![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/KHWAJA_HAFIZ_RECITES_HIS_POETRY%252C_Mughal%252C_c.1600%252C_Christie%2527s.jpg/640px-KHWAJA_HAFIZ_RECITES_HIS_POETRY%252C_Mughal%252C_c.1600%252C_Christie%2527s.jpg&w=640&q=50)
ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦਾ ਸਾਹਿਤਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੂਫ਼ੀ ਰਹੱਸਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਸੀ।[1]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/KHWAJA_HAFIZ_RECITES_HIS_POETRY%2C_Mughal%2C_c.1600%2C_Christie%27s.jpg/320px-KHWAJA_HAFIZ_RECITES_HIS_POETRY%2C_Mughal%2C_c.1600%2C_Christie%27s.jpg)
ਇੱਕ ਗ਼ਜ਼ਲ ਅਸ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੋਹੇ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ AA BA CA DA EA (ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਤੁਕਬੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ (ਜੋੜਾ) ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।[2] ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮੋਤੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਹਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਕਲਾਸੀਕਲ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਗ਼ਜ਼ਲ ਇੱਕ ਭਾਵੁਕ, ਬੇਚੈਨ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਵਿੱਚ ਵਸਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਕੁਝ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ "ਗਜ਼ਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਾਤਰਾਂ, ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੋਰ ਟਰੌਪਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲੀ ਅਰਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਦੀ ਹੈ।[3]