Independent Labour Party

Independent Labour Party, Det uavhengige arbeidarpartiet, var eit tidlegare politisk parti i Storbritannia. Partiet blei danna i 1893, og første leiaren var James Keir Hardie frå Skottland.

Independent Labour Party
Land	Storbritannia
Grunnleggjarar	Keir Hardie
Grunnlagt	1893
Nedlagt	1975
Hovudkvarter	London
Ideologi	demokratisk sosialisme, Sentrisme
Politisk posisjon	venstresida

ILP spelte ei sentral rolle i danninga av Labour Party, ein gradvis prosess frå 1900 til 1906, og slutta seg kollektivt til dette. På denne måten kunne ILP halde fram med å ha sine eigne konferansar og sin eigen politikk, som ILP-medlemmene argumenterte for i Labour Party. ILP utgjorde mykje av aktivistbasen for Labour Party i åra fram til 1918.

Mange i ILP meinte Labour Party var altfor forsiktig i politikken sin, og somtid heilt prinsipplaus, som da det støtta første verdskrigen. I 1920 blei eit forslag om tilslutning til Tredje Internasjonalen likevel nedstemt i ILP. I 1922 blei mange frå ILP valde inn i parlamentet, men den første Labour-regjeringa i 1924 var skuffande for mange i ILP. Det same gjeld den andre Labour-regjeringa 1929-1931. ILP utgjorde hovudtyngda av den venstresosialistiske opposisjonen mot Labour-leiinga.

Det blei stadig klarare at ILP og leiinga i Labour Party stod i politisk motsetning til kvarandre, og det blei diskutert, særleg i Skottland, om ILP framleis skulle vere tilslutta Labour Party eller ikkje. I 1932 vedtok fleirtalet i ILP å forlate Labour Party. Dette førte til nedgang i medlemstalet i ILP, men større aktivitet, og ei klar venstredreiing i ILP si politiske linje. ILP var særleg aktive i støttearbeidet for venstresida i Spania under den spanske borgarkrigen, særleg partiet POUM. Mange ILP-medlemmer, mellom dei George Orwell, for til Spania for å ta del i krigen mot Franco og fascismen. På denne tida var også trotskistiske grupper med i ILP.

Etter den karismatiske leiaren James Maxton frå Skottland døydde i 1946, gjekk det nedover for ILP. Dei hadde likevel ein viss aktivitet i 1950-åra og 1960-åra, da dei særleg arbeidde for av-kolonisering og atomnedrusting. Nokre av dei som gjekk ut av det britiske kommunistpartiet i denne perioden slutta seg til ILP.

I 1970-åra var det likevel berre ein veik rest av ILP som på ny slutta seg til Labour Party, og la ned ILP som politisk parti i 1975.

Det kan tenkast at det relativt vellykka skotske sosialistpartiet SSP som finst i dag skuldar noko av suksessen sin den radikale demokratisk-sosialistiske tradisjonen ILP var eit uttrykk for, ikkje minst i Skottland.

Kjelder