ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ-ਬੋਹਮ ਥਿਊਰੀ

ਡੀ-ਬ੍ਰੋਗਲਿ-ਬੋਹਮ ਥਿਊਰੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਲੌਟ-ਤੰਰਗ ਥਿਊਰੀ, ਬੋਹਮੀਅਨ ਮਕੈਨਿਕਸ, ਬੋਹਮ ਜਾਂ ਬੋਹਮ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ, ਅਤੇ ਕਾਰਣਾਤਮਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਆਂਟਮ ਥਿਊਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਭਵ ਬਣਤਰਾਂ ਦੀ ਸਪੇਸ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ, ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਵਾਸਤਵਿਕ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸਵੈ-ਸਿੱਧ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਦੋਂ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦੇਖੀ (ਪਰਖੀ) ਨਹੀਂ ਗਈ ਹੁੰਦੀ। ਬਣਤਰ ਦੀ ਵਕਤ ਉੱਤੇ ਉਤਪਤੀ (ਯਾਨਿ ਕਿ, ਸਾਰੇ ਕਣਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਜਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਫੀਲਡਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ) ਇੱਕ ਗਾਈਡਿੰਗ ਸਮੀਕਰਨ ਰਾਹੀਂ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਕਤ ਉੱਤੇ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਦੀ ਇਕੁਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਥਿਊਰੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲੁਇਸ ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲੀ (1892–1987), ਅਤੇ ਡੇਵਿਡ ਬੋਹਮ (1917–1992) ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਥਿਊਰੀ ਨਿਰਧਾਤਮਿਕ^[1] ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕ ਹੈ: ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਣ ਦੀ ਵਿਲੌਸਿਟੀ ਅਜਿਹੀ ਗਾਈਡਿੰਗ ਸਮੀਕਰਨ ਦੇ ਮੁੱਲ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲ਼ੇ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਬਣਤਰ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ; ਜੋ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਬਾਊਂਡਰੀ ਸ਼ਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਾਰੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਥਿਊਰੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਮਕੈਨਿਕਸ ਲਈ ਥਰਮੋਡਾਇਨਾਮਿਕਸ ਸਮਾਨ ਇੱਕ ਨਾਪ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੌਪਨਹਾਗਨ ਵਿਆਖਿਆ ਨਾਲ ਸਰਵ ਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੀ ਮਿਆਰੀ ਕੁਆਂਟਮ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਥਿਊਰੀ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਨਾਪ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰੰਪਰਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੌਪਨਹਾਗਨ ਵਿਆਖਿਆ ਅੰਦਰ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀਆਂ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ-ਬੋਹਮ ਥਿਊਰੀ ਅੰਦਰ ਬੌਰਨ ਰੂਲ ਕੋਈ ਮੁਢਲਾ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਗੋਂ, ਇਸ ਥਿਊਰੀ ਅੰਦਰ, ਪ੍ਰੋਬੇਬਿਲਿਟੀ ਡੈੱਨਸਟੀ ਅਤੇ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦਰਮਿਆਨ ਸੰਪਰਕ ਇੱਕ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੁਆਂਟਮ ਸੰਤੁਲਨ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਾਰ (ਮੁਢਲੇ) ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਅਤਿਰਿਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਥਿਊਰੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ ਦੁਆਰਾ 1920ਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।, ਜੋ 1927 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਓਸ ਵਕਤ ਦੀ ਮੁੱਖਧਾਰਾ ਕੌਪਨਹਾਗਨ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਛੱਡਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਡੇਵਿਡ ਬੋਹਮ, ਜੋ ਪ੍ਰਚਿੱਲਤ ਕੱਟੜਤਾ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸੀ, ਨੇ 1952 ਵਿੱਚ ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ ਦੀ ਪੀਲੌਟ ਵੇਵ ਥਿਊਰੀ ਦੀ ਪੁਨਰਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਓਸ ਵੇਲੇ ਬੋਹਮ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੱਧਰ ਨੇ ਨਹੀਂ ਅਪਣਾਏ ਗਏ, ਜਿਸਦੇ ਕੁੱਝ ਕਾਰਣ ਉਹਨਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ, ਜੋ ਬੋਹਮ ਦੇ ਯਿਵਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਸੰਪਰਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ।^[2] ਡੀ ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ ਥਿਊਰੀ ਮੁੱਖਧਾਰਾ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਜਿਅਦਾਤਰ ਕਾਰਣ ਇਸਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਸੀ। ਡੇਵਿਡ ਬੋਹਮ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬੈੱਲ ਦੀ ਖੋਜ ਰਾਹੀਂ ਬੈੱਲ ਦੀ ਥਿਊਰਮ (1964) ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਅਗਲੀ ਹੈਰਾਨੀ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਥਿਊਰੀ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮਿਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। 1990 ਤੋਂ ਬਾਦ, ਬ੍ਰੋਗਲਾਇ-ਬੋਹਮ ਥਿਊਰੀ ਪ੍ਰਤਿ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਸਪੈਸ਼ਲ ਰਿਲੇਟੀਵਿਟੀ ਅਤੇ ਕੁਆਂਟਮ ਫੀਲਡ ਥਿਊਰੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪਿੱਨ ਜਾਂ ਵਕਰਿਤ ਸਥਾਨਿਕ ਰੇਖਗਣਿਤ ਹਨ।^[3]

ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼

ਡਬਲ-ਸਲਿਟ ਪ੍ਰਯੋਗ

ਥਿਊਰੀ

ਔਂਟੌਲੌਜੀ

ਗਾਈਡਿੰਗ ਇਕੁਏਸ਼ਨ

ਸ਼੍ਰੋਡਿੰਜਰ ਇਕੁਏਸ਼ਨ

ਬੌਰਨ ਰੂਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧ

ਕਿਸੇ ਉੱਪ-ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਕੰਡੀਸ਼ਨਲ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ

ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ

ਰਿਲੇਟੀਵਿਟੀ

ਸਪਿੱਨ

ਕੁਆਂਟਮ ਫੀਲਡ ਥਿਊਰੀ

ਵਕਰਤਿ ਸਪੇਸ

ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਦਾ ਉਲੰਘਣ

ਨਤੀਜੇ

ਸਪਿੱਨ ਅਤੇ ਪੋਲਰਾਇਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨਾਪਣਾ

ਨਾਪ, ਕੁਆਂਟਮ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ, ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ

ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ

ਔਬਜ਼ਰਵੇਬਲਾਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਓਪਰੇਟਰ

ਛੁਲੇ ਅਸਥਿਰਾਂਕ

ਹੇਜ਼ਨਰਬਰਗ ਦਾ ਅਨਸਰਟਨਟੀ ਸਿਧਾਂਤ

ਕੁਆਂਟਮ ਇੰਟੈਂਗਲਮੈਂਟ, ਆਈਨਸਟਾਈਨ-ਪੋਡਲਸਕੀ-ਰੋਜ਼ਨ ਪਹੇਲੀ, ਬੈੱਲ ਦੀ ਥਿਊਰਮ, ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਥਾਨਿਕਤਾ

ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੀਮਾ

ਕੁਆਂਟਮ ਟ੍ਰੈਕੈਕਟਰੀ ਵਿਧੀ

ਓਕੱਮ ਦਾ ਰੇਜ਼ਰ ਅਲੋਚਨਾਵਾਦ

ਗੈਰ-ਬਰਾਬਰਤਾ

ਵਿਓਂਤਬੰਦੀਆਂ

ਇਤਿਹਾਸ

ਪੀਲੌਟ-ਵੇਵ ਥਿਊਰੀ

ਬੋਹਮੀਅਨ ਮਕੈਨਿਕਸ

ਕਾਰਣਾਤਮਿਕ ਵਿਆਖਿਆ ਅਤੇ ਔਂਟੌਲੌਜੀਕਲ ਵਿਆਖਿਆ

ਪ੍ਰਯੋਗ

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਡੇਵਿਡ ਬੋਹਮ
• ਫੈਰਾਡੇਅ ਵੇਵ
• ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ
• ਮੇਡਲੰਗ ਇਕੁਏਸ਼ਨ
• ਲੋਕਲ ਹਿਡਨ ਵੇਰੀਏਬਲ ਥਿਊਰੀ
• ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ
• ਪੀਲੌਟ ਵੇਵ

