ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਭੌਤਿਕੀ, ਕੁਦਰਤ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ। ਭੌਤਿਕੀ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਊਰਜਾ ਵਿਸ਼ੇ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੇ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਿਵੇਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਜਗਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਪਰਕਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਥਾਨ, ਕਾਲ, ਰਫ਼ਤਾਰ, ਪਦਾਰਥ, ਬਿਜਲਈ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਵੱਟ ਅਤੇ ਆਵਾਜ ਇਤਆਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਇਸ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਭਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਦਰ ਯੋਗ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਹਰ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਅਤਿ ਦੁਸ਼ਕਰ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ੇ ਘੱਟ ਵਧ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਿੱਧੇ ਹੀ ਭੌਤਿਕੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਥਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭੌਤਿਕੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਜਨਮਦਾਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਇਹ ਇਸ ਯੁੱਗ ਦੇ ਸੰਪੂਰਣ ਸਾਮਾਜਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਮੂਲ ਪ੍ਰੇਰਕ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਅੰਗ ਮੰਨ ਕੇ ਨੈਚੁਰਲ ਫਿਲਾਸੋਫੀ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ 1870 ਈਸਵੀ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਨਾਮ ਭੌਤਿਕੀ ਜਾਂ ਫਿਜਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਨਤੀ ਕਰਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਤੇਜ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵੇਖ ਕੇ, ਅਗਰਗਣਨੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਇਸਤੋਂ ਅਨੇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਹੋਈ, ਜਿਵੇਂ ਰਾਸਾਇਣਕ ਭੌਤਿਕੀ, ਤਾਰਾ ਭੌਤਿਕੀ, ਜੀਵ ਭੌਤਿਕੀ, ਭੂਭੌਤਿਕੀ, ਨਾਭਿਕੀ ਭੌਤਿਕੀ, ਆਕਾਸ਼ੀ ਭੌਤਿਕੀ ਆਦਿ।
ਭੌਤਿਕੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਿੱਧਾਂਤ ਉਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਤਾਰਥ ਦੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਥਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮੁਦਾਏ ਦੀਆਂ ਆਂਤਰਿਕ ਪਰਕਰਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਣਾ ਜਾਂ ਵਧਾਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ। ਊਰਜਾ ਦੇ ਅਨੇਕ ਰੂਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ ਸਾਪੇਖਤਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਵੀ ਉਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਊਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪਦਾਰਥ ਸੰਭਾਲ ਦੋਨਾਂ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਸੰਜੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਭੌਤਿਕੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਬਦਲਣਯੋਗ ਸਪੀਡ ਇੱਕ ਪਰਿਕਲਪਨਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਸਪੀਡ, ਜਿਸਨੂੰ ਆਮਤੌਰ ਤੇ c ਰਾਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਪੇਸ ਅਤੇ ਵਕਤ ਦਾ ਇੱਕ ਫੰਕਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਬਦਲਣਯੋਗ ਸਪੀਡ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕ੍ਰਿਤ ਥਿਊਰੀਆਂ ਦੀ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੰਦੀ ਸਮਾਨ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨ ਅਯੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਦਲਵੀਆਂ ਥਿਊਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਲਾਸੀਕਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਰਿੱਫਰੈਕਟਿਵ ਇੰਡੈਕਸ (ਪਰਿਵਰਤਿਕ ਸੂਚਕਾਂਕ) ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਿਸੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਗੁਜ਼ਰਨ ਤੇ ਧੀਮਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਬਜਾਏ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਥਿਰਾਂਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਇਕਾਈ (SI) ਵਿੱਚ 299792458 ਮੀਟਰ/ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬਦਲਵੀਆਂ ਥਿਊਰੀਆਂ ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਬਦਲਣਯੋਗ ਸਪੀਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਥਿਊਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। 1911[1] ਵਿੱਚ ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੁਆਰਾ, 1957 ਵਿੱਚ ਰੌਬਰਟ ਡਿਕੀ ਦੁਆਰਾ, ਅਤੇ 1980ਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਈ ਖੋਜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਬਦਲਣਯੋਗ ਸਪੀਡ ਬਾਰੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਸਥਾਪਿਤ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ, ਇਸਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀਆਂ ਬਦਲਣਯੋਗ ਸਪੀਡ ਥਿਊਰੀਆਂ ਬਹਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਆਰਕ ਲੈਂਪ
An arc lamp or arc light is a lamp that produces light by an electric arc (also called a voltaic arc). The carbon arc light, which consists of an arc between carbon electrodes in air, invented by Humphry Davy in the early 1800s, was the first practical electric light . It was widely used starting in the 1870s for street and large building lighting until it was superseded by the incandescent light in the early 20th century. It continued in use in more specialized applications where a high intensity point light source was needed, such as searchlights and movie projectors until after World War II .
