'ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤਰ[1] ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਦੇਵੀ ਚੰਡਿਕਾ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਜੋਧਾ ਅਤੇ ਭਗਤ ਸਨ। ਉਹ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀ ਰੁਪ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਸਨ, ਪਰ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ।
 | ਇਹ ਲੇਖ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। |
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਦੇ ਉਕਤੀ ਬਿਲਾਸ ਨਾਮਕ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ - ਦੇਵਤਰਪਣ ਦਾ ਹੋਰ ਜਗ੍ਹਾ ਵੀ ਵਰਣਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ[2]। 'ਚੰਡੀ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਿਵਾ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਰੱਬ ਦੇ ਰੁਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਂਨ ਕੋਸ਼ ਨਾਮਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ‘ਸ਼ਿਵਾ’ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ‘ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ’ (ਪਰਬਰਹਮ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ) ਦੇ ਰੁਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ[3]
ਸਤਿਗੁਰ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਚੰਡੀ ਨੂੰ ਨਿਰਾਕਾਰ ਰੂਪੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ | ਆਦਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਜਿਥੇ ਰਾਮ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਮੁਰਾਰੀ, ਕਾਨ੍ਹਾ ਆਦਿਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਸਲ ਭਾਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਮਿਤੀਹਾਸ ਤੋਂ ਤੋੜ ਕੇ ਅਪਨੇ ਅੰਤਰ ਆਤਮਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਮਿਤੀਹਾਸ ਤੋਂ ਤੋੜ ਅੰਤਰੀਵ ਜੀਵਨ ਤੇ ਜੰਗ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਖਿਚਿਆ ਹੈ, ਇਹੋ ਫਰਕ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਕਤ ਮੱਤ ਤੋਂ ਵਖ ਕਰਦਾ ਹੈ |
ਪਵਿਤ੍ਰੀ ਪੁਨੀਤਾ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰੇਯੰ ॥ ਪ੍ਰਭੀ ਪੂਰਣੀ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੀ ਅਜੇਯੰ ॥ ਅਰੂਪੰ ਅਨੂਪੰ ਅਨਾਮੰ ਅਠਾਮੰ ॥ ਅਭੀਤੰ ਅਜੀਤੰ ਮਹਾਂ ਧਰਮ ਧਾਮੰ ॥੩੨॥੨੫੧॥ — (ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ੨, ਪੰਕਤੀ ੨੫੧)
ਦੇਹ ਸਿਵਾ ਬਰੁ ਮੋਹਿ ਇਹੈ ਸੁਭ ਕਰਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੋਂ ॥
ਨ ਡਰੋਂ ਅਰਿ ਸੋ ਜਬ ਜਾਇ ਲਰੋਂ ਨਿਸਚੈ ਕਰਿ ਅਪੁਨੀ ਜੀਤ ਕਰੋਂ ॥
ਅਰੁ ਸਿਖ ਹੋਂ ਆਪਨੇ ਹੀ ਮਨ ਕੌ ਇਹ ਲਾਲਚ ਹਉ ਗੁਨ ਤਉ ਉਚਰੋਂ ॥
ਜਬ ਆਵ ਕੀ ਅਉਧ ਨਿਦਾਨ ਬਨੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਜੂਝ ਮਰੋਂ ॥੨੩੧॥ Archived 2011-07-17 at the Wayback Machine.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
