Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bańka Lyman-alfa 1 (LAB-1) – wielki obłok gazu, o średnicy około 300 000 lat świetlnych[2], znajdujący się w południowym gwiazdozbiorze Wodnika, około 11,5 mld lat świetlnych od Ziemi, z przesunięciem ku czerwieni równym 3,09. Został odkryty przypadkowo w 2000 roku przez C. Steidela i jego współpracowników[3], gdy badali oni galaktyki o wysokim przesunięciu ku czerwieni za pomocą 200-calowego (5,08 m) Teleskopu Hale w Obserwatorium Palomar[4]. Naukowcy badali ilość galaktyk w młodym Wszechświecie, podczas gdy dostrzegli dwa obiekty, określone później mianem baniek Lyman-alfa[3] – dużych skupisk gazów, emitujących linie spektralne, znane jako Lyman alfa[2].
Spolaryzowany obraz LAB-1, ukazanego jako słaby, zielony gazowy obłok | |
Dane obserwacyjne (J2000) | |
Gwiazdozbiór | |
---|---|
Typ |
obłok międzygalaktyczny |
Rektascensja |
22h 17m 25,97s[1] |
Deklinacja |
+00° 12′ 38,9″[1] |
Odległość |
11,5 mld ly |
Jasność pozorna mgławicy | |
Charakterystyka fizyczna | |
Wymiary |
300 000 ly |
Alternatywne oznaczenia | |
SMM J221726+0013, WBG2010 C11[1] |
LAB-1 jest pierwszą odkrytą bańką, stąd w jego nazwie jest liczba 1[4]. Ponadto jest największym znanym (300 000 lat świetlnych, trzy razy większy od Drogi Mlecznej)[2]. Na zdjęciach bańka ma zielony kolor ze względu na „kombinację” wysokiego przesunięcia ku czerwieni (z = 3) i ultrafioletowej natury obiektu[2]. Zdjęcia wykonane przez zespół teleskopów VLT należący do ESO wykazały, że znaczna część światła emitowanego przez bańkę jest spolaryzowana; proporcje wzrastające do wartości ok. 20% przy promieniu około 45 kiloparseków (145 000 lat świetlnych), formują ogromny pierścień wokół bańki[5].
Wciąż nie wiadomo, dlaczego ten obiekt emituje linie spektralne Lyman alfa. Istnieją przypuszczenia, iż do Ziemi dochodzi światło z galaktyk, znajdujących się w obrębie centralnego rejonu bańki. Tak intensywne światło może pochodzić z aktywnych galaktyk lub supermasywnych czarnych dziur, aktywnie absorbujących materię[2]. Inna teoria głosi, że światło pochodzi z ochładzającego się gazu, „wpadającego” w centra młodych galaktyk, które prawdopodobnie pochodziły z włókien galaktycznych (podejrzewa się, iż galaktyki formowały się w miejscach przecinania się tych włókien). Jednak sama charakterystyka polaryzacji zaprzecza tej teorii[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.