ਨੋਟਸ

1. Bohm, David (1952). "A Suggested Interpretation of the Quantum Theory in Terms of 'Hidden Variables' I". Physical Review. 85: 166–179. Bibcode:1952PhRv...85..166B. doi:10.1103/PhysRev.85.166. ("In contrast to the usual interpretation, this alternative interpretation permits us to conceive of each individual system as being in a precisely definable state, whose changes with time are determined by definite laws, analogous to (but not identical with) the classical equations of motion. Quantum-mechanical probabilities are regarded (like their counterparts in classical statistical mechanics) as only a practical necessity and not as an inherent lack of complete determination in the properties of matter at the quantum level.")
2. F. David Peat, Infinite Potential: The Life and Times of David Bohm (1997), p. 133. James T. Cushing, Quantum Mechanics: Historical Contingency and the Copenhagen Hegemony (1994) discusses "the hegemony of the Copenhagen interpretation of quantum mechanics" over theories like Bohmian mechanics as an example of how the acceptance of scientific theories may be guided by social aspects.
3. David Bohm and Basil J. Hiley, The Undivided Universe - An Ontological Interpretation of Quantum Theory appreared after Bohm's death, in 1993; reviewed by Sheldon Goldstein in Physics Today (1994). J. Cushing, A. Fine, S. Goldstein (eds.), Bohmian Mechanics and Quantum Theory - An Appraisal (1996).

ਹਵਾਲੇ

• Albert, David Z. (ਮਈ 1994). "Bohm's Alternative to Quantum Mechanics". Scientific American. 270 (5): 58–67. doi:10.1038/scientificamerican0594-58.
• Barbosa, G. D.; N. Pinto-Neto (2004). "A Bohmian Interpretation for Noncommutative Scalar Field Theory and Quantum Mechanics". Physical Review D. 69: 065014. arXiv:hep-th/0304105. Bibcode:2004PhRvD..69f5014B. doi:10.1103/PhysRevD.69.065014.
• Bohm, David (1952). "A Suggested Interpretation of the Quantum Theory in Terms of "Hidden Variables" I". Physical Review. 85: 166–179. Bibcode:1952PhRv...85..166B. doi:10.1103/PhysRev.85.166. (full text Archived 18 October 2012^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.)
• Bohm, David (1952). "A Suggested Interpretation of the Quantum Theory in Terms of "Hidden Variables", II". Physical Review. 85: 180–193. Bibcode:1952PhRv...85..180B. doi:10.1103/PhysRev.85.180. (full text Archived 18 October 2012^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.)
• Bohm, David (1990). "A new theory of the relationship of mind and matter" (PDF). Philosophical Psychology. 3 (2): 271–286. doi:10.1080/09515089008573004. Archived from the original (PDF) on 4 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 7 ਜੁਲਾਈ 2016. {{cite journal}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
• Bohm, David; B.J. Hiley (1993). The Undivided Universe: An ontological interpretation of quantum theory. London: Routledge. ISBN 0-415-12185-X.
• Dürr, Detlef; Sheldon Goldstein; Roderich Tumulka; Nino Zanghì (ਦਸੰਬਰ 2004). "Bohmian Mechanics" (PDF). Physical Review Letters. 93 (9): 090402. arXiv:quant-ph/0303156. Bibcode:2004PhRvL..93i0402D. doi:10.1103/PhysRevLett.93.090402. ISSN 0031-9007. PMID 15447078.
• Goldstein, Sheldon (2001). "Bohmian Mechanics". Stanford Encyclopedia of Philosophy.
• Hall, Michael J. W. (2004). "Incompleteness of trajectory-based interpretations of quantum mechanics". Journal of Physics A: Mathematical and General. 37: 9549–9556. arXiv:quant-ph/0406054. Bibcode:2004JPhA...37.9549H. doi:10.1088/0305-4470/37/40/015. (Demonstrates incompleteness of the Bohm interpretation in the face of fractal, differentialble-nowhere wavefunctions.)
• Holland, Peter R. (1993). The Quantum Theory of Motion: An Account of the de Broglie–Bohm Causal Interpretation of Quantum Mechanics. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-48543-6.
• Nikolic, H. (2004). "Relativistic quantum mechanics and the Bohmian interpretation". Foundations of Physics Letters. 18: 549–561. arXiv:quant-ph/0406173. Bibcode:2005FoPhL..18..549N. doi:10.1007/s10702-005-1128-1.
• Passon, Oliver (2004). "Why isn't every physicist a Bohmian?". arXiv:quant-ph/0412119. Bibcode:2004quant.ph.12119P. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
• Sanz, A. S.; F. Borondo (2003). "A Bohmian view on quantum decoherence". European Physical Journal D. 44: 319–326. arXiv:quant-ph/0310096. Bibcode:2007EPJD...44..319S. doi:10.1140/epjd/e2007-00191-8.
• Sanz, A. S. (2005). "A Bohmian approach to quantum fractals". Journal of Physics A: Mathematical and General. 38: 319. arXiv:quant-ph/0412050. Bibcode:2005JPhA...38.6037S. doi:10.1088/0305-4470/38/26/013. (Describes a Bohmian resolution to the dilemma posed by non-differentiable wavefunctions.)
• Silverman, Mark P. (1993). And Yet It Moves: Strange Systems and Subtle Questions in Physics. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-44631-7.
• Streater, Ray F. (2003). "Bohmian mechanics is a 'lost cause'". Retrieved 25 ਜੂਨ 2006.
• Valentini, Antony; Hans Westman (2004). "Dynamical Origin of Quantum Probabilities". Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 461: 253–272. arXiv:quant-ph/0403034. Bibcode:2005RSPSA.461..253V. doi:10.1098/rspa.2004.1394.
• Bohmian mechanics on arxiv.org

