Мазарини, Джулио

Джу́лио Мазари́ни (æххæст ном: Джулио Раймондо Мадзарино кæнæ Маццарино; итал. Giulio Raimondo Maz(z)arino, йæ францаг ном: Жюль Мазарен, фр. Jules Mazarin, 1602-æм азы 14 июль − 1661-æм азы 9 мартъи) уыди политикон архайæг æмæ Францы фыццаг министр (1642-æм азæй). Министр ссис кардинал Ришельейы амæлæты фæстæ.

Джулио Мазарини
итал. Giulio Mazzarino фр. Jules Mazarin
Францы фыццаг министр
1653 — 1661
Монарх	Людовик XIV
Фæстæдæр	Жан-Батист Кольбер
1643 — 1651
Монарх	Людовик XIV
Раздæр чи уыд	Арман Жан де Ришельё
Мецы алчер
1653 — 1658
Раздæр чи уыд	Генрих де Бурбон-Верней
Фæстæдæр	Франц Эгон фон Фюрстенберг
Райгуырдис	1602-æм азы 14 июлы(1602-07-14)[1][2][…] Пешинæ, Л’Акуилæ, Абруццо, Итали[3]
Амардис	1661-æм азы 9 мартъийы(1661-03-09)[1][2][…] (58 азы) Венсен[4]
Ныгæныны бынат	кардинал Мазаринийы ингæн[d]
Мыггаг	Mazzarino[d]
Гуырæн ном	итал. Giulio Raimondo Mazzarino
Фыд	Пьетро Мазарини[d]
Мад	Гортензия Буффалини[d][5]
Ахуырад	Папæйы Григорианаг университет[d] Алькалайы университет[d] Саламанкæйы университет[d]
Дин	католикон еклези[d][6]
Къухæрфыст
Кæм куыста	Ромы университет Ла Сапиенца[d]
Викикъæбицы медиа

Цардафыст

Райгуырдис 1602-æм азы 14 июлы Италийы регион Абруццойы, Пешинæйы сахаргонды. Мазарини куыста хъомысджын кънйаз Колоннамæ. Æрыгон Джулио кънйазы рекомендацимæ гæсгæ райдыдта кусын папæйы курийы, цыран уый равдыста йæхи арæхсджын дипломатæй. 1630-æм азы Мазарини арвыстæуыдис Францмæ, уым базонгæ ис Ришельеимæ æмæ афтæмæй ссис йæ агент Италийы. 1635-æм азæй уыди папæйы минæвары Ромы. Ришельейы протекцийы фæрцы 1636-æм азы ссис кардинал.

Ришельейы амæлæты размæйы курдиатмæ гæсгæ Людовик XIII снысан кодта (1642) Мазаринийы къаролы советы уæнгæй. Ацы уагдоны уыди æрмæст æртæ адæймаджы.

1643-æм азы къарол фæзиан ис. Ус-регентыл снысан чындæуыдис ус-къарол Аннæ. Æппæтдæр зыдтой Аннæ æмæ Ришельейы ’хсæн знагиуæг кæй уыдис, уый. Галуанæхсæнады фидарæй уырныдта, кардиналы хъузон Мазарини йæ бынатæй иуварсгонд кæй æрцæудзæнис. Фæлæ зæрдæскъæф итайлагæн бантыстис басæттын сæрыстыр ус-къаролы зæрдæ. Принцтæ æмæ титулджын уæздæттæ сызнаг сты «æнæмыггаг фаворитмæ». Фæлæ йæ хицауиуæджы фыццаг фондз азы радтой Францæн бирæ æнтыстдзинæдтæ æддагон политикæйы къабазы. Францы æфсад Æртыназыккон хæсты фæуæлахиз ис Испанийыл. Мазарини уыдис, хæсты архайджыты ’хсæн цы бадзырд (Вестфалы фидыд) фидаргонд æрцыд, уый саразджытæй иу.

Мидполитикæйы Мазарини цыдис Ришельейы фæндагыл: централизацигонд рентæ фылдæр кодта хъалонты фæуæлдæры хардзæй.

Мазарини æмæ Фрондæ

1648-æм азы Францы райдыдта мидхæст (Фрондæ). Мазаринийы ныхмæ ралæууыдысты, хъалонты бæрцæй чи хъæрзыдта, уыцы сæудæджергæнджытæ, æрмгусджытæ, æмæ, Ришелье сæ привилегитæ кæмæн байста, æмæ сæ фæстæмæ райсынмæ чи тырныдта, уыцы уæздæттæ. Змæст рæстæджы ма уыдис ахæм цаутæ æмæ зæхкусджытæ лæбурдтой уæздæтты зæхмулкмæ.

1648-æм азы сæрды Мазарини æмæ уæздæттæ, Парижы парламент, сæудæджергæнджытæ æмæ æрмгусджыты тох Мазиринийы ныхмæ уыдис йæ тæккæ тæмæны. Августы Парижы æппæт уынгтæ æхгæд уыдысты баррикадæтæй. Иуæй-иу тауыстæм гæсгæ тохгæнджыты зæрды уыдис штурмæй байсын Лувр.

Ус-къарол æд сывæллæттæ æмæ Мазарини сусæгæй рацыдысты сахарæй æмæ сæс сæр бафснайдтой фæссахары галуан Рейлы.

Фрондæйы архайджытæн алымыггаг интерестæ кæй уыдис, уый фæрцы, стæй компромиссты руаджы кардиналы къухы бафтыдис бафидауын йæ ныхмæлæуджытимæ. Фæлæ цард куыд равдыста, афтæмæй а фидыд разындис мæнгæфсон. Фрондæйы сæргъы æрлæууыдис туджы фыццаг принц æмæ нымаддæр æфсадфæтæгтæй иу — Луи Конде. Мазаринийы ныхмæлæуджытæ ерыс кодтой кардиналыл хуыздæр эпиграммæ æмæ памфлет (хуыдтой сæ «мазаринадæтæ») ныффыссынæй. Кондейы æрцахст смæстджын кодта æппæт æхсæнады дæр, æмæ уыцы цау ногæй баиу кодта принцты æмæ парламенты уæнгты.

Парламенты уынаффæмæ гæсгæ Мазарини бæстæйæ æрцыдис тард. Уæд кардинал æрбынат кодта Кёльны. Фæлæ тард уæвгæйæ, Мазарини фыстæджыты фæрцы иудадзыг дардта бастдзинад ус-къаролимæ, Аннæйы фырт Людовик XIV та уыди йæ тæваджы бын. Дзырдтой, дам, Мазарини Кёльнæй разамынд лæвæрдта, цыма Лувры бады, уыйау. Кардиналæн æнтыстис Фрондæйы фæтæгты ’хсæн тауын быцæудзинæдтæ.

21 октябры æрыгон къарол кадджын уавæры бацыдис Парижмæ. Ацы цау нымад у Фрондæйы фæудыл. 1653-æм азы Мазарини раздæхтис Парижмæ æмæ йæ амæлæты бонмæ ахста фыццаг министры бынат.

Фиппаинæгтæ

1. Jules Mazarin // RKDartists (нидерл.)
2. Jules, Cardinal Mazarin // Encyclopædia Britannica (англ.)
3. Мазарини Джулио // Большая советская энциклопедия (уырыс.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
4. Deutsche Nationalbibliothek Иумæйаг нормативон контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
5. Lundy D. R. The Peerage (англ.)
6. Catholic-Hierarchy.org (англ.) — USA: 1990.