Loading AI tools
Pools componist (1913-1994) Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Witold Roman Lutosławski (Drozdowo, 25 januari 1913 – Warschau, 7 februari 1994) was een Pools componist.
| Witold Lutosławski | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Witold Lutosławski 1991 | ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Witold Lutosławski | |||
| Geboren | 25 januari 1913 | |||
| Geboorteplaats | Warschau | |||
| Overleden | 7 februari 1994 | |||
| Overlijdensplaats | Warschau | |||
| Land |  Polen | |||
| Werk | ||||
| Genre(s) | symfonische muziek, HaFaBramuziek, vocale muziek | |||
| Beroep | componist, muziekpedagoog, dirigent | |||
| Instrument(en) | piano, viool | |||
| (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) Last.fm-profiel (en) MusicBrainz-profiel | ||||
| Handtekening | ||||
 | ||||
| ||||
Lutosławski werd in een muzikaal gezin geboren. Zijn vader Józef Lutosławski was pianist, maar hij organiseerde groepen voor de bevrijding van de sinds 1815 bestaande Russische bezetting van Polen; hij werd in 1915 opgepakt en drie jaren later geëxecuteerd. Zijn moeder Maria z Olszewskich Lutosławska had als een van de eerste vrouwen in Europa gestudeerd, en wel geneeskunde. Witold kreeg als klein jongetje les in piano en viool. Op vijfjarige leeftijd begon hij te improviseren en toen hij negen jaar jong was schreef hij zijn eerste kleine composities (Preludium voor piano). Op vijftienjarige leeftijd deed hij privéstudies voor compositie. Daarop volgden studies aan het conservatorium van Warschau van 1932 tot 1937, evenals meerdere studies wiskunde. In 1938 ontstonden de Symfonische variaties, het eerste geldige werk.
Tijdens de overval van Hitler op Polen was Lutosławski leider van de militaire omroep. Hij werd door de Duitsers opgepakt, maar kon na acht dagen vluchten. De ondergedoken componist hield zich in leven door te werken als barpianist en muziekleraar. In 1941 schreef hij zijn Paganini-Variaties voor twee piano's, een tot nu toe veel gespeeld paradestukje. Tegelijkertijd begon hij met zijn eerste symfonie, maar die werd na de première in 1948 door het communistische regime als formalistisch aangezien.
Lutosławski ontwikkelde zijn techniek onder nazi- en stalinistische censuur en repressie. Hij weigerde een compositieopdracht van het communistische regime en werd voortaan genegeerd. Hij verdiende zijn brood met lichte muziek, werken voor hoorspel en toneel, kinderliederen enzovoort. In deze periode valt het ontstaan van zijn Concert voor orkest.
Na de dood van Stalin verbeterde de culturele situatie in Polen en Lutosławski werd medeoprichter van het festival Herfst van Warschau. Nadat hij een gedeelte uit John Cage's Pianoconcert (1958) op de radio had gehoord veranderde hij zijn voorheen op Béla Bartók en Igor Stravinsky georiënteerde compositiestijl. Hij integreerde in de stukken vanaf Jeux Vénitiens passages die hij "aleatorisch contrapunt" noemde, waarin naar zeer strenge aanwijzingen geïmproviseerd moest worden. De belangrijkste van deze nieuwe, strenge stijl zijn Trois poèmes d'Henri Michaux, het Strijkkwartet, de Symfonie Nr. 2, Livre pour orchestre, het Celloconcert, Mi-Parti, Novelette en de Symfonie Nr. 3.
Vanaf het midden van de jaren 1980 veranderde hij nog eens zijn compositiestijl, nu in de richting van het Franse impressionisme. Het Pianoconcert is daarvan een goed voorbeeld. Hij droeg dit concert op aan Krystian Zimerman, die de première-uitvoering voor zijn rekening nam.
Witold Lutosławski wordt met Frederik Chopin als de bekendste componist van Polen gezien. Lutosławski maakte gebruik van twaalftoonstechniek en aleatorische technieken. In tegenstelling tot de meeste andere moderne componisten is Lutosławski goed vertegenwoordigd bij recente opnamen.
Zie Oeuvre van Witold Lutosławski voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
