ਐਬਟਾਬਾਦ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਐਬਟਾਬਾਦ ( /ˈæbətəbɑːd/ ; ਉਰਦੂ, Hindko , pronounced [ɛːbʈəˈbaːd̪] ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਐਬਟਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ 40ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਸੂਬੇ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ । ਇਹ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ-ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਲਗਭਗ 120 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (75 ਮੀਲ) ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ 150 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (95 ਮੀਲ) , ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 1,256 ਮੀਟਰ (4,121 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।ਦੂਜੀ ਐਂਗਲੋ-ਸਿੱਖ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਤੱਕ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ ਸੀ।
ਐਬਟਾਬਾਦ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1850 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਬੰਗਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਜੇਮਜ਼ ਐਬਟ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹਰੀਪੁਰ ਨੂੰ ਇਥੇ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
9 ਨਵੰਬਰ 1901 ਨੂੰ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਐਬਟਾਬਾਦ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਸੂਬੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, NWFP ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਤੀਜਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। 1955 ਵਿੱਚ, ਐਬਟਾਬਾਦ ਅਤੇ ਪੂਰਾ NWFP ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਪਰ 1970 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਦੋ ਕਬਾਇਲੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਨਵਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਐਬਟਾਬਾਦ ਹੈ।
ਇਸਲਾਮੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਅਲ-ਕਾਇਦਾ ਦੇ ਬਾਨੀ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਨੇ ਐਬਟਾਬਾਦ ਦੇ ਇੱਕ ਅਹਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ 2 ਮਈ 2011 ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।