Lo Senat es la Cambra Nauta de las Corts Generalas, organ constitucional que representa lo pòble espanhòl. Es la cambra de representacion territoriala.
Lo Senat a per precedent mai ancian dins l'Estatut Reial, autrejat per la reina Maria Cristina, regenta pendent la minoritat d'edat d'Isabèl II, e qu'establiguèt pel primièr còp en Espanha la configuracion bicamerala de las Corts, al la dividision en dos Estats: aquel dels Pars del Reialme e aquel dels Nòbles del Reialme.
L'Estat dels Nòbles del Reialme aviá una composicion mixta, amb de membres de naissença nauta coma los filhs del rei e los Grands d'Espanha e de membres de nominacion reala, limitat a d'individús de classa, que demorava una cambra que l'esséncia naturala èra la representacion dels nòbles e de l'ierarquia eclesiastica a las Corts del Regim Ancian.
La Constitucion de 1837, aprovada coma consequéncia d'una insurreccion que forcèt la reina regenta a la sancionar, apletèt pel primièr còp la denominacion de «Senat» per la Cambra Nauta de las Corts Generalas. Lo primièr president foguèt José María Moscoso de Altamira, comte de Fontao.
Dins las successivas Constitucions de 1845, 1856, 1869 e 1876 lo Senat figurèt coma Cambra Colegislativa, sus pè d'egalitat amb lo Congrès dels Deputats, levat, dins unes cases, en matèria de fòrças armadas e de contribucions e credit public, e aguèt en mai en de determinadas escasenças reservada la facultat de jutjar los membres del Govèrn acusat per la Cambra Bassa.
Pendent la Segonda Republica Espanhòla foguèt suprimit lo Senat, decision adoptada pendent la session de 27 d'octobre de 1931 per 150 vòtes contra 100. Après la pèrda del vòte, Angel Ossorio e Gallardo acusèt als deputats conservators e agraris, que s'èra retirat del Parlament, de li aver pas apiejat per empachar lo trionf de l'unicameralisme que preconizavan los socialistas.[1]
Natura de la cambra
Composicion
La Constitucion espanhòla establís que lo Senat se compausa d'un nombre variable de senators, causits per un sistèma mixte:
- Los senators d'eleccion dirècta son elegits al sufragi universal, liure, egal, dirècte e secret dins caduna de las 60 circonscripcions electoralas.[2] Van quatre senators per cada província peninsulara; tres a caduna de las islas màgers, es a dire Grand Canària, Malhòrca e Tenerife; un per caduna de las islas o grop d'islas seguentas: Eivissa-Formentera, Menòrca, Fuerteventura, La Gomera, El Hierro, Lanzarote e La Palma; e dos senators per caduna de las vilas autonòmas de Ceuta e Melilla.[3][4] Lo sistèma electoral es l'escrutinh majoritari plurinominal parcial. Cada votant pòt donar fins a tres vòtes dins las circonscripcions provincialas; dos dins las islas màgers, Ceuta e Melilla; e un dins las autras islas. E mai se en los bulletin de vòte los candidats apareisson gropats per de partits politics, las candidaturas son individualas, de biais que lo votant pòt votar per de candidats de partits diferents.
- Los senators designats per las comunautats autonòmas son causits per l'assemblada legislativa de caduna a rason d'un primièr senator e autre mai per cada milion d'abitants del territòri.[5] L'eleccion dels senators d'aquel darrièr grop se realiza en conformitat a un critèri de representacion majoritària atenuat, que prima los partits e de coalicions mai votats.
Mandat
Lo mandat dels senators s'acaba quatre ans après son eleccion o lo jorn de la dissolucion de la cambra, que pòt se realizar amb o de biais separat de la dissolucion del Congrès dels Deputats; lo drech de dissolucion lo ten lo rei d'Espanha, que lo exercís a la demanda del President de Govèrn e jos la responsabilitat exclusiva d'aquel, amb deliberacion prealabla del Conselh de Ministres. Se dissòlv tanben la camèra de forma automatica dins lo cas de legislatura falhida, dos meses après una session d'investitura falhida al Congrès dels Deputats, dins aquel cas lo Rei dissòlv la cambra amb lo cosignatura del President del Congrès e jos la responsabilitat d'aquel.
