ਗਣੇਸ਼
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਗਣੇਸ਼ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: गणेश (ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ)) ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਅਤੇ ਪਾਰਬਤੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਾਹਨ ਮੂਸ਼ਕ ਹੈ। ਗਣਾਂ ਦੇ ਸੁਆਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਮ ਗਣਪਤੀ ਵੀ ਹੈ। ਜੋਤੀਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੇਤੂ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਹੜੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਧਨ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੁਆਮੀ ਸ੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਹਨ। ਹਾਥੀ ਵਰਗਾ ਸਿਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਜਾਨਨ ਵੀ ਆਖਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਦਿਪੂਜ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਉਪਸਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ ਗਾਣਪਤਏ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ।