Region francesa

Dins lo sistèma administratiu de l'Estat francés, una region (en francés e oficialament: région), es una collectivitat territoriala de 1^r nivèl, al nombre de 18, dont 13 metropolitanas (inclusa Corsega dempuèi 2019^[1]) e 5 collectivitats d'otramar.^[2][3]

Departaments e regions de França metropolitana en 2017.

En 2014, dins l'encastre de las reformas de reduccion de las despensas publicas promogudas pel president François Hollande, lo Parlament francés a aprovat una lei que prevesiá de reduire lo nombre de regions alara metropolitanas de 22 a 13, passant d'un total de 27 a solament 18.^[4]

Cada region situada en territòri metropolitana es forma de departaments (en francés: département). Cinc regions son totalament o en partida situadas en Occitània.

Lista

Region	Còdi INSEE[5]	Còdi NUTS-2	Còdi ISO 3166-2	Populacion (2020)	Departaments	Arrondiments	Comunas	Populacion occitana
Grand Èst	44	FRF	FR-GES	5 562 651	10	43	5192	0
Nòva Aquitània	75	FRI	FR-NAQ	6 033 952	12	41	4505	3 587 033
Auvèrnhe Ròse Aups	84	FRK	FR-ARA	8 078 652	12	39	4189	2 159 070
Borgonha Franca Comtat	27	FRC	FR-BFC	2 801 695	8	24	3831	0
Bretanha	53	FRH	FR-BRE	3 373 835	4	15	1270	0
Centre e Vau de Léger	24	FRB	FR-CVL	2 574 863	5	20	1842	17 136
Corsega	94	FRM	FR-COR	343 701	2	5	360	0
Guadalope	01	FRY1	FR-GP	383 559	1	2	32	0
Guaiana	03	FRY3	FR-GF	285 133	1	2	22	0
Illa de França	11	FR1	FR-IDF	12 271 794	8	25	1281	0
Occitània	76	FRJ	FR-OCC	5 973 969	13	36	4565	5 498 416
Maiòta	06	FRY5	FR-YT	256 518	1	1	17	0
Martinica	02	FRY2	FR-MQ	361 225	1	4	34	0
Nauts de França	32	FRE	FR-HDF	5 997 734	5	26	3838	0
Normandia	28	FRD	FR-NOR	3 325 522	5	17	3232	0
Païses de Léger	52	FRG	FR-PDL	3 832 120	5	17	1502	0
Provença-Aups-Còsta d'Azur	93	FRL	FR-PAC	5 098 666	6	18	963	5 098 666
Reünion	04	FRY4	FR-RE	863 083	1	4	24	0

Istòria

La region es a l’origina una division administrativa que recampa un cèrt nombre de servicis de l’Estat. Los primièrs assages de recampar de departaments datan de las annadas 1920. En 1941, l'Estat francés crèa de prefèctes de region. De 1944 a 1946, de comissaris regionals de la Republica reprenon la foncion. Al mièg de las annadas 1950, de regions son creadas, mas lor establiment efectiu se fa en 1960. A partir de 1982, la descentralizacion fa de las regions de collectivitats localas amb divèrsas competéncias.^[6]

Cronologia

• La lei del 19 d'abril de 1941 crèa 18 prefecturas regionalas. Los limits regionals tenon compte de la linha de demarcacion.
• La lei del 23 d'abril de 1941 definís lo ròtle dels prefèctes regionals dins lo manten de l'òrdre
• La lei del 25 d'agost de 1941 definís lo ròtle dels prefèctes regionals dins l'economia
• A la prima de 1944 lo govèrn provisòri crèa de comissaris regionals de la Republica
• En 1946, los comissaris regionals son suprimits
• Lo decret n°60-516 del 2 de junh de 1960 crèa 21 circonscripcions d'accion regionalas.
• Lo decret n°70-18 del 12 de genièr de 1970 dessepara la circonscripcion de Provença-Còsta d'Azur-Corsega en doas : Provença-Aups-Còsta d'Azur e Corsega.
• La lei n°72-619 del 5 de julhet de 1972 crèa d’establiments publics regionals.
• En 1976 la region parisenca ven Illa de França.
• La « lei Deferre » (lei n°82-213 dau 2 de març de 1982) fa de las regions de collectivitats territorialas de l’executiu elegit e parteja las competéncias entre l’Estat e las regions.
• Las primièras eleccions regionalas se tenguèron lo 16 de març de 1986. L'escrutinh èra a un torn e a la proporcionala.
• En 1991, Corsega ven una collectivitat territoriala de l'estatut especial, mas demòra una region.
• Las segondas eleccions regionalas se tenguèron lo 22 de març de 1992.
• Las tresenas eleccions regionalas se tenguèron lo 15 de març de 1998.
• La lei de l'11 d'abril de 2003 càmbia lo mòde d'eleccion dels conselhs regionals (eleccion de 2 torns amb prima majoritària)
• Las quatrenas eleccions regionalas se tenguèron los 21 e 28 de març de 2004.
• Las leis del 26 de genièr de 2010 e del 16 de febrièr de 2010 refòrman las collectivitats localas en metent en plaça, a partir de 2014, de conselhièrs territorials. La durada del mandat dels conselhièrs regionals per èsser elegits en març de 2010 es reducha a 4 ans.
• Las cinquenas eleccions regionalas se tenguèron los 14 e 21 de març de 2010.
• En abril de 2011, Maiòta ven una collectivitat territoriala unica qu’es a l’encòp departament e region d’otramar.

• En genièr de 2015, la region Centre ven Centre e Vau de Léger
• La lei del 13 de genièr de 2015 fusiona las 22 regions metropolitanas en 13 regions. Son fusionadas a partir del 1èr de genièr de 2016:
  • Aquitània, Lemosin e Peitau Charantas
  • Auvèrnhe e Ròse-Aups
  • Lengadòc-Rosselhon e Miègjorn-Pirenèus
  • fòra Occitània:
    • Alsàcia, Champanha e Ardena, e Lorena
    • Bergonha e Franca Comtat
    • Nòrd-Pas de Calais e Picardia
    • Normandia Bassa e Nauta
  • sièis regions càmbian pas, demèst elas Provença-Aups-Còsta d'Azur, Corsega emai Centre e Vau de Léger.
• Las siesenas eleccions regionalas se tenguèron los 6 e 13 de decembre de 2015.
• Las setenas eleccions regionalas se tenguèron los 20 e 27 de junh de 2021.
• Las eleccions venentas se deurián far en 2027.

Las ancianas regions en 2015

Còde INSEE	Region	Departaments	Arrondiments	Cantons	Comunas
42	Alsàcia	2	13	75	904
72	Aquitània	5	19	235	2296
83	Auvèrnhe	4	14	158	1310
26	Borgonha	4	15	174	2046
53	Bretanha	4	15	201	1270
24	Centre e Vau de Léger	5	20	198	1842
21	Champanha-Ardena	4	15	146	1949
94	Corsega	2	5	52	360
43	Franca Comtat	4	9	116	1785
01	Guadalope	1	2	40	32
03	Guaiana	1	2	19	22
11	Illa de França	8	25	317	1281
91	Lengadòc-Rosselhon	5	14	186	1545
74	Lemosin	3	8	106	747
41	Lorena	4	15	157	2339
05	Maiòta	1	1	19	17
02	Martinica	1	4	45	34
73	Miègjorn-Pirenèus	8	22	293	3020
31	Nòrd-Pas de Calais	2	13	156	1547
25	Bassa Normandia	3	11	141	1812
23	Nauta Normandia	2	6	112	1420
52	Païses de Léger	5	17	203	1502
22	Picardia	3	13	129	2291
54	Peitau-Charantas	4	14	157	1462
93	Provença-Aups-Còsta d'Azur	6	18	236	963
04	Reünion	1	4	49	24
82	Ròse-Aups	8	25	335	2879

Nòtas e referéncias

1. Institut Nacional de l'Estatistica e dels Estudis Economics (INSEE). «Géographie administrative et d'étude» (en francés).
2. Hopquin, Benoît. ««Mayotte accède à son statut de département dans la confusion»» (en francés), 31-02-2011. www.lemonde.fr.
3. Légifrance (Servici Public de la Difusion del Dreit). «Loi n° 2010-1487 du 7 décembre 2010 relative au Département de Mayotte (1)». www.legifrance.gouv.fr.
4. «Les députés adoptent le projet de loi de réforme territoriale» (en francés), 23-07-2014. www.lemonde.fr.
5. Institut Nacional de l'Estatistica e dels Estudis Economics (INSEE). «Code officiel géographique au 1er janvier 2014» (en francés).
6. Miossec, Jean-Marie. Géohistoire de la régionalisation en France. París: Presses universitaires de France, 2009. ISBN 978-2-13-056665-6.