From Wikipedia, the free encyclopedia
Francesc Macià i Llussà (Vilanova i la Geltrú, Catalonha, 21 d'octobre de 1859; Barcelona, Catalonha, 25 de deseme de 1933), siguec un militar, politic e president dera Generalitat de Catalonha, coneishut popularament coma eth pair-sénher (l'Avi, en catalan).
Macià siguec tinent-coronel dera armada espanhòla durant mès de trenta ans. Er any 1905, era armada espanhòla assautèc era redaccion deth diari catalanista "La Veu de Catalunya" e deth setmanèr "El CuCut" e Macià protestèc contra açò.
Dempús çò, era majoria de partits politics de Catalonha s'uniren en ua soleta candidatura (Solidaritat Catalana) entà presentar-se as eleccions deth 21 d'abriu de 1907. Macià se presentèc coma deputat per Barcelona e per Les Borges Blanques (d'a on ère era sua familha), e siguec elegit en es dues ciutats. Dempús se vedec obligat a deishar era armada.
Er any 1922 fondèc eth partit catalanista radicau Estat Català. Eth setème de 1923, damb era dictadura de Primo de Rivera, Macià se refugièc en Perpinhan. En aguesta epòca, se restaquèc damb comunistes e anarquistes e artenhí era ajuda economica des catalans residents a Sud-America.
Eth 1926 sagèc ua accion armada tà desliurar Catalonha des de Prats de Molló (ena Catalonha Nòrd), mès siguec detengut pera polícia francesa. Damb çò, se hec fòrça popular en Catalonha e era notícia dera sua luta arribèc a tota Europa. Dempús demorèc en Belgica, Cuba e Argentina, en tot cercar era ajuda des exiliadi catalans.
Damb era queiguda dera dictadura, Macià retornèc en Catalonha e fonda eth partit politic Esquerra Republicana de Catalunya, er any 1931, tà presentar-se enes eleccions municipaus. Es eleccions dèren era majoria ath sòn partit, e eth 31 d'abriu de 1931, des deth balcon deth palais dera Generalitat, proclame era Republica Catalana, ores abantes que proclamèssen era Republica Espanhòla en Madrid.
Dempús negociacions damb eth govèrn dera Republica Espanhòla, era Republica Catalana se convertís ena Generalitat de Catalonha, anciana institucion de govèrn des catalans. Aguest govèrn provisionau impulse era redaccion d'un estatut d'autonomia, aprovat en referendum per ua grana majoria des catalans e que dempús siguec aprovat peth parlament espanhòu damb granes modificacions.
Macià foguet eth president d'aguest govèrn provisionau e dempús es prumères eleccions siguec elegit nauament president fins era sua mòrt, eth dia de Nadau de 1933.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