En mai, lo mandat dels senators causits per las comunitats autonòmas pòt èsser ligat pels respectius estatuts d'autonomia dins la condicion de deputat autonomic o resultar renovelat pel rèste de son periòde natural après la dissolucion del Senat, çò que se verifica mejans l'expedicion d'una nòva letra de credéncia pel quite senator.
Caractèr
Lo regim d'eleccion dels senators fa del Senat una cambra de representacion territoriala.[6] Es al debat actual l'idèa de reformar la Constitucion per tornar afirmar aquel caractèr; de possiblas solucions serián l'eliminacion de las circonscripcions provincialas, l'atribucion als organs de las comunautats autonòmas de l'eleccion de la totalitat dels senators o l'union de la condicion de senator a aquela de membra del Govèrn autonomic respectiu.
La natura territoriala del Senat se rebat dins lo biais d'eleccion de sos membre, dins l'organizacion intèrna de la cambra e dins las foncions atribuidas, mai que mai l'iniciativa de la consideracion del besonh que l'Estat armonize de leis autonomicas o lo poder exclusiu d'autorizar lo Govèrn a intervenir dins las comunautats autonòmas.
Organs del Senat
Dins l'exercici de l'autonomia que la Constitucion reconeis al Senat, la cambra se regís pel reglament establit per ela e establit per la Taula en 1994 e qu'organiza una seriá d'organs de govèrn per exercir las competéncias correspondentas.
Aqueles organs son, subretot:
- Lo president, que ten la representacion de la cambra e qu'es causit pel plen per tota de la legislatura. Presidís totes los autres organs collegials del Senat.
- La Taula del Senat, compren lo president, dos vice-presidents e quatre secretaris causits pel plen en foncion de l'importància numerica dels diferents grops parlamentaris, que la foncion primordiala es de regir e ordenar lo trabalh de tot lo Senat, essent l'organ de govèrn intèrne.
- Lo Conselh dels Pòrtavoses, compren lo president e lo pòrtavotz de cadun dels grops parlamentaris, mai un membre del govèrn e un autre de la Taula del Senat, e lo personal tecnic que cal. Sa foncion primordiala es de fixar l'òrdre del jorn de las sessions del plen.
- Las comissions, compausadas per un nombre proporcional de senators segon de l'importància numerica dels diferents grops parlamentaris, e que pòdon èsser de dos tipes: permanents e non permanents; dins lo cas de las comissions permanentas, lo plen del Senat pòt lor conferir la competéncia legislativa plena en relacion a un afar, alara poiràn aprovar o refusar definitivament lo projècte de lei sus l'afar; las comissions non permanentas son aquelas creadas amb una intencion especifica e que la tematica e durada se fixada de per abans pel plen del Senat.
- La Deputacion Permanenta, compausada per un nombre proporcional de senators en foncion de l'importància numerica dels diferents grops parlamentaris e qu'es l'organ que garda lo poders de la cambra entre los periòdes de sessions o quand lo sieu mandat s'acaba per expiracion o dissolucion.
- Los grops parlamentaris, compausats per un minim de dètz senators e destinats a coordonar l'activitat parlamentària de sos membras. Cada partit o coalicion pòdon crear pas qu'un unic grop, qu'en tot cas serà representat per un pòrtavotz e adoptarà una denominacion que siá confòrma a çò que sus membras contribuiguèron a formar dins las eleccions.[7]
- Los grops territorials se constituisson dins los grops parlamentaris que representen mai d'una comunitat autonòma, e gropan a un minim de tres senators causits per las províncias d'una meteissa autonomia, atal coma aqueles causits per l'assemblada de la dicha comunitat autonòma.[8]
Foncions de la cambra
Al Senat es atribuit per la Constitucion l'exercici d'unas foncions determinadas, que pòdon aver un caractèr concurrent, subordinat o exclusiu:
- Exercís en concurréncia amb lo Congrès dels Deputats la representacion del pòble espanhòl, lo poder legislatiu, la foncion budgetària e lo contraròtle de l'accion del govèrn.
