From Wikipedia, the free encyclopedia
Las manifestacions EuroMaidan (en ucraïnian: Євромайдан) son una tièra de movements populars de protestacion que comencèron dins la capitala d'Ucraïna, Kyiv, e se concentrèron a la plaça centrala de la vila, Maidan Nezalezhnosti (en occitan; "Plaça de l'Independéncia"), tre la nuèch del 21 de novembre de 2013. Las protèstas se deguèron a la suspension per part del govèrn ucraïnian de la signatura d'un Acòrd d'Associacion e d'un Acòrd de Liure Comèrci Prigond e Complet (ALCPC) amb l'Union Europèa.
Lo 24 de novembre los manifestaires a Kyiv èran entre 100.000 e 200.000 personas e lo movement s'espandiguèt dins las autras grandas vilas del país. La pression generada per las manifestacions obliguèt lo president ucraïnian, Víktor Ianokòvych, a assistir al Forum dels Afars del Partenariat Oriental que se faguèt a Vílnius tre lo 28 de novembre, mas aqueste refusèt de signar un acòrdi amb l'UE, çò que portèt a una prolongacion dels movements.
Lo creis de violéncia del 30 de novembre dins la repression contra los manifestaires, particularament deguda a la Berkut, a portat a una aumentacion considerabla del nombre d'assistents qu'arribèron a èsser entre 350.000 e 700.000 dins la capitala a un dels moments mai intenses del movement l'1 de decembre.
Lo movement contunhèt a ocupar de contunh Maidan Nezalezhnosti e capitèt de mobilizar encara mai de personas qu'arribèron a aperaquí 1 milion de personas lo 8 de decembre malgrat la repression. Las contramanifestacions, essencialament degudas al Partit de las Regions arribèron pas a amassar mai de 15.000 personas que probablament una part bèla d'aquestas venguèron de las regions tradicionalament prorussas e recebèron de compensacions economicas per i participar.
Aprèp lo nombre important de criticas en Ucraïna e internacionalament a prepaus de la fòrta violéncia de la repression policièra, la Berkut se retirèt finalament de la plaça l'11 de decembre de 2013.
Se jonhèron a las manifestacions mantuna personalitat ucraïniana coma lo boxaire e menaire del partit d'oposicion Odar Vitali Klychkò o la cantaira Ruslana. Lo ministre dels afars estrangièrs alemand Guido Westerwelle e la Nauta Representanta de l'Union Europèa pels Afars Estrangièrs e en Politica de Seguretat, l'anglesa Catherine Ashton figurèron demest las personalitats estrangièras que donèron son supòrt als manifestaires e anèron a Maidan Nezalezhnosti respectivament lo 4 de decembre e lo 10 de decembre de 2013. D'autras personalitats se desplacèron per marcar son adesion a la causa de l'oposicion ucraïniana coma l'actritz Hayden Panettiere, nòvia del boxaire Volodymyr Klychkò, que venguèt tanben a Maidan portar vam als manifestants lo 12 de decembre e lo senador american republican John McCain lo 14 del meteis mes.
Aprèp una davalada notabla dins lo nombre dels manifestants a la debuta de genièr, una tièra de leis votadas en urgéncia lo 16 de genièr (sonat lo "dijòus negre") pel govèrn, per entravar e reprimir las manifestacions e l'ocupacion dels espacis publics, faguèt créisser tornarmai la participacion a l'ocupacion de la plaça Maidan e portèt doncas a la radicalizacion del movement. Lo 19 de genièr 200.000 personas s'amassèron dins lo centre de Kyiv per protestar contra aquestas leis novèlas escaissadas "leis dictatorialas" (en ucraïnian: закони про диктатуру). A partir d'aquel meteis jorn se produsiguèron d'afrontaments violents entre policièrs e manifestaires qu'an portat per ara a tres manifestaires mòrts.
La repression de las fòrças policièras tornèt e cresquèt cap a la segonda mitat de febrièr en emplegar d'armas divèrsas contra los manifestaires e aparentament d'snipers. Lo 20 de febrièr un d'aquestes nafrèt grèvament una infirmièra de 21 ans Olesya Zhukovskaya que a mand de morir marquèt sus son compte de Twitter lo messatge "morissi" que venguèt viral e faguèt d'ela un simbòl de la lucha e de l'escalada de l'autoritarisme e subretot de la violéncia repressiva e sanguinària del govèrn de Ianokòvych.
