![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Ghurids1200.png/640px-Ghurids1200.png&w=640&q=50)
ਗ਼ੌਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਗ਼ੋਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਜਾਂ ਗ਼ੋਰੀ ਸਿਲਸਿਲਾ (ਫ਼ਾਰਸੀ: ur, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Ghurids), ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ਨਸਬਾਨੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ (ur, ਸ਼ਨਸਬਾਨੀ) ਸੱਦਿਆ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਇੱਕ ਮਧ ਕਾਲੀਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਈਰਾਨ, ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ, ਪੱਛਮ-ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ (ਦਿੱਲੀ ਤਕ), ਖ਼ੁਰਾਸਾਨਅਤੇ ਆਧੂਨਿਕ ਪੱਛਮੀ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਨਜਿਆਨਗ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਤੇ 1148 ਤੋਂ 1215 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਗ਼ਜ਼ਨਵੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਪਤਨ ਕੇ ਬਾਅਦ ਉਠਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਗ਼ੌਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਰਾਜਘਰਾਣਾ ਤਾਜਿਕ ਮੂਲ ਦਾ ਸੀ(ਪਰ ਸਹੀ ਨਸਲੀ ਮੂਲ ਸ਼ੱਕੀ ਹੈ)।[1]
ur / ur
ਗ਼ੋਰੀਆਨ/ਸ਼ਨਸਬਾਨੀ ਗ਼ੋਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1148–1215 | |||||||||||
![]() | |||||||||||
ਰਾਜਧਾਨੀ | ਫਿਰੋਜ਼ ਕੋਹ
ਹੇਰਾਤ ਗ਼ਜ਼ਨੀ (1170 ਦਾ ਦਹਾਕਾ-1215) ਲਾਹੌਰ (ਸ਼ੀਤਕਾਲੀਨ) | ||||||||||
ਆਮ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | ਫ਼ਾਰਸੀ (ਰਾਜਭਾਸ਼ਾ) | ||||||||||
ਧਰਮ | ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ | ||||||||||
ਸਰਕਾਰ | ਸਾਮਰਾਜ | ||||||||||
ਸੁਲਤਾਨ | |||||||||||
• 1148-1157 | ਆਲਾਹ ਉਦ ਦੀਨ ਜਹਾਨਸੋਜ਼ | ||||||||||
• 1157-1202 | ਗ਼ਿਆਸ ਉਦ ਦੀਨ ਗ਼ੋਰੀ | ||||||||||
• 1202-1206 | ਮੁਹੰਮਦ ਗ਼ੋਰੀ | ||||||||||
• 1206-1210 | ਕੁਤਬ ਉਦ ਦੀਨ ਐਬਕ | ||||||||||
Historical era | ਮਧ ਕਾਲ | ||||||||||
• Established | 1148 | ||||||||||
• Disestablished | 1215 | ||||||||||
| |||||||||||
ਅੱਜ ਹਿੱਸਾ ਹੈ | ਆਧੂਨਿਕ ਦੇਸ਼
|
ਗ਼ੋਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਰਾਜਧਾਨੀ ਗ਼ੌਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਫਿਰੋਜ਼ ਕੋਹ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਤ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਗ਼ਜ਼ਨੀ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਰ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ ਇਸੇ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਕੁਤਬ ਉਦ ਦੀਨ ਐਬਕ ਦਾ ਬਣਵਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ।[2] ਇਸ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਪਤਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਖਵਾਰੇਜਮ ਸ਼ਾਹ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਰਾਜਵੰਸ਼ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਮਲੂਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਨੇ ਇਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲਈ।