From Wikipedia, the free encyclopedia
ਸਪਿਰੋਲੀਨਾ ਜਾਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ (ਨੀਲਾ-ਹਰਾ ਐਲਗੀ) ਦਾ ਇੱਕ ਬਾਇਓਮਾਸ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਪਲੈਟੈਂਸਿਸ, ਏ. ਫਿਊਸੀਫਾਰਮਿਸ ਅਤੇ ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਹਨ।
ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਪੂਰਕ ਜਾਂ ਪੂਰੇ ਭੋਜਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ[1] ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਐਕੁਆਕਲਚਰ, ਐਕੁਏਰੀਅਮ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੀਡ ਪੂਰਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਇਕ ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਸੂਖ਼ਮ ਐਲਗੀ (ਕਾਈ) ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਘਾਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਨਸਪਤੀ ਦੀ ਇਸ ਪਹਿਲੀ ਜੀਵਿਤ ਫੋਟੋਸਿੰਥੈਟਕ ਉਤਪਤੀ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਅੱਜ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 3.5 ਕਰੋੜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਕਾਈ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚ ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਅਤੇ ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ <id="mwKA">spirulina<> ਜੀਨਸ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਮ ਨਾਮ, ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ, ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਬਾਇਓਮਾਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, [2] ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਜੋ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਕਲੋਰੋਫਾਈਟਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਅਤੇ ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਜੀਨਸ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਅੰਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਤਪਤਖੰਡੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰੈਕਰਿਸ਼ ਖਾਰੇ ਅਤੇ ਖਾਰੇ ਪਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਖੇੜ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਜੀਨਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਏ. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਿੰਡਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਪਰ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। A. maxima ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3] ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਸ਼ਬਦ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ।
ਆਰਥਰੋਸਪੀਰਾ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਫ੍ਰੀ-ਫਲੋਟਿੰਗ, ਫਿਲਾਮੈਂਟਸ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਖੁੱਲੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੇ ਹੈਲਿਕਸ ਵਿੱਚ ਬੇਲਨਾਕਾਰ, ਬਹੁ- ਸੈਲੂਲਰ ਟ੍ਰਾਈਕੋਮ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਪੀਐਚ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਬਾਈਕਾਰਬੋਨੇਟ ਦੀ ਉੱਚ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਅਤੇ ਉਪ-ਤਪਤ-ਖੰਡੀ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। [4] A. ਪਲੇਟੈਂਸਿਸ ਅਫਰੀਕਾ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਏ. ਮੈਕਸਿਮਾ ਮੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਓਪਨ-ਚੈਨਲ ਰੇਸਵੇਅ ਤਾਲਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਡਲ ਪਹੀਏ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। [4]
ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਇਕ ਤਰਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਕੀੜੇ ਹਨ ਜੋ ਲਗਭਗ 8.5 pH ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ 30 °C (86 °F) ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਆਟੋਟ੍ਰੋਫਿਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਊਰਜਾ ਜਾਂ ਜੈਵਿਕ ਕਾਰਬਨ ਸਰੋਤ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਧੇ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਫੀਡ ਹੈ: [5]
Nutritional value per 100 g (3.5 oz) | |
---|---|
ੳੂਰਜਾ | 1,213 kJ (290 kcal) |
23.9 g | |
ਖੰਡ | 3.1 g |
ਮੋਟਾ ਆਹਾਰ | 3.6 g |
ਚਿਕਨਾਈ | 7.72 g |
ਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ | 2.65 g |
ਮੋਨੋ ਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ | 0.675 g |
ਪੋਲੀ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਚਿਕਨਾਈ | 2.08 g |
57.47 g | |
Tryptophan | 0.929 g |
Threonine | 2.97 g |
Isoleucine | 3.209 g |
Leucine | 4.947 g |
Lysine | 3.025 g |
Methionine | 1.149 g |
Cystine | 0.662 g |
Phenylalanine | 2.777 g |
Tyrosine | 2.584 g |
Valine | 3.512 g |
Arginine | 4.147 g |
Histidine | 1.085 g |
Alanine | 4.515 g |
Aspartic acid | 5.793 g |
Glutamic acid | 8.386 g |
Glycine | 3.099 g |
Proline | 2.382 g |