- Exercís amb caractèr subordinat lo poder legislatiu, podent prene en consideracion las proposicions de lei e las remetre al Congrès dels Deputats o amendar o donar son vetò als projèctes e proposicions venent d'aquel, que pòt totjorn refusar los amendament o vetòs per majoritat absoluda après son retorn pel Senat o per majoritat simpla dos meses après lo dich retorn.
- Exercís amb exclusivitat las foncions de proposicion al rei de la nominacion de quatre magistrats al Tribunal Constitucional e de la proposicion al rei de la nominacion de sièis membre al Conselh General del Poder Judiciari, ae tanben lo poder d'autorizar lo govèrn a intervenir dins las comunautats autonòmas.
Foncion politica
Lo Senat contraròtla l'accion del govèrn mejans d'interpellacions e de questions, que quin que siá los sieus membres pòt sometre al govèrn e que pòdon iniciar una mocion que la cambra manifesta per donar sa posicion.
Dins quin cas que siá sa foncion de contraròtle politic es subordonada al Congrès dels Deputats, lo sol a qui lo govèrn respond a de sa gestion.
Foncion legislativa
Lo Senat a l'iniciativa legislativa, amb lo Congrès dels Deputats e lo govèrn.
Lo Senat gerís de projèctes de lei, es a dire, d'iniciativas remesas pel govèrn dins lo Congrès dels Deputats e ja aprovadas per aqueste, e de proposicions de lei, e mai, d'iniciativas remesas pel Congrès de Deputats o iniciadas pel quita Senat. Dins totes los cases pòt introduire d'amendaments dins los respectius tèxtes o opausar son veto, dins aquel darrièr cas lo tèxte deurà tornar al Congrès dels Deputats.
Foncion d'integracion territoriala
La Constitucion reconeis al Senat un ròtle preeminent dins la consideracion del besonh que l'Estat armonize de disposicions generalas de las comunautats autonòmas e amb l'autorizacion dels acòrds de cooperacion entre de comunautats autonòmas, mas dins lo cas de desacòrdi lo Congrès dels Deputats a lo darrièr mot, podent impausar son critèri pel vòte a la majoritat absoluta de sos membras.
Sonque dins un cas lo Senat a un poder plen e exclusiu, sens possibilitat d'intervencion del Congrès dels Deputats: quand una comunautat autonòma respectèt pas las obligacions que la Constitucion o d'autras leis li impausen o agiguèt de biais grèvament contrari a l'interès general d'Espanha, lo Govèrn pòt requerir a son president qu'arrèste en tala actitud e se la quita demanda foguèt pas entenduda, pòt sollicitar l'autorizacion del Senat per impausar las mesuras de cal per assegurar lo compliment de las mencionadas obligacions o protegir l'interès general d'Espanha.
L'autorizacion del Senat deu èsser aprovada per majoritat absoluta del meteis e pòt inclure de condicions e de limitacions, e mai abilita automaticament dins lo govèrn per donar d'instruccions obligatòrias a totas las autoritats de totas las comunautats autonòmas. En practica es una suspension de l'autonomia per de causas excepcionalas e çò que jamai foguèt utilizat.
