Departament d'Arièja

Lo departament d'Arièja es una division administrativa de l’Estat francés situada entièrament en Occitània. Lo nom li ven del riu del meteis nom. Fa partida de la region administrativa d’Occitània e se parteja entre las doas regions istoricas de Gasconha a l’oèst e Lengadòc (País de Fois) a l’èst.

Pels articles omonims, vejatz Arièja (omonimia).

Departament d'Arièja (09)
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
OpenStreetMap	.
Direccion relativa a la posicion
Continent
Situacion
Designacion provisòria
Constellacion
Tipe d'objècte
Còs astronomic parent
Còs astronomic filh
Luòc de descobèrta
Grop d'objèctes menors
Sequéncia de Hubble
Sul còrs astronomic
Companhon de
Tipe espectral
Tipe espectral
Fus orari
Situat sus una isla
Embocadura
Tipe de lac
Lacs sus lo riu
Grop de lacs
Situat sul lac
Afluents del lac
Emissari del lac
Bacin idrografic
Massís de montanhas
Tipe de montanha
Coordenadas
Arquitècte
Remplaçat per
Tipe de bastiment
Material
Mèstre d'òbra
Sistèma d'autorotas
Societat de mantenança
Pòl d'escambis
Linha ferroviària
Operator
Aligança ferroviària
Gara
Pista
Travèrsa
País
Compausanta de
Tipe de division administrativa
Exclava de
Enclava
Capitala
Cap d'estat
Regim politic
Cap de l'executiu
Representant del partit
Cap del govèrn
Assemblada
Moneda
Lenga oficiala
Imne
Frontalièr de
Embessonatge
Subdivisions
Membre de
Sant patron
Domeni internet
Còde ISO 3166-1 alfa-2
Còde ISO 3166-1 alfa-3
Còde ISO 3166-1
Còde ISO 3166-2
Còde AITA
Còde OACI
Còde FAA
Còde INSEE
Còde de comuna
Còde del catalòg
Còde CBS
Còde GNIS
Còde GNIS Antarctica
Còde NUTS
Còde dantai
Còde de comuna alemanda
Còde de districte alemand
Còde administratiu
Còde administratiu
Còde ISTAT
Còde de gara
Còde OKATO
Còde cadastral
Còde postal
Còde telefonic internacional
Prefix telefonic nacional
Còde d'imatriculacion
Administracion
Region istorica	Gasconha País de Fois
Region	Occitània
Prefectura	Fois
Prefècte	Nathalie Marthien
President del conselh departamental	{{{president}}}
Sosprefectura(s)	Pàmias Sent Gironç
Demografia
Populacion Populacion totala	153 954 ab. (2020) 157 899 ab.
Densitat	31,48 ab./km²
Geografia
Superfícia	4 890 km²
Subdivisions
Arrondiments	3
Circonscripcions	2
Cantons	13
Intercomunalitats	8
Comunas	327
Autras informacions
Còde INSEE	09
ISO 3166-2	FR-09
NUTS-3	FRJ21
Sit web	Recercar

Lo capluòc n’es Fois e lo gentilici n’es ariegenc (Alibèrt).

Lo còde estatistic e postal n’es 09.

Istòria

Arièja nasquèt lo 18 de genièr de 1790, après un debat dificil sus l’avenidor dels païses del sud tolosan:

• Tolosa voliá un departament que recampariá sa generalitat, Gasconha, Bigòrra e país de Fois.
• Sent Gironç se prepausava coma caplòc d’un departament que comprendriá lo sud de Comenge, Coserans e país de Fois o Comenge tot e Coserans.

Foguèt Marc-Guillaume Vadier (deputat del Tèrç Estat del país de Fois) qu’impausèt, fin finala, lo sieu projècte, que correspond, amb qualques excepcions (qualques comunas comengesas retiradas en 1791 e las comunas de la riba esquèrra d'Ers, a l'entorn de Belestar, restacadas en 1794) al departament actual.

Al país de Fois, ais central del departament nòu, èran ajustats Coserans e una part de la tèrra de Mirapeish que, dempuèi lo sègle XII pel primièr e lo sègle XIII per la segonda, avián pas mai de passat comun amb el. Lo país de Fois èra una província en el meteis. Coserans aviá seguit lo sort de Comenge, doncas de Gasconha, e la tèrra de Mirapeish èra lengadociana, tot aquò amb institucions e regims fiscals e senhorals diferents. S’i ajustèt, en rason de ligams istorics amb lo comtat de Fois, lo pais sobeiran de Donasan, sul penjal audenc.

En 1791, 4 comunas son trasferidas al departament de Nauta Garona.^[1] En 1794, reçaup de comunas del departament d'Aude.^[2]

Nòtas