Serine | 2.998 g |
ਵਿਟਾਮਿਨ | |
[[ਥਿਆਮਾਈਨ(B1)]] | (207%) 2.38 mg |
[[ਰਿਬੋਫਲਾਵਿਨ (B2)]] | (306%) 3.67 mg |
[[ਨਿਆਸਿਨ (B3)]] | (85%) 12.82 mg |
line-height:1.1em | (70%) 3.48 mg |
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 6]] | (28%) 0.364 mg |
[[ਫਿਲਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ (B9)]] | (24%) 94 μg |
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 12]] | (0%) 0 μg |
ਕੋਲਿਨ | (13%) 66 mg |
ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ | (12%) 10.1 mg |
ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ | (0%) 0 IU |
ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ | (33%) 5 mg |
ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ | (24%) 25.5 μg |
ਟ੍ਰੇਸ ਮਿਨਰਲ | |
ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ | (12%) 120 mg |
ਲੋਹਾ | (219%) 28.5 mg |
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ | (55%) 195 mg |
ਮੈਂਗਨੀਜ਼ | (90%) 1.9 mg |
ਫ਼ਾਸਫ਼ੋਰਸ | (17%) 118 mg |
ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ | (29%) 1363 mg |
ਸੋਡੀਅਮ | (70%) 1048 mg |
ਜਿੰਕ | (21%) 2 mg |
| |
ਜਵਾਨ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਮਾਤਰ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ। Source: USDA Nutrient Database |
ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਐਜ਼ਟੈਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੇਸੋਅਮਰੀਕਨਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਸੀ; ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਟੇਕਸਕੋਕੋ ਝੀਲ ਤੋਂ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੇਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੋਰਟੇਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [6] [7] ਐਜ਼ਟੈਕ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਟੇਕੁਇਟਲੈਟਲ ਕਿਹਾ। [4]Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).</ref>
1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਫ੍ਰੈਂਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਪਿਰੂਲਿਨਾ ਟੇਕਸਕੋਕੋ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਸੁਕਾਏ ਜਾਣ ਕਾਰਨ , 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਜ਼ਟੈਕ ਦੁਆਰਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, । . [4]Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).</ref> 1520 ਵਿੱਚ ਖੋਜੇ ਗਏ ਟੇਕੁਇਟਲੈਟਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ 1940 ਤੱਕ ਦੁਬਾਰਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਬੈਲਜੀਅਨ ਫਿਕੋਲੋਜਿਸਟ ਪਿਏਰੇ ਡਾਂਗੇਰਡ ਨੇ ਕਾਨੇਮਬੂ ਕਬੀਲੇ ਜੋ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਚਾਡ ਵਿੱਚ ਚਾਡ ਝੀਲ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਕਟਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ , ਦੁਆਰਾ ਖਾਧੀ ਗਈ ਇੱਕ ਕੇਕ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਡਾਂਗੇਰਡ ਨੇ ਡੀਹੇ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਝੀਲ ਤੋਂ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਦੇ ਬਸੰਤ ਰੂਪ ਦੀ ਸੁੱਕੀ ਹੋਈ ਰਸ ਹੈ। ਦੀਹੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭੋਜਨ ਲਈ ਬਰੋਥ ਜਾਂ ਖਾਧ ਖੁਰਾਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਡ ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਛੋਟੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੱਪੜਾਂ ਤੋਂ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [8]
1964 ਅਤੇ 1965 ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੀਨ ਲਿਓਨਾਰਡ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਡਾਇਹੇ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਡ ਉਤਪਾਦਨ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਐਲਗੀ ਦੇ ਖਿੜਾਅ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਆਧਾਰ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ -ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । [3]"Spirulina in combating Protein Energy Malnutrition (PEM) and Protein Energy Wasting (PEW) - A review". Journal of Nutrition Research. 3 (1): 62–79. 2015. doi:10.55289/jnutres/v3i1.5. {{cite journal}}
: Unknown parameter |deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (help)</ref>
ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ , ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਪੇਸ ਫਲਾਈਟ ਜਾਂ ਮੰਗਲ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਖੋਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। [9] [10] ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਸਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। [9]
ਸੁੱਕੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ 5% ਪਾਣੀ, 24% ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ, 8% ਚਰਬੀ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 60% (51-71%) ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [11] [12]
