Jacob (Jaap) Luitjens was een Nederlandse collaborateur tijdens de Tweede Wereldoorlog, die actief was in de omgeving van Roden in Drenthe. Hij werd in 1948 tot levenslang veroordeeld en vluchtte naar het buitenland, maar was in de ogen van latere historici een bijfiguur, die kort na de oorlog vrij had kunnen komen. Hij leefde tientallen jaren met zijn gezin in Paraguay en Canada en werd universitair docent, maar kwam symbool te staan voor NSB'ers die straffeloos bleven; zijn bijnaam 'de Schrik van Roden' is ver na de oorlog in de media ontstaan. Canada wees hem in 1992 uit, waarna hij in Nederland enkele jaren gevangen heeft gezeten. Als staatloos burger heeft hij nog dertig jaar in Nederland gewoond, mede omdat uitreisverzoeken geweigerd werden door de Nederlandse overheid.