Homokinetische koppeling
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De homokinetische koppeling – kortweg ook wel homokineet genoemd – is een mechanische askoppeling die als doel heeft de beweging van een roterende aandrijfas door te geven aan een uitgaande as, waarbij de uitgaande as een variabele hoek (de knikhoek) kan maken met de ingaande aandrijfas, terwijl de hoeksnelheden van in- en uitgaande as op ieder moment gelijk zijn.
De koppeling is dus zo gemaakt dat een variabele knikhoek geen invloed heeft op het doorgeven van de hoeksnelheid van de ingaande as. "Homokinetisch" betekent 'een gelijke snelheid hebbend' (in dit geval hoeksnelheid). Het woord homokinetisch is gevormd uit het Griekse ομοιος (homoios) = gelijk, overeenstemmend, en κινεω (kineo) = bewegen. Letterlijk betekent het dus gelijkbewegend, dit in tegenstelling tot een kruiskoppeling. In het Engels heet de koppeling een CV-joint, waarin CV staat voor constant velocity.
De thans gangbare versie, met een bol en een kooi (zie hierna) is in 1928 uitgevonden door Alfred Hans Rzeppa, die als ingenieur werkzaam was bij Ford. Vandaar dat men soms ook spreekt van een Rzeppakoppeling. Er bestaan echter ook andere constructies, waarvan sommige reeds eerder bekend waren, zoals die in de toenmalige DKW F1. De term homokinetische koppeling is dus ruimer dan de Rzeppakoppeling, die wel degelijk een van de eerste constructies was waarmee een homokinetische koppeling werd gerealiseerd.
Meer recent is de Thompsonkoppeling, uitgevonden door Glenn Thompson. Deze is op een andere mechanische constructie gebaseerd. In die zin is het dus van belang om onderscheid te maken tussen de enerzijds homokinetische koppeling als klasse van koppelingen en anderzijds gebruikte mechanische constructies (Rzeppakoppeling, Thompsonkoppeling, ...) die het principe ervan realiseren.
De homokinetische koppeling wordt vooral gebruikt als onderdeel van een knikbare aandrijfas in auto’s.