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਸੁੱਕੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਖਾਸ ਪੂਰਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ,ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਪਿਰੁਲੀਨਾ ਦੀ ਇੱਕ 100-g ਮਾਤਰਾ 290 kilocalories (1,200 kJ) ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ (ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮੁੱਲ, 20% ਜਾਂ ਵੱਧ ਦੇ DV)ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਬੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ( ਕ੍ਰਮਵਾਰ 207%, 306%, ਤੇ 85% DV ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ )ਥਿਆਮਿਨ, ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ, ਤੇਨਿਆਸੀਨ) ), ਅਤੇ ਖੁਰਾਕੀ ਖਣਿਜ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਇਰਨ (219% DV) ਅਤੇ ਮੈਂਗਨੀਜ਼ (90% DV) ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਸਰੋਤ ਹੈ । ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਲਿਪਿਡ ਸਮੱਗਰੀ ਭਾਰ ਅਨੁਸਾਰ 8% ਹੈ ਜੋ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ, ਗਾਮਾ-ਲਿਨੋਲੇਨਿਕ ਐਸਿਡ, [13] [14] ਲਿਨੋਲਿਕ ਐਸਿਡ, ਸਟੀਰੀਡੋਨਿਕ ਐਸਿਡ, [15] ਈਕੋਸੈਪੇਂਟੇਨੋਇਕ ਐਸਿਡ (ਈਪੀਏ), ਡੋਕੋਸਾਹੈਕਸਾਏਨੋਇਕ ਐਸਿਡ (ਡੀਐਚਏ), ਅਤੇ ਅਰਾਚੀਡੋਨਿਕ ਐਸਿਡ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। . [16] ਉਹਨਾਂ 2003 ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਉਲਟ (DHA ਅਤੇ EPA ਕੁੱਲ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਦੇ 2 ਤੋਂ 3% ਤੱਕ), 2015 ਖੋਜ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ (0.1% ਤੋਂ ਘੱਟ, DHA ਅਤੇ EPA ਸਮੇਤ) "ਕੋਈ ਖੋਜਣ ਯੋਗ ਓਮੇਗਾ -3 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਨਹੀਂ" . [17]
ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਦਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਡੋਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 (Coα-[α-(7-ਐਡੇਨਾਇਲ)]-Coβ-cyanocobamide) ਹੈ, [18] ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੈ। [19] [20] ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਖੁਰਾਕਾਂ 'ਤੇ 2009 ਦੇ ਇੱਕ ਪੋਜੀਸ਼ਨ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਨ ਡਾਇਟੀਟਿਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਦਾ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। [20] ਡਾਕਟਰੀ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਬੀ 12 ਦੇ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਅਣਉਚਿਤ ਹੈ। [19] [21]
ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਜਲ-ਪਾਲਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਕ ਫੀਡ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ 'ਤੇ ਕਈ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। [3]"Spirulina in combating Protein Energy Malnutrition (PEM) and Protein Energy Wasting (PEW) - A review". Journal of Nutrition Research. 3 (1): 62–79. 2015. doi:10.55289/jnutres/v3i1.5. {{cite journal}}
: Unknown parameter |deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (help)</ref> ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਨੂੰ ਪੋਲਟਰੀ [22] ਲਈ 10% ਅਤੇ ਬਟੇਰ ਲਈ 4% ਤੋਂ ਘੱਟ ਖੁਆਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। [23] 21-ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਾਇਲਰ ਨਰ ਚੂਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ, 16 ਦਿਨਾਂ ਲਈ 40 g/kg (0.64 oz/lb) ਤੱਕ ਵਾਧਾ , ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ,ਮਾਸ ਦਾ ਪੀਲਾ ਅਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਜ਼ੀਐਕਸੈਂਥਿਨ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ। [24] ਸੂਰ [25] ਅਤੇ ਖਰਗੋਸ਼ ਫੀਡ ਦਾ 10% ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [26] ਬਿਗਮਾਊਥ ਮੱਝਾਂ, [26] ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਮੱਛੀ, [27] ਕਲਚਰਡ ਸਟ੍ਰਿਪਡ ਜੈਕ, [28] ਕਾਰਪ, [29] [30] ਲਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬਰੀਮ, [31] ਤਿਲਪੀਆ [32] ਕੈਟਫਿਸ਼, [33] ਪੀਲੀ ਪੂਛ, [34] ਜ਼ੈਬਰਾਫਿਸ਼, [35] ਝੀਂਗਾ, [36] [37] ਅਤੇ ਐਬਾਲੋਨ, [38] ਲਈ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਨੂੰ [3] ਇੱਕ ਵਿਕਲਪਕ ਫੀਡਸਟੌਕ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਬੂਸਟਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਤੇ ਐਕੁਆਕਲਚਰ ਫੀਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ,2% ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੱਦ ,ਨਾਲ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। [3]
ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਖਪਤ ਕੋਈ ਲਾਭ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। [39] ਐੱਚਆਈਵੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਪਿਰੁਲੀਨਾ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਪੋਸ਼ਣ ਪੂਰਕ ਵਜੋਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਤ ਦੇ ਜੋਖਮ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ, ਜਾਂ ਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਕੋਈ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। [40] [41]
ਜਦੋਂ ਨੁਸਖ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਜੋ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਜਮਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੇ ਉਲਟ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>
ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਇੱਕ ਸਾਇਨੋਬੈਕਟੀਰੀਅਮ ਹੈ, ਜੋ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ । [42] ਓਰੇਗਨ ਹੈਲਥ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੁਆਰਾ , ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕੁਝ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। [43] ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਸਤ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਫਲੱਸ਼ਿੰਗ, ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> [42] ਜੇਕਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। [1] ਕਈ ਅੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਦੇ ਘੱਟ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹਨ। [1] [43]
ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ , [44] ਪਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੇ ਬੈਚਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ-ਉਤਪਾਦਕ, ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਯੂ.ਐੱਸ. ਸਪਿਰੂਲਿਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਪੂਰਕ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। [43]Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).</ref> ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਨੂੰ "ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਉਹ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟੀਨ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ,ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ) । [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref> ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਕੁਝ ਜਨਤਕ-ਸਿਹਤ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਖਪਤਕਾਰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੀਲੇ-ਹਰੇ ਐਲਗੀ ਪੂਰਕ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ। [43] 1999 ਵਿੱਚ, ਹੈਲਥ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ-ਮੁਕਤ ਸੀ। ("...ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਦੇ 0/10 ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਸਨ।" ) [45]
ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਦੀ ਹੈਵੀ-ਮੈਟਲ ਗੰਦਗੀ ਨੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚਾਈਨੀਜ਼ ਸਟੇਟ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਪੂਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡ, ਪਾਰਾ, ਅਤੇ ਆਰਸੈਨਿਕ ਗੰਦਗੀ ਵਿਆਪਕ ਸੀ। [46] ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਪਾਰਕ ਪੂਰਕ ਤੋਂ ਇੱਕ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ 5.1 ਪੀਪੀਐਮ ਤੱਕ ਲੀਡ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। [3]</ref> ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 10 ਤੋਂ 19 ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਖੁਰਾਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>
ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ-ਅਮੀਰ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਪੀਰੂਲੀਨਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਫੀਨੀਲੈਲਾਨਿਨ (2.6–4.1 g/100 g) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, [4]Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).</ref> ਜਿਸਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੀਨੀਲਕੇਟੋਨੂਰੀਆ (ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਜੈਨੇਟਿਕ ਵਿਕਾਰ ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਫੇਨੀਲੈਲਾਨਿਨ ਨੂੰ ਮੈਟਾਬੋਲਾਈਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਫਿਰ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ਹੈ।। [47]
ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਿਸਟਿਨ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਸਪੀਰੂਲਿਨਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੰਭਾਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ, [48] ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਸਦਮਾ ਅਤੇ ਮੌਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। [1]"Blue-green algae". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. 23 July 2020. Retrieved 1 January 2021.</ref>
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.