Thomas Jefferson

Thomas Jefferson (13. april 1743–4. juli 1826) var ein amerikansk statsmann og den tredje presidenten i USA (1801-1809). Jefferson var hovudforfattaren til den amerikanske sjølvstendeerklæringa og ein av dei mest innflytelsesrike av grunnlovsfedrene i USA, som ein sterk pådrivar for ei republikansk amerikansk nasjon.

Thomas Jefferson
President i USA
Periode	4. mars 1801–4. mars 1809
Parti	Det demokratisk-republikanske parti
Fødd	13. april 1743 i Shadwell i Virginia
Fødestad	Shadwell
Død	4. juli 1826 i Montecello i Virginia
Dødsstad	Monticello
Mor	Jane Randolph Jefferson
Far	Peter Jefferson
Ektefelle	Martha Wayles Skelton Jefferson
Medlem	American Philosophical Society American Academy of Arts and Sciences Académie des inscriptions et belles-lettres Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk American Antiquarian Society
Føregangar	John Adams
Etterfølgjar	James Madison

Karriere

Thomas Jefferson var med på å skipe, og var leiar av, Det demokratisk republikanske partiet i USA, som var dominerande i amerikansk politikk i 25 år og forløparen til Det demokratiske partiet. Han stilte til presidentvalet i USA i 1796, som motkandidat til dåverande visepresident John Adams (føderalist). Han tapte valet, men vart utnemnd til visepresident. I 1800 stilte han til val mot Adams nok ein gong, og vann. Dette vert rekna for det første demokratiske valet der makta vart overført frå eit parti til eit anna.

Thomas Jeffersen døydde på same dag som forgjengaren sin, John Adams.

Nokre hendingar i tida som president

• Louisiana-kjøpet (1803)
• Ohio vart ein del av Sambandsstatane i 1803
• Opprettinga av Orleans Territoriet i 1804
• Marbury mot Madison (1803)
• Landlova av 1804 i USA
• Det 12. tillegget i til grunnlova i USA vart sett i kraft (1804)
• Lewis og Clark-ekspedisjonen (1804-1806)
• Oppretting av Louisiana Territoriet (seinare døypt om til Missouri Territoriet) i 1805
• Splitting i det demokratisk-republikanske partiet i USA
• Embargolova av 1807 i USA, eit forsøk på å tvinga fram respekt for USA si nøytralitet ved å gjera slutt på handelen med dei stridande i Napoleonskrigane
• Utomlands slavehandel vart avskaffa i 1808

Kjelder

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Thomas Jefferson

Denne historieartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.