Es subretot dins la capitala, Kyiv, que las manifestacions atenhèron una concentracion considerabla, pasmens dins d'autras vilas de l'oèst d'Ucraïna, coma Lviv, las mobilizacions capitèron d'i amassar 50.000 personas l'1 de decembre. Lo supòrt al movement es segur mai fòrt dins las regions occidentalas del país, qu'an de ligams ancians amb los païses vesins e subretot amb Polonha, mentre que l'oèst russofòn se mòstra generalament mai alinhat amb las posicions prorussas.
 | |||
| Vila | Participacion maximala | Data | |
|---|---|---|---|
| Kyiv | entre 400.000 e 800.000 | 1 Dec | |
| Lviv | 50.000 | 1 de dec. | |
| Ternopil | + de 10.000 | 8 de dec. | |
| Lutsk | 8.000 | 1 de dec. | |
| Dnipropetrovsk | entre 5.000 e 7.000 | 8 de dec. | |
| Kharkiv | 5.000 | 1 de dec. | |
| Sumy | 5.000 | 1 de dec. | |
| Zaporizhia | 5.000 | 8 de dec. | |
| Ivano-Frankivsk | + de 5.000 | 8 de dec. | |
| Chernivtsi | entre 4,000 e 5.000 | 1 de dec. | |
| Rivne | entre 3.000 e 5.000 | 2 de dec. | |
| Mukacheve | 3.000 | 24 de nov. | |
| Sambir | + de 2.000 | 1 de dec. | |
| Khmelnytskyi | 2.000 | 8 de dec. | |
| Poltava | 2.000 | 8 de dec. | |
| Vinnytsia | 2.000 | 8 de dec. | |
| Cherkassy | + de 1.000 | 23 de nov. | |
| Kirovohrad | 1.000 | 8 de dec. | |
| Kryvyi Rih | 1.000 | 1 de dec. | |
| Luhansk | 1.000 | 8 de dec. | |
| Odessa | entre 500 e 1.000 | 8 de dec. | |
| Drohobych | entre 500 e 800 | 25 de nov. | |
| Kherson | + de 600 | 8 de dec. | |
| Simferopol | + de 500 | 8 de dec. | |
| Uzhhorod | 500 | 26 de nov. | |
| Mykolaiiv | 400 | 1 de dec. | |
| Donetsk | 300 | 1 de dec. | |
| Mariupol | 200 | 7 de dec. | |
| Zhytomyr | 200 | 1 de dec. | |
| Vasylkiv | 70 | 4 de dec. | |
L'orientacion europèa d'Ucraïna s'entamenèt en 1994 amb l'establiment d'acòrds de vesinatge entre l'Union Europèa e l'anciana republica sovietica. Se vegèt aumentada a partir de la Revolucion Iranja que portèt al poder Víktor Ioshchenko e Iólia Tymoshenko. L'embrion d'integracion proeuropèa volguda pel govèrn ucraïnian se vegèt frenat dins son desvolopament en 2005 quand l'Union Europèa decidiguèt de considerar pas Ucraïna demest los potencials futurs membres de l'Union.
Dempuèi l'eleccion de Víktor Ianokòvych en 2010, Ucraïna s'alunhèt d'aquel objectiu per privilegiar sas relacions amb Russia e ne venir mai dependenta encara. Pr'aquò per encausa dels deutes considerables del país, se volguèron crear tornarmai de ligams amb l'Euròpa occidentala.
Lo 30 de març de 2012 l'Union Europèa e Ucraïna comencèron a metre en plaça un Acòrd d'Associacion; mas qualque temps mai tard, los dirigents europèus apondèron que l'acòrd seriá pas ratificat se lo govèrn ucraïnian escotava pas las peticions de cambiament per mai de democracia e de legalitat dins lo país, en evocar mai precisament la situacion de Iólia Tymochenko e Iori Lutsenko empresonats totes dos per de motius discutibles.
<references>
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
