Łabowa (gmina)

Łabowa – gmina wiejska w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Siedzibą gminy jest Łabowa.

Łabowa

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
TERC	1210082
Wójt	Marta Słaby (od 2018)
Powierzchnia	119,12 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	5933[1]
• gęstość	49,8 os./km²
Nr kierunkowy	18
Tablice rejestracyjne	KNS
Adres urzędu: Łabowa 37 33-336 Łabowa
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 13 Liczba miejscowości 13
Położenie na mapie powiatu
49°31′41″N 20°51′47″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Sąsiaduje z gminami Grybów, Kamionka Wielka, Krynica-Zdrój, Muszyna, Nawojowa, Piwniczna-Zdrój.

Geografia

Położona jest między pasmem Jaworzyny w Beskidzie Sądeckim a pasmem Grybowskim w Beskidzie Niskim, w połowie drogi między Nowym Sączem a Krynicą-Zdrojem, w dolinie rzeki Kamienicy Nawojowskiej. Wysokość terenu waha się od 440 do 1080 m n.p.m.

Gmina posiada obszar 119,12 km², w tym: użytki rolne 24%, użytki leśne 71%. Stanowi to 7,68% powierzchni powiatu.

Sołectwa

Barnowiec, Czaczów, Kamianna, Kotów, Krzyżówka, Łabowa, Łabowiec, Łosie, Maciejowa, Nowa Wieś, Roztoka Wielka, Składziste, Uhryń.

Historia

Wieś Łabowa została ulokowana przed 1581 roku przez Branickich na prawie wołoskim. W tym samym roku powstała tu parafia greckokatolicka. Do roku 1947 w większości zamieszkana przez ludność łemkowską^[2].

Demografia

Dane z 31 grudnia 2017 roku^[3].

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6005	100	2919	48,5	3086	51,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	50		24		26

• Piramida wieku mieszkańców gminy Łabowa w 2014 roku^[1].

Zabytki

• Murowana cerkiew greckokatolicka pw. Opieki NMP w Łabowej z 1784 roku, ufundowana przez Lubomirskich. Budynek przykrywa blaszany, siodłowy dach, nad kaplicami uformowany w kopuły, który zdobi pięć wieżyczek z latarniami. Nad wszystkim góruje baniasty hełm wieży z latarnią.
• Cmentarz gminy żydowskiej w Łabowej.
• Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra w Roztoce Wielkiej, zbudowana w 1819 roku w typie zachodniołemkowskim. Wnętrze zdobią klasycystyczne ołtarze, ikonostas i lichtarze: dwa późnobarokowe z pierwszej połowy XVIII w. i dwa klasycystyczne.

Osobny artykuł: Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej.

• Unicka cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Maciejowej zbudowana w 1830 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Cerkiew jest drewnianym trójdzielnym budynkiem z wieżą konstrukcji słupowej i izbicą. Z wyposażenia cerkiewnego posiada neobarokowy ikonostas z przełomu XIX i XX wieku. Przed cerkwią stoi drewniana dzwonnica z namiotowym dachem pochodząca z tego samego okresu. Obecnie pełni rolę kościoła rzymskokatolickiego.
• Greckokatolicka drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Łosiem^[4], wybudowana w 1826 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Obita gontem, trójdzielna. Wieża konstrukcji słupowej z izbicą. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVIII–XIX wieku. Znajduje się tu ikonostas o motywach rokokowo-klasycystycznych.

Osobny artykuł: Cerkiew św. Michała Archanioła w Łosiem.

• Kapliczki przydrożne, w tym w Nowej Wsi, zbudowana ok. połowy XIX wieku, pod wezwaniem Matki Boskiej od Dzieciątka.

Gospodarka

Warunki górskie w znacznym stopniu ograniczają możliwości produkcyjne terenów rolnych i preferują pastewny system użytkowania ziemi. W krajobrazie rolniczym dominują użytki zielone i uprawy roślin pastewnych z enklawami upraw niektórych zbóż i ziemniaków. Głównym kierunkiem w rolnictwie gminy jest hodowla bydła domowego opasowego mlecznego.

Turystyka

Typowo turystyczną miejscowością jest położona w głębokiej dolinie otoczonej szczytami Beskidu Niskiego o wys. do 850 m n.p.m. Kamianna. Miejscowość została rozsławiona przez księdza Henryka Ostacha jako centrum apiterapii, czyli leczenia produktami pszczelimi.

Ponadto wyciągi w Czaczowie, na Hali Łabowskiej oraz w Kamiannej umożliwiają uprawianie narciarstwa.

Ochrona przyrody

Przeważającą powierzchnię gminy pokrywają lasy. Drzewostany chronione są w rezerwatach przyrody w Barnowcu, Łabowcu, Łosiem i Uhryniu. Część gminy należy do Popradzkiego Parku Krajobrazowego.

Przypisy

1. Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Nasze Regionalne - Wszystko z Twojego Regionu [online], naszeregionalne.pl [dostęp 2019-04-09].
3. Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-08], liczba ludności na podstawie danych GUS.
4. w Łosiu, w Łosiem, w Łosiach - Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-10-19] (pol.).