From Wikipedia, the free encyclopedia
Абу Райхан Мухаммад ибн Ахмад ал-Бируни (райгуырдис 973-æм азы 4 сентябры Кяты — амардис 1048-æм азы 9 декабры Газнийы) у Хорезмы зынгæ ахуыргонд, фыста истори, географи, филологи, астрономи, математикæ, геодези, минералоги, фармакологи æмæ зонады æндæр къабæзтыл дæр.
Аль-Бируни | |
---|---|
перс. Ali Babá | |
Гуырæн ном | арабб. Ali Babá[1] |
Райгуырæны бынат | |
Мæлæты бынат | |
Бæстæ | |
Зонады къабаз | физикæ, математикæ, астрономи, æрдзон зонæдтæ[d], истори, хронологи[d], рабочий[d], индологи[d], Зæххы тыххæй зонæдтæ[d], географи, философи[d], картографи[d], антропологи, астрологи[d], хими, медицинæ, психологи, теологи[d], фармакологи[d], дины истори[d] æмæ минералоги[d] |
Викикъæбицы медиа |
Йæ ахуыргæнæг уыд математик æмæ астроном Ибн Ирак. Гурганджы эмир Кят куы байста, ал-Бируни кусынмæ ацыд Реймæ, уым куыста ал-Ходжандиимæ. Стæй куыста Гурганы, æмæ уырдыгæй раздæхти Хорезммæ. Хорезмы куыста хорезмшахтæ Али (997—1009) æмæ Мамун II цур. Стæй, султан Махмуд Газневи Хорезмы зæххытæ куы бацæхста, ал-Бирунийы хъуыд султанимæ кусын. Султан Махмудимæ балцы куы ацыд, уæд цалдæр азы дæргъы царди Индийы æмæ уыцы бæстæйы тыххæй ахсджиаг чиныг ныффыста.
Йæ фыццаг чиныг уыди «Хронологи, кæнæ ивгъуыд фæлтæрты цыртдзæвæнтæ» (1000 аз). Уыцы чиныджы сыфтыл ныхас кæны къæлиндары алыхуызон системæтыл, стæй аразы егъау хронологион таблицæ, суанг Библийы патриархты рæстæгæй.
1030 азы фыст фæци йæ куыст «Инди, кæнæ индиаг адæмы зонындзинæдты æмбарынгæнæн чиныг». Уым ал-Бируни бæлвырд радзырдта индиæгты цард, культурæ, зонад, динтæ æмæ философион системæты тыххæй. Уым дæр ис шахмæтты тыххæй зындгонд таурæгъ.
Йæ куыстытæй 45 сты астрономийы тыххæй, уыдонæй сæйраг у «Мас‘уды канон астрономи æмæ стъалыты тыххæй».
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.