ਗੁਲਾਕ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਗੁਲਾਕ (ਰੂਸੀ: гулаг) ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੀ ਉਸ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਨਾਂਅ ਸੀ ਜੋ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ-ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਮਿਹਨਤ-ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੀਲ ਦੂਰ ਸਾਈਬੇਰੀਆ ਦੇ ਨਿਰਜਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਿਹਨਤ-ਜੇਲ੍ਹ ਉਹੀ ਸਜ਼ਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕ਼ੈਦ-ਏ-ਬਾਮੁਸ਼ੱਕਤ ਅਤੇ ਅਣਉਪਚਾਰਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਗੁਲਾਗ ਵਿੱਚ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਂਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਡੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਬੰਦੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਕੈਦੀ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਚੋਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਬੰਦੀ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਗੁਲਾਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਰੋਧ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕੁੱਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੁਟਕੁਲਾ ਸੁਣਾਉਣ ਜਾਂ ਕੰਮ ਤੋਂ ਕਦੇ ਗੈਰ-ਹਾਜਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁਲਾਕ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੁਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਲਗਭਗ 1.4 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਦੂਸਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭੋਜਨ ਘੱਟ ਪੈਣ 'ਤੇ 5 ਲੱਖ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਕੈਦੀਆਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਗੁਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਮ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 1929-1953 ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਕਾਂ ਵਿੱਚ 16 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ।
ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਰੋਤ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। |