Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Slawoński, węg. András szlavóniai herceg (ur. 1268, zm. 1278) – książę Slawonii i Chorwacji z dynastii Arpadów. Młodszy syn króla Stefana V i Elżbiety Kumanki, córki wodza Kumanów (Połowców), Kötenyego (Kocjana), brat króla Władysława IV.
Andrew urodził się w 1268 roku[1]. Był drugim synem (i najmłodszym dzieckiem) Stefana V, który nosił tytuł Młodszego Króla Węgier, gdyż w czasie narodzin Andrzeja, Stefan współrządził ze swoim ojcem (dziadkiem Andrzeja), Bélą IV, Straszym Królem[1]. Matką Andrzeja była Elżbieta Kumanka[1].
Po śmierci Béli IV w 1270 roku, ojciec Andrzeja został jedynym królem Węgier, ale zmarł dwa lata później[2]. Ponieważ Andrzej był młodszym synem Stefana, na tron wstąpił starszy syn Stefana, dziesięcioletni Władysław IV[3]. I choć to on teoretycznie był władca, to formalnie władzę sprawowała jego matka Elżbiety jako regenta. Jednak w rzeczywistości o kontrolę nad rządami walczyły, konkurujące ze sobą klany najbogatszych rodów szlacheckich, w tym rody Csáks i Kőszegis[4].
Henryk Kőszegi, ban Slawonii, razem ze wspólnikiem Joachimem Gutkeledem (dwukrotnym skarbnikiem królestwa Węgier, który wcześniej trzymał Władysława IV w niewoli), porwał sześcioletniego Andrzeja. w lipcu 1274 roku, zabierając go do Slavonii i próbował wykorzystać w rozgrywkach dynastycznych przeciwko jego bratu Władysławowi[4][5][6]. Jednak rywal Kőszegiego i Gutkeleda, Peter Csák wraz ze stronnikami, pokonali wojska porywaczy pod koniec września i uwolnili Andrzeja[4][5]. To wówczas w liście datowanym na koniec 1274 roku, Andrzej jest wymieniany jako książę Slawonii i Chorwacji (poza tym był on także nazwany księciem Andrzejem)[7]. Zgodnie z teorią naukowców, poprzedni tytuł był używany tylko dla podkreślenia, że Andrzej był prawowitym spadkobiercą jego 12-letniego starszego brata i został użyty w czasie, w którym planowano małżeństwo Andrzejem z krewną Rudolfa I Habsburga[7].
Andrzej zmarł w wieku dziesięciu lat, między 6 kwietnia a 6 listopada 1278 roku[8].
Bezdzietny brat Andrzeja, Władysław IV został zamordowany 10 lipca 1290 roku[9][10]. Na tronie zastąpił go jego daleki krewny, Andrzej III i został koronowany na króla 23 lipca[9][11]. Jednak pewien poszukiwacz przygód ogłosił, że jest prawdziwym, młodszym bratem króla Władysława, twierdząc, że ma on za sobą Węgry przeciwko Andrzejowi III[9]. Poprzez pokazanie swojego specyficznego znamię, podobnego do znamienia zmarłego księcia, oszusta przekonał nawet siostrę Stefana V – Kingę, żonę Bolesława Wstydliwego, księcia krakowskiego[12]. Fałszywy książę Andrzej najechał Węgry z Polski, ale dowódca króla Andrzeja, Jerzy Baksa stawił mu opór, zmuszając do powrotu do Polski przed 18 listopada[13]. Pretendent został w krótkim czasie zamordowany przez swoich węgierskich protektorów[13].
W 1317 nowy poszukiwacz przygód ogłosił się księciem Andrzejem, tym razem na Majorce[12]. On i jego uwięzienie, zostały opisane w korespondencji pomiędzy Sancho, królem Majorki, a Robertem, królem Neapolu, który był stryjem Karola I na Węgrzech[12]. Los drugiego fałszywego księcia Andrzeja jest nieznany.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.