Resultat de las eleccions
| Eleccions generalas d'Espanha, 26 de junh de 2016: Senators | ||||||||
| Candidatura | Elegits | Dif. | Designats | Total | ||||
Partit Popular (PP)
|
130
|
+6 | 21 21
|
151 | ||||
Partit Socialista Obrièr Espanhòl (PSOE)
|
43
|
–4 | 20
|
63 | ||||
| Units Podèm (Podèm-IU-Equo) | 8 | -1 | 4 | 12 | ||||
| Esquèrra Republicana de Catalonha (ERC) | 10 | +4 | 2 | 12 | ||||
| Partit Nacionalista Basc (EAJ-PNB) | 5 | -1 | 1 | 6 | ||||
En Comun Podèm (ECP)
|
4 4
|
= | 1 0
|
5 | ||||
| Compromís-Podèm-EUPV: A la valenciana (Podèm-Compromís-EUPV) | 3
|
+2 | 2
|
5 | ||||
| Partit Democrata Europèu Catalan (PDECAT) | 2 | –4 | 2 | 4 | ||||
| Ciutadans-Partits de la Ciutadania (C's) | 0 | = | 3 | 3 | ||||
| Coalicion Canària-Partit Nacionalista Canari (CC-PNC) | 0 | = | 1 | 1 | ||||
| En Marea (Podèm-En Marea-Anova-EU) | 1 | -1 | 0 | 1 | ||||
| Agropacion Socialista Gomera (ASG) | 1 | = | 0 | 1 | ||||
| Agropacion Herreña Independenta (AHI) | 1 | = | 0 | 1 | ||||
| Euskal Herria Bildu (EH Bildu) | 0 | = | 1 | 1 | ||||
| Total | 208 | 58 | 266 | |||||
Taula del Senat
| Carga | Titular | Lista |
| President | Pío García-Escudero | PP |
| Primièr vice-president |
Pedro Sanz | PP |
| Segond Vice-president |
Joan Lerma | PSOE |
| Primièr Secretari |
Luis Aznar | PP |
| Segonda Secretària |
Adela Pedrosa | PP |
| Tresena Secretària |
María Eugenia Iparragirre | EAJ-PNB |
| Quatren Secretari |
Juan Carlos Raffo | PSOE |
Grops parlamentaris
Grops Parlamentaris
| |||
| Grop | Partits | Pòrtavotz | Senadors totales |
| Popular al Senat | Partit Popular (PP): 147 Partit Aragonés (PARELH): 2 |
José Manuel Barreiro Fernández | 149 |
| Socialista | Partit Socialista Obrièr Español (PSOE): 58 Partit dos Socialistas de Galícia (PSdeG-PSOE): 2 Partit Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE-PSOE): 1Partit dels Socialistes de Catalonha (PSC-PSOE): 1
|
Vicente Álvarez Areces | 62 |
| Units Podèm-En Comú Podem-En Marea | Podèm: 15En Comú Podem (ECP): 2En Marea: 1Quèrra Jonhuda (IU): 2Catalonha Òc qu'es Pot (CSQP): 1
|
Ramón Espinar Merino | 21 |
| Esquerra Republicana | Esquerra Republicana de Catalonha (ERC): 12 | Mirella Cortès Gès | 12 |
| Basc dins lo Senat (EAJ-PNB) | Partit Nacionalista Basc (EAJ-PNB): 6 | Jokin Bildarratz Sorron | 6 |
| Grop Mixte | Partit Democrata Europèu Catalan (PDECAT): 4 Ciutadans-Partits de la Ciutadania
|
Josep Lluìs Cleries i González Luis Crisol Lafront Carles Mulet García Fco.
|
16 |
| Total | 266 | ||
Fòrça politics, analistas politics e universitaris veson dins lo Senat una cambra qu'exercís pas en la practica una foncion utila, doncas que para gaireben totas sas foncions lo Congrès es el qu'es decisiu.[11][12][13] E las paucas foncions exclusivas se son pas utilizadas. Se crida per reformar lo Senat que siá un organ que done importància a las regions, d'autras vòlon l'eliminar.[14] Quina reforma que siá auriá de besonh d'un cambiament de la Constitucion.
Lo budget annal del Senat en 2015, èra de 51 milions d'èuros, que 41 % son de despensas de personal, 41 % de despensas e de servicis e corrents e fin finala un 14 % son de transferiment corrents (la basa son d'institucions e de fondacions sens tòca lucrativa).[15]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
