Andziółówka
część wsi Istebna / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Andziółówka (także Andziołówka) – część wsi Istebna w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Istebna[3][4], na prawym brzegu Olzy w jej początkowym biegu w Beskidzie Śląskim, przy drodze wojewódzkiej nr 941.
część wsi | |||
Kaplica NMP Królowej Korony Polskiej na Buczniku | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Sołectwo | |||
Część miejscowości | |||
Strefa numeracyjna |
33 | ||
Kod pocztowy |
43-470[1] | ||
Tablice rejestracyjne |
SCI | ||
SIMC |
0052907 | ||
49°34′54″N 18°54′04″E[2] | |||
|
W latach 1975-1998 Andziółówka położona była w województwie bielskim.
W początkowym okresie istnienia Istebnej w XVII wieku jej mieszkańcy zobowiązani byli wytwarzać gonty oraz spławiać Olzą drewno dla cieszyńskiego księcia. Powstawały tzw. "wyrobiska" i "rómbaniska", na których wyrastały nowe osiedla, w tym Andziołówka.
Nazwa osiedla jest najprawdopodobniej nazwą dzierżawczą od nazwy osobowej Andzioł lub Andzieł. ...pole Kubitkula przi Angeluwcze było wzmiankowane w dokumentach katastralnych księstwa cieszyńskiego już w roku 1788, zaś ...grund auf der Wiese Kubitkula oder Andioluwka oraz ...Mlaczka przi Andzieluwce genannt w roku 1823. W późniejszych latach pojawiały się nazwy Andzieluwka (1836), Andzielówka (1879) i Andziełówka (1934)[5]. W drugiej połowie XX w. utrwaliła się nazwa Andziołówka - w tej formie występuje ta część Istebnej powszechnie zarówno na mapach[6][7] jak i w literaturze[8][9]. Oficjalna forma Andziółówka jest zapewne pomyłką redakcyjną lub drukarską.
W 1884 urodził się tu Jan Wałach – grafik, malarz i rzeźbiarz, mistrz drzeworytu. W 1914 r. siostra Jana Wałacha – Jadwiga, wyszła za mąż za jego przyjaciela z czasów studiów – Ludwika Konarzewskiego-seniora. Ci osiedli na pobliskim Buczniku w 1922 i wybudowali tam kompleks zabudowy obejmujący: pensjonat dla gości "Bucznik", dom z pracownią, muzeum regionalne, warsztaty i czteroletnią Szkołę Przemysłu Artystycznego i Rzeźby dla uzdolnionej młodzieży oraz drewnianą kaplicę pw. NMP Królowej Korony Polskiej. Zespół tych budynków stał się też siedzibą swego rodzaju kolonii artystycznej. W okresie międzywojennym pensjonat "Bucznik" odwiedzili m.in. Julian Fałat, Feliks Nowowiejski, Zofia Kossak-Szczucka. II wojnę światową przetrwała jedynie kaplica, pozostałe budynki zostały rozebrane przez okupantów. Po uczestnictwie na I wojnie światowej, Jan Wałach powrócił na Andziółówkę, by tworzyć tu w osamotnieniu i zapomnieniu aż do swej śmierci w 1979 r. Pracownia ta znajdowała się w zespole zagrodowym nr 293, w 1987 uznanym za zabytkowy[10]. Na Buczniku zaś, w 1967 r. na stałe zamieszkał Ludwik Konarzewski-junior, w domu zaprojektowanym przez swego brata Stanisława na miejscu, w pobliżu którego przed II wojną światową stał dawny pensjonat.
- Osobny artykuł: Bucznik (województwo śląskie).
Ponadto w sąsiedztwie Andziółówki znajdują się m.in.: Gimnazjum im. Jana Pawła II w Istebnej, tartak oraz ochronka sióstr służebniczek.