The 15 kW xenon short-arc lamp used in the IMAX projection system.
A mercury arc lamp from a fluorescence microscope .
A krypton arc lamp during operation.
An electric arc, demonstrating the “arch” effect.
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
...ਕੀ ਗਲੈਕਸੀ ਐਂਡ੍ਰੋਮੀਡਾ ਇੰਨੀ ਚਮਕੀਲੀ ਹੈ ਕਿ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਚੰਦਰਮੇ ਤੋਂ ਵੀ ਛੇ ਗੁਣਾ ਜਿਆਦਾ ਵੱਡੀ ਦਿਸਦੀ ਹੈ।
ਛਿਪ ਰਹੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ
...ਕਿਸੇ ਖਗੋਲਿਕ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਤਮਿਕ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੂਰਜ , ਚੰਦਰਮਾ , ਗ੍ਰਹਿ , ਚਮਕੀਲੇ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਚਮਕੀਲੇ ਧੁਮਕੇਤੂ ਵਰਗੀਆਂ ਖਗੋਲਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਗੜੀਆਂ ਜਾਂ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ
...ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਘੜੀ ਦੀ ਸਪੀਡ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੁਆਲ਼ੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣ ਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਇਸਦੀ ਸਪੀਡ ਨਾਲੋਂ ਧੀਮੀ ਹੋਵੇਗੀ?
ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ
ਕੋਈ ਤੱਥ ਸੁਝਾਓ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਫਾਟਕ:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/ਐਨੀਵਰਸਟੀਆਂ/ਜੂਨ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਸੰਖੇਪ ਸਾਰਾਂਸ਼
Whether you are an expert or a novice, be bold , improve an article by editing it. Practice in the sandbox if you must. But hurry back to fix that glaring error that has been bothering you.
Join WikiProject ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ .
Watch the WikiProject ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ talk page for ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ-related issues on Wikipedia.
Improve ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਫਾਟਕ
Add to Did you know , and Upcoming anniversaries .
Add new Selected articles and Selected pictures to the queues.
Add to ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ news .
Review articles
Assign importance and quality to unassessed articles (See ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ quality control )
Review an article for techno babble and report confusing sections in articles talk page. (Give enough detail to help the editors.)
Advanced Editing
Expand a ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ stub .
Fix a page needing attention : Modern ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, Classical ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ and other ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ topics.
Create a requested article .
Add a requested image .
Check out other ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ-related WikiProjects: WikiProject Science , WikiProject Fluid dynamics , WikiProject Elements .
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨੌਸਿਖਿਆਂ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰੋ
Whether you are an expert or a novice, be bold , improve an article by editing it. Practice in the sandbox if you must. But hurry back to fix that glaring error that has been bothering you.
Register with Wikipedia for a user name. (See the username policy )
Visit the help page
Add articles to your watch list .
Check your watchlist on regular basis
Revert an obvious vandalism edit
Remove unnecessary jargon .
Edit your user page to tell Wikipedia enough about you to help other editors get to know you
Review an article and make a useful comment on the talk page
Add your name to the WikiProject Physics members list
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪ੍ਰਤਿ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨੌਸਿਖਿਆਂ ਲਈ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ
Edit a physics article
Add your name to the WikiProject Physics members list
Revert Vandalism
Add or improve diagrams and figures
Assign importance and quality to unassessed articles (See Physics quality control )
Review article for techno babble and suggest areas that need improving on talk page (or add clean up tag.)
Review, nominate, or submit a physics education article in Wikiversity:Second Journal of Science
Fix a page needing attention : Modern physics , Classical physics , Other physics topics .
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
Science
History of science
Philosophy of science
Systems science
Mathematics
Biology
Chemistry
Physics
Earth sciences
Technology
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-header
ਇਹਨਾਂ
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰ੍ਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਬਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨ/ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ/box-footer
No portals specified: please specify at least one portal
ਸਰਵਰ ਕੈਸ਼ ਛਾਂਟੋ