Łupki z Burgess
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Łupki z Burgess (ang. Burgess Shale) – stanowisko paleontologiczne typu Konservat-Lagerstätte, odkryte 31 sierpnia 1909 roku przez Charlesa Walcotta w Górach Skalistych na przełęczy Burgessa (Kolumbia Brytyjska, Kanada), znajdujące się obecnie w obrębie Parku Narodowego Yoho.
Kamieniołom Walcott'a | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Położenie | |||
51°26′18,8″N 116°28′19,6″W | |||
|
Łupki z Burgess są częścią Formacji Stephen (ang. Stephen Formation). Mają miąższość ok. 160 m. Ich rozciągłość wynosi ok. 50 km. Składają się z czarnych i ciemnoszarych łupków mułowcowych i ilastych, tworzących warstewki o średniej miąższości 30 mm. Są to osady morskie, deponowane u stóp podwodnego klifu, zbudowanego ze skał wapiennych. W czasie orogenezy laramijskiej, w późnej kredzie zostały one wyniesione ok. 2500 m n.p.m.
Zawiera środkowokambryjskie skamieniałości zachowane w czarnoszarym łupku mułowcowym, związane z biocenozą rozwiniętą u podnóża skłonu (na głębokości około 100 metrów) w ówczesnej strefie równikowej. Jej wiek określa się na około 505 milionów lat[1].
Fauna (ponad 140 taksonów) reprezentowana przede wszystkim przez różnego rodzaju stawonogi: Marrella, Canadaspis, Olenoides (trylobit), drapieżne Anomalocaris, Laggania, Opabinia, Sidneyia; gąbki – Vauxia; niezmogowce – Ottoia; pennatularie – Thaumaptilon; pazurnice: Hallucigenia, Aysheaia; pierścienice – Canadia; eldonioidy – Dinomischus; ?mięczaki – Wiwaxia oraz ramienionogi, szkarłupnie. Z łupków z Burgess znany jest jeden z najstarszych strunowców – Pikaia.
Podobne stanowisko zostało znalezione później w Chengjiang (prowincja Junnan, Chiny).
Stanowisko łupków z Burgess, jako część kanadyjskich Gór Skalistych, od 1984 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego ludzkości UNESCO.