Loading AI tools
zee Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Yoldiazee was een fase in de ontwikkeling van de huidige Oostzee, waarin het water voornamelijk brak was, nadat het Baltische ijsmeer leeggestroomd was in de Noordzee. Dateringen met de C14-methode wijzen uit dat de Yoldiazee bestond van ongeveer 9600 tot 8700 voor Christus. Door postglaciale opheffing van de bodem onder Scandinavië viel daarna de doorgang naar de Noordzee droog, waardoor de Yoldiazee veranderde in het Ancylusmeer.
Serie | Fase | Tijd geleden (jaar) | ||
---|---|---|---|---|
Holoceen | Oostzee | 5000 - 0 | ||
Littorinazee | 8500 - 5000 | |||
Ancylusmeer | 10.700 - 8500 | |||
Yoldiazee | 11.600 - 10.700 | |||
Pleistoceen | Baltisch IJsmeer | 15.000 - 11.600 | ||
Ouderdomfases gebaseerd op Björck 2008[1] |
De naam Yoldia werd in 1865 gegeven door de Zweedse 19de-eeuwse geoloog Otto Martin Torell[2] en komt van het schelpdier Yoldia arctica[3], dat als fossiel op veel plaatsen langs de huidige Oostzeekust gevonden wordt. Deze soort heeft koud zout water nodig en verdraagt een sterke verzoeting. Dit is een situatie die zich in zeeën voordoet waarin gletsjers uitmonden, waardoor er veel smeltwater in zee terechtkomt. Dit heeft zich op verschillende momenten in het Noord- en Oostzeegebied voorgedaan, zoals aan het eind van het Elsterien, het Saalien en het Weichselien. De soort is karakteristiek voor de sedimentlagen uit de Yoldiazee.
De Botnische Golf was nog met ijs bedekt en maakte dus geen deel uit van de Yoldiazee. De Finse Golf was wel open, en Zuid-Finland lag onder water, waarbij vele eilandjes boven water uitstaken. Het Ladogameer was via een straat met de Finse Golf verbonden. Rond 11.000 jaar geleden zat Noord-Duitsland via Denemarken vast aan Zuid-Zweden. Door het wegsmelten van de ijskap na het einde van de laatste ijstijd bewoog de bodem langzaam omhoog, waardoor Finland en Zweden steeds verder droog kwamen te liggen. Sommige delen van de kustlijn uit de tijd van de Yoldiazee liggen tegenwoordig een aantal tientallen meters boven water. Rond 10.500 jaar geleden lag de zeespiegel in het zuiden ongeveer 30 meter onder de huidige stand.
De Yoldiazee bestond tijdens het tijdvak Boreaal uit de Blytt-Sernandertijdschaal. De kusten waren begroeid met boreaal bos. Mesolithische culturen woonden langs de kust in Noord-Duitsland, Noord-Polen, Denemarken en Zuid-Zweden.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.