw. Frontleistelle, gdzie mieściły się warsztaty samochodowe i magazyny materiałów pędnych. W toku dalszych działań obsadzono gmach lecznicy Św. Józefa na rogu ul. Hożej i Emilii Plater, która następnie pełniła funkcję szpitala powstańczego. Nie powiodło się opanowanie budynku Centrali Telekomunikacyjnej przy ul. Poznańskiej róg Nowogrodzkiej. Dowództwo batalionu stacjonowało przy Poznańskiej 12. Po przeprowadzonej reorganizacji oddział po uzupełnieniu przez ochotników oraz żołnierzy 4 kompanii Bazy Lotniczej „Łużyce” składał się z:
3 sierpnia dowództwo batalionu objął oficer sztabu Inspektora Prawobrzeżnego Okręgu Warszawskiego rtm. Romuald Radziwiłłowicz „Zaremba”, a po jego ciężkim zranieniu (utrata ręki), od 28 sierpnia kpt. Franciszek Malik „Piorun”[5]. Od tego czasu batalion przyjął nazwę „Zaremba” – „Piorun”.
Od 3 sierpnia oddziały prowadziły walki pozycyjne pozostając pod ostrzałem broni maszynowej i ręcznej z bunkrów nieprzyjaciela rozmieszczonych wzdłuż ulic: Wspólnej, Poznańskiej, Hożej i Żurawiej. Duże straty w ludziach i sprzęcie przyniósł ostrzał pozycji III rejonu przez niemieckie działo kolejowe 38-cm-Kanone Siegfried (E), które przybyło 19 sierpnia do Piaseczna[6] oraz bombardowania z powietrza.
9 sierpnia kompania „Ambrozja” została zaatakowana w rejonie fabryki dźwigów Groniowskiego przy Emilii Plater 10. Niemcy zostali odparci.
W nocy z 12 na 13 sierpnia powstańcy przeprowadzili atak na bronione przez 150 Niemców budynki Frontleistelle przy ul. Emilii Plater. Spalono warsztaty samochodowe i magazyny benzyny. Nie zdobyto głównych budynków i oddziały wycofały się na pozycje wyjściowe.
Od 13 sierpnia, do końca powstania, przedpole po nieparzystej stronie ul. Emilii Plater było terenem zaciętych walk. 17 sierpnia Niemcy zaatakowali prawe skrzydło kompanii Ambrozja w celu wyparcia powstańców z ulic Wspólnej i Hożej. Użyto w sumie 9 goliatów, z których 6 eksplodowało. Mimo wprowadzenia do walk czołgu udało się utrzymać pozycje.
Od początku września 1944 po reorganizacji struktura batalionu przedstawiała się następująco:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.