Konge av romarane

Konge av romarane (latinsk Romanorum Rex) vart nytta av dei tysk-romerske keisarane etter at dei hadde vorte stadfesta som keisarar, men før dei hadde vorte krona av paven. Tittelen må ikkje forvekslast med dei mytiske kongane av Roma.

Denne funksjonen byrja seint i den saliske perioden, men tittelen hadde allereie vorte brukt så tidleg som i ottoske tider, særleg av keisar Henrik II, då han erstatta tittelen konge av tyskarane (latin Rex Teutonicorum), som impliserte ein keisarleg rolle som på dette tidspunktet vart avvist av paven.

Han vart òg brukt som tittel for ein arving til keisartrona som vart vald medan keisaren framleis levde.

Etter kroninga som heilag romersk keisar (og nokre gonger før det) vart tittelen erstatta med det keisarlege semper Augustus («alltid Augustus», eller «alltid majestetisk», «alltid opphøgd», «alltid større», frå lat. augere).

Ikkje alle som vart vald til konge av romarane vart krona til keisar.

Liste

Dei følgjande var regjerande kongar av romarane, altså menn som styrte riket utan å vere underlagt ein annan herskar, men som ikkje enno hadde vorte krona til keisar.

Konge	Vart konge	Slutta å vere kongen		Anna
		Dato	Årsak
Otto III	983	996	krona keisar
Henrik II	1002	1014	krona keisar
Konrad II	1024	1027	krona keisar
Henrik III	1039	1046	krona keisar
Henrik IV	1056	1084	krona keisar
Rudolf	25. mai 1077	15 . okt. 1080	død	Antikonge
Hermann	6. aug. 1081	28. sept. 1088	død	Antikonge
Henrik V	1105	1106		i opposisjon til Henrik IV
	1106	1111	krona keisar
Lothar III	1125	1133	krona keisar
Konrad III	1127	1135		i opposisjon til Lothar
	1138	1152	død
Fredrik I	1152	1155	krona keisar
Henrik VI	1190	1191	krona keisar
Fredrik II	1197	1197	abdiserte
Filip	1198	1208	død
Otto IV	1198	1208		i opposisjon til Filip
	1208	1209	krona keisar
Fredrik II	1212	1220	krona keisar
Henrik Raspe	22. mai 1246	16. februar 1247	død	Antikonge
Vilhelm av Holland	1247	28. januar 1256	død	Antikonge
Konrad IV	1250	1254	død
Richard av Cornwall	1257	1272		Aldri effektiv herskar av Tyskland
Alfonso av Castile	1257	1275		Antikonge til Richard, aldri effektiv herskar av Tyskland
Rudolf I	1273	1291	død
Adolf	1292	1298	avsett and killed
Albert I	1298	1308	død
Henrik VII	1308	1312	krona keisar
Fredrik the Fair	1314	1322		i opposisjon til Ludvig IV
	1326	1330		i lag med Ludvig IV
Ludvig IV	1314	1328	krona keisar
Karl IV	1346	1347		i opposisjon til Ludvig V
	1347	1355	krona keisar
Wenceslaus	1378	1400	avsett
Rupert	1400	1410	død
Jobst av Mähren	1410	1411	død	i opposisjon til Sigismund
Sigismund	1410	1411	andre valt	i opposisjon til Jobst
	1411	1433	krona keisar
Albert II	1438	1439	død
Fredrik III	1440	1452	krona keisar
Maximilian I	1493	1508	tok keisartittelen

Utpeikte arvingar

Det tysk-romerske riket var eit valrike. Ingen personar hadde ein lovleg rett til å ta over trona, sjølv om han var i slekt med den noverande keisaren. Keisaren kunne, og gjorde ofte det, han ein slektning (som regel son), som han valde til å etterfølgje seg etter han døydde. Denne utpeikte arvingen bar tittelen «konge av romarane». Valet av denne var på same måte som den eldre herskaren, og tydde teoretisk sett at dei to mennene var medregentar av riket.

Liste

Dei følgjande var underordna kongar til ein annan tysk-romersk keisar (vanlegvis, men ikkje alltid, for far sin).

Namn	Dato tiltredd	Dato avslutta	Årsak	Forhold	Regjerande keisar
Otto II	961	7. mai 973	etterfølgd som konge (keisar 967)	son	Otto I
Henrik III	1028	4. juni 1039	etterfølgd som konge (keisar 1046)	son	Konrad II
Henrik IV	1053	5. oktober 1056	etterfølgd som konge (keisar 1084)	son	Henrik III
Konrad	1087	April 1098	avsett	son	Henrik IV
Henrik V	6. januar 1099	1105	etterfølgd som konge (keisar 1111)	son	Henrik IV
Henrik Berengar	30. mars 1147	1150	død	son	Konrad III
Henrik VI	1169	10. juni 1190	etterfølgd som konge (keisar 1191)	son	Fredrik I
Fredrik II	1196	28. september1197	etterfølgde og abdiserte (via regentskap) 1197 valt til konge (med opposisjon) 1212 Keisar 1220	son	Henrik VI
Henrik (VII)	1220	4. juli 1235	avsett	son	Fredrik II
Konrad IV	1237	13. desember 1250	etterfølgd som konge	son	Fredrik II
Wenceslaus	10. juni 1376	29. november 1378	etterfølgd som konge	son	Karl IV
Maximilian I	16. februar 1486	19.. aug.ust 1493	etterfølgd som konge (keisar 1508)	son	Fredrik III
Ferdinand I	5. januar 1531	3. mai 1558	etterfølgd som Keisar	bror	Karl V
Maximilian II	28 November 1562	25. juli 1564	etterfølgd som Keisar	son	Ferdinand I
Rudolf II	27. oktober 1575	12. oktober 1576	etterfølgd som Keisar	son	Maximilian II
Ferdinand III	22. desember 1636	15. februar 1637	etterfølgd som Keisar	son	Ferdinand II
Ferdinand IV	31. mai 1653	9. juli 1654	død	son	Ferdinand III
Josef I	23. januar 1690	5. mai 1705	etterfølgd som Keisar	son	Leopold I
Josef II	27. mars 1764	18. august 1765	etterfølgd som Keisar	son	Francis I

Det første franske keisardømet

Då Napoleon I av Frankrike hadde ein son og arving, Napoleon II, fekk han tittelen konge av Roma.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «King of the Romans» frå Wikipedia på engelsk, den 25. januar 2012.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
• H. Beumann: Rex Romanorum, in: Lexikon des Mittelalters (Dictionary of the Mellomalderen, 9 vols., Munich-Zurich 1980-98), vol. 7, col. 777 f.