Perpinhan
una comuna francesa From Wikipedia, the free encyclopedia
Perpinhan (AFI: [perpi'ɲa]; en catalan Perpinyà; en francés Perpignan) es la prefectura del departament dels Pirenèus Orientals, situada dins la region d'Occitània en França. Istòricament, es la capitala de la comarca de Rosselhon e del comtat de Rosselhon. Culturalament, es una vila de la Catalonha Nòrd e dels Païses Catalans. Sa populacion atenhiá 123 089 abitants en 2013.
|
Perpinhan Perpinyà (ca) Perpignan (fr) | ||
|---|---|---|
 | ||
| Le Castilhet vist del quai Vauban. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 42° 41′ 55″ N, 2° 53′ 44″ E | |
  | ||
| Superfícia | 68,07 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
100 m 30 m 8 m | |
| Geografia politica | ||
| Region istorica | Catalonha (Rosselhon) | |
| Estat | França | |
| Region 76 |
Occitània | |
| Departament 66 |
Pirenèus Orientals (prefectura) | |
| Arrondiment | Perpinhan (capluòc) | |
| Canton | capluòc de 9 cantons | |
| Intercom 246600381 |
Perpinhan-Mediterranèa | |
| Cònsol | Louis Aliot (2020-2026) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2013) |
120 959 ab.  123 089 ab. | |
| Densitat | 1 776,98 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | perpinhanenc -a | |
| Còde postal | 66000, 66100 | |
| Còde INSEE | 66136 | |
.svg)
Lo gentilici es perpinhanenc -a[1].
Geografia
Perpinhan, prefectura dels Pirenèus Orientals, es una vila de 6 807 ectaras[2] situada al centre de la plana de Rossilhon. La vila es encadrada al sud per la cadena dels Pirenèus, a l’oèst per la region de las Corbièras, a l’èst per la Mar Mediterranèa (a 13 km), al nòrd per lo rèc de la Llabanèra, mentre que Reart li servís de limit meridional.
Istòria
L'origina de la vila es pas gaire clara: semblariá que foguèsse estada fondada a l'entorn d'un domeni agricòla roman sonat villa perpiniani. Foguèt a partir de l'Edat Mejana, mai que mai durant lo sègle X, que la vila comencèt a se desvolopar a debon. Essent la capitala del comtat de Rosselhon dempuèi aquela epòca, anèt en créisser e créisser mai en importància. Aquela expansion capitèt d'atirar l'avesque, qu'a temps passat demorava a Elna.
En 1172, Perpinhan s'integrèt a la Corona d'Aragon. En 1197, Perpinhan dispausava d'una carta municipala qu'establissiá son organizacion. Sos abitants tenon de privilègis importants, coma lo fach de poder elegir los cònsols, un per cada classa sociala. Entre 1276 e 1344, Perpinhan atenguèt son edat d'aur; la vila venguèt capitala de la Corona de Malhòrca, sa populacion e sa superfícia se quadruplèron en mens d'un sègle. Èra l'epòca dels grands talhièrs, de la catedrala e del Castèl Reial Palais dels Reis de Malhòrca.
En 1344 perdèt son estatut de capitala per encausa de la reintegracion del Reialme de Malhòrca a la Corona d'Aragon. Dempuèi 1346 foguèt afectada fòrtament per la pèsta negra e la vila se ne recuperèt pas. Tre 1479, dintrèt Perpinhan dins una logica militara, tancada dins de muralhas poderosas reforçadas pendent totas las epòcas. Presa per las armadas de Loís XIII en 1642, foguèt annexada amb la rèsta de la Catalonha Nòrd al Reialme de França pel Tractat dels Pirenèus de 1659. Las muralhas foguèron destruidas a la debuta del sègle XX, e la vila s'es espandida subre la plana de Rosselhon.
Administracion
| Periòde | Identitat | Etiqueta | Qualitat | |
|---|---|---|---|---|
| julhet de 2020 | Louis Aliot | Amassada Nacionala | Avocat | |
| octòbre de 2009 | julhet de 2020 | Jean-Marc Pujol | ||
| julhet de 2009 | octòbre de 2009 | Jean-Paul Alduy | ||
| abril de 2009 | julhet de 2009 | Bernard Bacou | (interim) | |
| mai de 1993 | abril de 2009 | Jean-Paul Alduy | ||
| 1993 | ||||
| Totas las donadas non son pas encara conegudas. | ||||
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cercar |
Cercar |
115 326 |
116 041 |
116 676 118 845 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 117 905 120 100 |
117 419 119 536 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cultura
Arquitectura
- Lo Castellet, anciana preson, uèi Musèu Catalan de las Arts e Tradicions Popularas (La Casa Pairal).
- Lo Palais dels Reis de Malhòrca.
- La Llotja de Mar (istoricament lo primièr tribunal maritim del mond).
- L'ostal de la vila.
- Lo Palau de la Diputació (delegacion de la Generalitat de Catalunya).
- La Catedrala de Sant Joan Baptista.
- Lo claustre cementèri, tradicionalament sonat cementiri de Sant Joan que los franceses an sonat Campo Santo.
- La glèisa de Sant Joan lo Vièlh.
- La glèisa de Sant Jacme.
- La glèisa de Nòstra Dama de la Real.
- La glèisa de Sant Matieu.
- Lo convent dels Dominicans.
- Lo convent de las Carmelitas.
- Lo convent dels Minims.
- Lo convent de las Clarissas.
- Las rèstas del convent dels Franciscans.
.
Universitat de Perpinhan
L'Universitat de Perpinhan (sonada Via Domitia actualament), es l'institucion educativa màger de la vila, creada en 1349 pel rei Pere IV d'Aragon. L'universitat actuala foguèt creada en 1971 coma centre universitari e venguèt universitat completament en 1979.
Espòrt
- Rugbi de XV : USA Perpinhan
- Rugbi de XIII : Dragons Catalans
Personalitats ligadas amb la comuna
Vejatz tanben
Ciutats sòcias:
Girona (Catalonha), 1988- Barcelona (Catalonha), 1994
- Figueres (Catalonha), 1996
Ma'alot-Tarshiha (Israèl), 1998
Tavira (Portugal), 2001
Regions sòcias:
Ligams extèrnes
Nòtas
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.