ਟੈਕਸਸ ਇਨਕਲਾਬ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਟੈਕਸਸ ਇਨਕਲਾਬ (2 ਅਕਤੂਬਰ, 1835 – 21 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1836) ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਟਾਕਰਾ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਟੇਜਾਨੋਸ (ਟੈਕਸਾਸ ਮੈਕਸੀਕਨਾਂ) ਦੀ ਇੱਕ ਬਗਾਵਤ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਵਿਦਰੋਹ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਐਂਟੋਨੀਓ ਲੋਪੇਜ਼ ਡੀ ਸਾਂਟਾ ਅੰਨਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਮੈਕਸੀਕਨ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨਾਲ ਟੈਕਸਸ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੈਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਟੋਰਨਲ ਫ਼ਰਮਾਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕਨ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ "ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੌਮ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਨਹੀਂ, ਗਣਤੰਤਰ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਨਹੀਂ ਲੜ ਰਹੇ।" ਸਿਰਫ਼ ਟੈਕਸਸ ਦਾ ਸੂਬਾ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋਇਆ, ਟੈਕਸਸ ਦੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਟੈਕਸਸ ਇਨਕਲਾਬ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ਟੈਕਸਸ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀਆਂ ਚੜ੍ਹਾਈਆਂ | |||||||||
| |||||||||
Belligerents | |||||||||
ਟੈਕਸਸ ਗਣਰਾਜ | ਮੈਕਸੀਕਨ ਗਣਰਾਜ | ||||||||
Commanders and leaders | |||||||||
Sam Houston (ਜ਼ਖ਼ਮੀ) James Fanninਫਰਮਾ:POW, (Executed) William Travis † James Bowie † Davy Crockett † Frank W. Johnson Edward Burleson Stephen F. Austin George Fisher |
ਐਨਟੋਨੀਓ ਲੋਪੇਜ਼ ਡੇ ਸਾਂਟਾ ਅਨਾਫਰਮਾ:POW Vicente Filisola Martín Perfecto de Cosਫਰਮਾ:POW | ||||||||
Strength | |||||||||
ਅੰ. 2,000 | ਅੰ. 6,500 | ||||||||
Casualties and losses | |||||||||
700 ਮੌਤਾਂ, 100 ਜਖਮੀ | 1,000 ਮੌਤਾਂ, 500 ਜਖਮੀ |
ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਟੈਕਸਸ ਵਿਚਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਝੜਪਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਕਤੂਬਰ 1835 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਰਕਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟੌਤੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇਮੀਗਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਰੇ। ਉਪਨਿਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਟੇਜਾਨਸ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਅਸਹਿਮਤ ਸਨ ਕਿ ਕੀ ਆਖਰੀ ਟੀਚਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੀ ਜਾਂ 1824 ਦੇ ਮੈਕਸੀਕਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ।
ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਟੈਕਸਸ ਵਿਚਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਝੜਪਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਕਤੂਬਰ 1835 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਰਕਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਵੱਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟੌਤੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇਮੀਗਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਰੇ। ਉਪਨਿਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਟੇਜਾਨਸ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਅਸਹਿਮਤ ਸਨ ਕਿ ਕੀ ਆਖਰੀ ਟੀਚਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੀ ਜਾਂ 1824 ਦੇ ਮੈਕਸੀਕਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਵਾਪਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰੇ (ਅਸਥਾਈ ਸਰਕਾਰ) ਵਿੱਚ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ, ਟੈਕਸੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਤੋਂ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹੜ੍ਹ ਨੇ ਮੈਕਸੀਕਨ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗਾਰੀਸਨਾਂ ਨੂੰ 1835 ਦੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਧਰੰਗ ਅਤੇ ਟੈਕਸਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਮੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਿਆ। ਮਾਤਾਮੋਰੋਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਟੈਕਸਸ ਫੌਜ ਦੇ ਬਹੁਤ ਲੋੜੀਂਦੇ ਵਲੰਟੀਅਰ ਅਤੇ ਸਾਮਾਨ ਸਮਗਰੀ ਉਧਰ ਨੂੰ ਤੋਰ ਦਿੱਤੀ। ਮਾਰਚ 1836 ਵਿਚ, ਦੂਜੇ ਰਾਜਸੀ ਸੰਮੇਲਨ ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਟੈਕਸਸ ਗਣਰਾਜ ਲਈ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀ।