![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/%25C5%2581ysica_zach%25C3%25B3d.jpg/640px-%25C5%2581ysica_zach%25C3%25B3d.jpg&w=640&q=50)
Łysica (Góry Świętokrzyskie)
szczyt / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Łysica (potocznie Góra Świętej Katarzyny[1]) – najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich o wysokości 614 m n.p.m.[2]. Znajduje się w zachodniej części Łysogór, na południowy wschód od wsi Święta Katarzyna[3]. Należy do Korony Gór Polski, jest jej najniższym szczytem. Znajduje się w obszarze ochrony ścisłej Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
![]() Widok na górę od zachodu | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Pasmo | |||
Wysokość |
614 m n.p.m. | ||
Wybitność |
362 m | ||
![]() | |||
|
Góra ma dwa wierzchołki. Wschodni wierzchołek, nazywany Skałą Agaty lub Zamczyskiem, wznosi się na wysokość 614 m n.p.m.[2] Jest to skalna grań (wychodnia kwarcytów) o długości około pół kilometra. Na nieznacznie niższym wierzchołku zachodnim (613 m n.p.m.[2]) znajduje się replika pamiątkowego krzyża z 1930 r. oraz nieliczne pozostałości wieży triangulacyjnej. Z tego miejsca roztacza się ograniczony widok w kierunku północnym – na Górę Miejską i Psarską. Wierzchołki oddalone są od siebie o około 700 m.
Łysica zbudowana jest z kwarcytów i łupków kambryjskich. Od strony północnej i południowej szczyt otaczają gołoborza. Łysica jest całkowicie porośnięta lasem. W partiach szczytowych rośnie jodła, a poniżej las jodłowo-bukowy. Na stoku południowym, na wysokości ok. 590 m, położone jest niewielkie torfowisko. Na stoku północnym znajdują się liczne źródła strumieni. W partiach szczytowych gnieżdżą się orliki krzykliwe, krogulce i kobuzy.
Podania mówią, że u podnóża Łysicy istniała kiedyś słowiańska świątynia, na miejscu której obecnie znajduje się klasztor sióstr bernardynek.
Przez górę przechodzi Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków.
Do roku 2018 uważano, iż najwyższy punkt to zachodni wierzchołek, na którym ustawiony jest krzyż, a jego wysokość to 612 metrów n.p.m. Pomiary z roku 2018 wykazały, iż wyższy jest jednak wierzchołek wschodni, Agata, który osiąga 613,96 m n.p.m.[2][4][5]
- Łysica od zachodu
- Kapliczka św. Franciszka
- Figura św. Franciszka
- Źródełko św. Franciszka
- Szlak czerwony na Łysicę
- Szlak czerwony na Łysicę
- Gołoborze
- Krzyż na zachodnim, niższym wierzchołku Łysicy
- Skała Agaty, wschodni wierzchołek Łysicy