Istòria
1730 : dins l'Empèri Otoman, una revòuta populara menada per un grop de janissaris, dirigits per Patrona Halil, capitèt de reversar lo sultan Ahmed III que foguèt remplaçat Mahmud Ièr (1en-6 d'octòbre). Pasmens, l'arrogància e lei pretencions de Patrona Halil entraïnèt un còp d'estat de part dau khan de Crimèa, dau cap de la flòta e de divèrseis oficiers dei janissaris. Foguèt ansin rapidament executat.
1730 : en Etiopia, mòrt dau negus Bakaffa. Foguèt remplaçat per son fiu Iyasu II mai dins lei fachs, l'autoritat reiala s'afondrèt amb una brèva guèrra civila còntra un pretendent au tròne.
1735-1739 : Guèrra Austrorussoturca qu'opausèt una aliança austrorussa a l'Empèri Otoman. Ben preparats, lei Rus enregistrèron de succès importants en Crimèa e en Moldàvia mai leis Austrians foguèron batuts lòng de Danubi. En 1739, lei dos camps abandonèron donc sei conquistas. Pasmens, lei Rus aguèron lo drech de tornar bastir un pòrt (non fortificat) a Azòv[1].
1735 : en China, mòrt de l'emperaire Yongzheng (1722-1735) que foguèt enterrat dins lo complèx dei Tombèus Oèst dei Qing. Segon la règla de la chausida secrèta dau successor, son quatren fiu, Qianlong (1735-1796), li succediguèt lo 18 d'octòbre.
1737 : afeblit per la guèrra civila començada en 1717, Oman deguèt faciar d'incursions iranianas lòng dau litorau.
1737 : en Bengala, important ciclòn tropicau que causèt de destruccions grèvas dins la region de Calcuta (300 000 mòrts).
1738 : per assaiar de restaurar lo prestigi de la monarquia etiopiana, lo negus Ieyasu II assaièt d'atacar lo Sultanat de Sennar. Pasmens, foguèt durament batut a la batalha dau Riu Dindar.
1739 : descubèrta de l'Illa Bouvet per una expedicion francesa menada per Jean-Baptiste Charles Bouvet de Lozier (1706-1788). Aquela mission permetèt tanben de descriure per lo premier còp leis icebèrgs tabulars gigants que blòcan l'accès ai mars dau sud[2].
Cultura
Sciéncias e tecnicas
1732 : descubèrta dau cobalt per lo quimista suedés Georg Brandt (1694-1768). D'efiech, après d'estudis de veires de color blau, poguèt demostrar la preséncia d'un element quimic desconegut a l'origina d'aquela coloracion. Aquò èra la premiera descubèrta d'un metau novèu dempuei l'Antiquitat e la segonda d'un element desconegut dempuei aquela dau fosfòr en 1669.
1734 : a l'iniciativa dau matematician Leonhard Euler (1707-1783), introduccion de la notacion f(x) per designar una foncion f aplicada a un argument x. Se difusèt pauc a pauc per venir la nòrma dins lei matematicas modèrnas.
1739 : intrada en servici dau Terrible dins la marina militara francesa. Premier vaissèu de 74 canons, representèt una evolucion importanta dins l'arquitectura militara navala en causa de sa poissança de fuòc, de sei capacitats de manòbra, de sa rapiditat de construccion, de son còst e de sei besonhs en equipatge que permetián d'optimizar lei capacitats dei poissanças navalas dau periòde. Aqueu tipe de naviri s'impausèt donc pauc a pauc coma lo naviri principau dei flòtas majoras fins a l'aparicion dau cuirassat dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle XIX.
Decès
- Ahmed III, sultan otoman.
- Bakaffa, negus d'Etiopia.
- Daniel Defoe, escrivan anglés.
- Gabriel Fahrenheit, fisician alemand.
- Stephen Gray, fisician e astronòm britanic.
- Patrona Halil, militar otoman.
- Pier Antonio Micheli, botanista pisan.
- Brook Taylor, matematician anglés.
- Yongzheng, emperaire chinés.
Liames intèrnes
Bibliografia
Nòtas e referéncias
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
