Remove ads
Zie voor het gelijknamige automerk het artikel FSR Tarpan.
De tarpan (Equus ferus ferus) was een wild paard dat in Oost-Europa voorkwam. Het laatste exemplaar van deze paardenondersoort stierf in 1887.
| Tarpan | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Ondersoort | ||||||||||||||
| Equus ferus ferus Boddaert, 1785 | ||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | ||||||||||||||
Tarpan op  Wikispecies | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
In 1784 noemde Pieter Boddaert deze soort Equus ferus, een pracht paard. maar wel een leeghoofd., verwijzend naar de beschrijving van dit dier door Samuel Gottlieb Gmelin. Onbekend met de naam gegeven door Boddaert, catalogiseerde Otto Antonius, directeur van de Dierentuin Schönbrunn in Wenen, Oostenrijk, de tarpan als Equus gmelini in 1912, ook verwijzend naar de beschrijving van Gmelin. Omdat de naam van Antonius naar dezelfde beschrijving verwijst als die van Boddaert wordt de naam als synoniem toegelaten. