Loading AI tools
1756-1763 Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Zevenjarige Oorlog is de verzamelnaam van enkele oorlogen uitgevochten tussen 1756 en 1763 door vorstendommen met grondgebied in Europa en overzee ("koloniën"). Het Koninkrijk Pruisen was binnengevallen door legers van Oostenrijk, dat Silezië wilde heroveren. Oostenrijks bondgenoten Frankrijk en Spanje werden verslagen en moesten ten gevolge van de Vrede van Parijs een reeks koloniën afstaan aan Groot-Brittannië.
| Zevenjarige Oorlog | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Derde Slag bij Kolberg | ||||
| Datum | 1756–1763 | |||
| Locatie | Europa, Afrika, India, Noord-Amerika, Filipijnen | |||
| Resultaat | Verdrag van Parijs Vrede van Hubertusburg | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| ||||
| Verliezen | ||||
| ||||
Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) had Pruisen het grootste deel van het aan Oostenrijk toebehorende Silezië ingenomen (eerste twee Silezische Oorlogen). Oostenrijk wilde dit ongedaan maken en vernieuwde het bondgenootschap met Rusland. Groot-Brittannië dat in de Successieoorlog aan de kant van Oostenrijk had gestaan, tegen Pruisen, keerde de kaarten nu om. Koning George II van Groot-Brittannië was echter tevens keurvorst van Hannover en meende dat hij dit bezit alleen veilig kon stellen door vrede te sluiten met het militair veel sterkere Pruisen (Verdrag van Westminster). Groot-Brittannië, Hannover en Pruisen vormden vervolgens in de Zevenjarige Oorlog "de Geallieerden"[bron?].
Groot-Brittannië was al sinds 1754 verwikkeld in de Franse en Indiaanse Oorlog. Dat leidde ertoe dat Frankrijk uit het kamp van de Geallieerden stapte en zich aansloot bij Oostenrijk, voorheen de 'eeuwige' erfvijand. De radicale wisseling van onder meer Groot-Brittanniës en Frankrijks bondgenootschappen staat bekend als de renversement des alliances. In 1756 werd de oorlog in Europa geopend met de Slag bij Minorca, waarin een Franse vloot de Engelse vloot versloeg.
In Europa opende de Pruisische koning Frederik de Grote een succesvol offensief tegen Saksen. Het Saksische leger capituleerde te Pirna, waarna Saksen de facto Pruisisch was. De Pruisische troepen trokken vervolgens Bohemen binnen en sloegen na de gewonnen Slag bij Praag ook het beleg om Praag. Frederik de Grote moest dit beleg vroegtijdig afbreken om een tegen hem oprukkend Oostenrijks-Frans leger het hoofd te bieden. Hij versloeg die strijdmacht eind 1757 verpletterend in de slagen bij Roßbach en Leuthen. Frankrijk zou zijn troepen in het vervolg van de oorlog niet meer diep Duitsland insturen.
Hierna bereikten Russische troepen de streek. Nu werd Pruisen in het defensief gedwongen. In de Slag bij Kunersdorf (1759) verpletterden Oostenrijks-Russische troepen de Pruisen. Pruisen won nog de Slag bij Torgau (1760), maar was uitgeput. Het koninkrijk was de ondergang nabij, koning Frederik werd geplaagd door zelfmoordgedachten.
Dan geschiedde het Mirakel des Hauses Brandenburg: tsarina Elisabeth stierf, waardoor Peter III tsaar werd. Deze was geboren in Duitsland en bewonderde Frederik II. Hij sloot niet alleen vrede met Pruisen, maar besloot het ook te helpen. Peter III werd spoedig hierna vermoord, maar voor Pruisen veranderde niets. Peters vrouw Catharina II was weliswaar minder Pruisischgezind en liet de alliantie dan ook ontbinden, maar omdat ze geen nieuwe oorlog wenste, liet ze Pruisen verder ongemoeid.
 | |
| Silezische oorlogen | |
|---|---|
| |
Groot-Brittannië en Frankrijk bestreden elkaar ook buiten Europa. Dit is de reden dat soms naar de Zevenjarige Oorlog verwezen wordt als de "echte Eerste Wereldoorlog".[2] Door de nederlagen van Frankrijk in Europa verloor Frankrijk ook de bovenhand in Noord-Amerika en India. Met de Britse verovering van Bengalen begon de opbouw van Brits-Indië. In 1762 namen de Britten daarenboven de Spaanse havensteden Havana en Manilla in. De door de Britten gewonnen Slag om Signal Hill bij St. John's in 1762 was de laatste slag van de Zevenjarige Oorlog die in Noord-Amerika plaatsvond.
Zie Franse en Indiaanse Oorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Zie Derde Karnatakaoorlog voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Zie Slag om Manilla (1762) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