ਹੋਰ ਲਿਖਤਾਂ

• John S. Bell: Speakable and Unspeakable in Quantum Mechanics: Collected Papers on Quantum Philosophy, Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-81862-1
• David Bohm, Basil Hiley: The Undivided Universe: An Ontological Interpretation of Quantum Theory, Routledge Chapman & Hall, 1993, ISBN 0-415-06588-7
• Detlef Dürr, Sheldon Goldstein, Nino Zanghì: Quantum Physics Without Quantum Philosophy, Springer, 2012, ISBN 978-3-642-30690-7
• Detlef Dürr, Stefan Teufel: Bohmian Mechanics: The Physics and Mathematics of Quantum Theory, Springer, 2009, ISBN 978-3-540-89343-1
• Peter R. Holland: The quantum theory of motion, Cambridge University Press, 1993 (re-printed 2000, transferred to digital printing 2004), ISBN 0-521-48543-6

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• "Pilot-Wave Hydrodynamics" Archived 18 March 2021^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine. Bush, J. W. M., Annual Review of Fluid Mechanics, 2015
• "Bohmian Mechanics" (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
• Videos answering frequently asked questions about Bohmian Mechanics
• "Bohmian-Mechanics.net", the homepage of the international research network on Bohmian Mechanics that was started by D. Dürr, S. Goldstein and N. Zanghì.
• Workgroup Bohmian Mechanics at LMU Munich (D. Dürr)
• Bohmian Mechanics Group at University of Innsbruck (G. Grübl) Archived 25 November 2014^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.
• "Pilot waves, Bohmian metaphysics, and the foundations of quantum mechanics" Archived 10 April 2016^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine., lecture course on de Broglie-Bohm theory by Mike Towler, Cambridge University.
• "21st-century directions in de Broglie-Bohm theory and beyond", August 2010 international conference on de Broglie-Bohm theory. Site contains slides for all the talks - the latest cutting-edge deBB research.
• "Observing the Trajectories of a Single Photon Using Weak Measurement" Archived 26 June 2011^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.
• "Bohmian trajectories are no longer 'hidden variables'"
• The David Bohm Society