cap suprèm de la Glèisa Catolica Romana From Wikipedia, the free encyclopedia
Lo papa (formalament pontife roman) es l'evesque catolic e patriarca de Roma, cap suprèm de la Glèisa Catolica. Sa jurisdiccion eclesiastica es situada a la Santa Sieu. Lo governament del papa es nomenat «pontificat» que ven del latin Pontifex Maximus, lo reng religiós maximal dins l'Empèri Roman. Sos tractaments pòdon èsser Sant Paire,[1] Sa Santetat, Vòstra Santetat o simplament Santetat.
.svg)  | |
.jpg)  | |
| Titular | Francés Ièr |
|---|---|
| Tractament | Sa Santetat |
| Residéncia | Palais del Vatican e Palais dau Quirinal |
| Jurisdiccion | Catolicisme, Vatican e Estats Pontificaus |
| Institucion | Catolicisme, Santa Ses, diocèsi de Roma e província eclesiastica de Roma |
| Luòc | Vatican |
| Lista | lista dels papas |
| Site web | vatican.va… |
 | |
modificar  | |
Es tanben lo monarca de l'Estat de la Ciutat del Vatican, actualament un pichon Estat dins la vila de Roma, mas qu'atenguèt son pus grand espandiment de territòri fins a 1870. Mas tanben pretend als seguents titres: Pontifex de la Glèisa Universala, Servent dels Servents de Dieu, Patriarca d'Occident, Archavesque de la diocèsi romana, Primat d'Itàlia, Vicari de Crist, Sobeiran de la Ciutat Estat del Vatican, successor del Primat dels Apòstols. Oficiosament tanben es Pontifex Maxim e Paire dels Princes e Reis. Lo papa actual es Francés (Jorge Mario Bergoglio).
Lo pus caracteristic es la sotana de seda blanca, un capèl blanc. Un autre simbòl important es l'Anèl del Pescador. Cada Papa a un anèl amb un dessenh unic e quand morís, se destrutz. Se completa amb la tiara (aquel simbòl s'utiliza pas mai e s'emplega solament la mitra) e una crotz d'aur (o d'un autre metal que l'aur es pas necessari) penjada al pitre (tanben se ditz pectoral).
Quand un Papa morís, lo Collègi dels Cardinals assumís l'autoritat eclesiastica suprèma. Se reünisson en conclau. Aquel mot ven del latin, compausat de cum e clavis (amb e clau), que vòl dire que los cardinals se reünisson pòrta clavada. Lo tèrme s'aplica tanben al luòc ont se tenon aquelas assembladas.
Una partida del Vatican, enclusís la Capèla Sixtina, demòra clavada, salvat una pòrta dubèrta jos vigilància constanta. Las pèças que entornan la capèla son divididas en pichons apartaments per servir d'ostalet a cada cardinal, lo seu secretari e un ajudant. Lo manjar se prepara a l'interior e los cardinals pòdon pas comunicar amb pas deguns de l'exterior fins qu'un Papa siá causit. Solament los cardinals pòdon votar, e encara qu'un catolic quin que siá pòt, en teoria, èsser designat per l'eleccion, los candidats son totjorn seleccionats entre los cardinals.
Dins la Capèla Sixtina se realizan doas a quatre votacions secretas cada jorn, fins que un candidat obtenga almens dos tèrces del sufragi. Totòm pòt saber lo resultat de caduna de las votacions. Aprèp las votacions del matin e aprèp las votacions del ser, se creman los bilhets e lo fum sortissent per la chemenèia de la Capèla Sixtina. Se lo fum es negre, significa qu'es pas encara causit un novèl Papa. Se lo fum es blanc, vòl dire que ja i a un novèl Papa.
Abans de l'anonciar al monde, amb lo fum blanc, lo degan dels cardinals li demanda, alavetz, solemnament s'accèpta o pas la seuna eleccion e, se la seuna responsa es afirmativa, quin nom papal se prepausa d'adoptar. Puèi un cardinal sortís al balcon central de la Basilica de Sant Pèire del Vatican e ditz en latin: Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam ("Anonci amb granda jòia: avèm Papa"). Alavetz lo conclau es dissolgut.
Amb aquel anonci tanben se ditz lo nom qu'a causit lo novèl pontifex. Lo simbòl del cambi de nom significa lo començament de la nòva vida coma dins la Bíblia, ont Abraam cambiava de nom e tanben Jèsus batejava los seus disciples amb de novèls noms. Lo nom pus comun pels Papas es Joan.
La posicion del papa coma Pontifex Suprèm de la Glèisa Universala es dogmatica, es a dire, es pas dubèrta al debat ni al questionament. Lo Concili Vatican I declarèt anatèma tota disputa sus la primautat d'onor e jurisdiccion del papa. Pasmens, l'autoritat del papa se pòt debatre fòra de la Glèisa Catolica; las objeccions se pòdon dividir en (1) objeccions a l'espandiment de la primautat del papa e (2) objeccions a l'institucion del papat.
Qualques comunitats crestianas non catolicas, coma la Glèisa Assiriana de l'Èst, la Glèisa Ortodòxa Orientala, la Glèisa Ortodòxa de l'Èst, e la Comunion Anglicana, accèptan la doctrina de la Succession Apostolica, e per aquò, accèptan (en diferents grases) la primautat papala d'onor. Mas, aquelas Glèisas negan que lo papa siá lo successor de Sant Pèire, e mai l'evesque siá lo successor de Sant Pèire, e negan que Sant Pèire foguèt evesque de Roma. La primautat, doncas, es lo resultat de la posicion del papa coma evesque de la capitala originala de l'Empèri Roman, una definicion explicita del Concili de Calcedònia. Aqueles Glèisas accèptan pas la jurisdiccion universala del papa pas mens son infalhibilitat.
D'autras Glèisas crestianas non catolicas accèptan pas la doctrina de la Succession Apostolica, o los tèrmes ierarquics d'aquela, e per aquò, accèptan pas la supremacia d'onor en relacion amb Sant Pèire. Las relacions complèxas entre los empèris Roman e Bizantin, e d'autres Estats seculars, e los territòris istorics papals d'Itàlia, son lo centre de las objeccions, e mai lo caractèr monarquic de l'ofici del papa. Dins lo cristianisme occidental, aquelas objeccions son en relacion amb la Reforma Protestanta, e accèptan pas l'autoritat del papa. Qualques confessions protestantas, fin finala, considèran que lo papa es l'Antecrist.
Un antipapa es qualqu'un qu'a pres lo pontificat sens èsser estat elegit canonicament. L'existéncia istorica dels antipapas foguèt lo resultat de controvèrsias doctrinalas o de confusions sus sa legitimitat.
Lo cap de l'òrdre jesuista foguèt nomenat «lo Papa negre» a causa de la color de son vestit.
Los caps de la Glèisa Còpta e de la Glèisa Ortodòxa d'Alexàndria son tanben nomenats "papa" per de rasons istoricas. Lo primièr foguèt nomenat «Papa còpte» e lo segon «Papa e Patriarca d'Alexàndria e tota Africa».
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
