Canal de Suèz
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lo Canau de Suèz (var. Canal de Suèz) es un canau maritim de 163 km que permet lo passatge dirècte dei naviris de la Mar Mediterranèa a la Mar Roja entre lei pòrts de Pòrt Saïd e Suèz. Imaginat tre l'Antiquitat Auta per lei faraons de l'Empèri Mejan amb la construccion dau canau dei faraons, l'idèa dau canau de Suèz tornèt aparéisser durant la Renaissença per redurre l'influéncia comerciala dei Portugués qu'avián lo mestritge de la rota passant per lo cap de Bona Esperança. Lei premiers projèctes vertadiers apareguèron au començament dau sègle XIX, principalament a l'iniciativa dei tenents dau sant-simonisme, un corrent filosofic industrialista francés. En 1855, lo Francés Ferdinand de Lesseps obtenguèt ansin una concession per construrre un canau dins l'istme de Suèz. Lei trabalhs comencèron en 1859 e durèron fins a 1869.
Pels articles omonims, vejatz Suèz. |
Lo canau venguèt rapidament l'enjòc de luchas d'influéncia francobritanicas. Pasmens, aquò se reglèt rapidament amb la crompa dei parts egipcianas dins la Companhiá Universala dau Canau Maritim de Suèz per lo Reiaume Unit. Lo canau demorèt ansin una proprietat francobritanica fins a sa nacionalizacion per lo govèrn nacionalista de Nassèr en 1956. Après plusors guèrras còntra Israèl que menèron a la sarradura dau canau entre 1967 e 1975, leis Egipcians tornèron prendre lo contraròtle dau canau qu'es vengut una fònt importanta de revenguts per lo país.
Au nivèu environamentau, la dubertura dau canau es responsabla d'una crisi ecologica en Mediterranèa Orientala en causa de la migracion progressiva d'espècias originàrias de la mar Roja vèrs leis aigas mediterranèas. Aqueu fenomèn es dich migracions lessepsianas. Menaça la subrevida de plusors espècias mediterranèas.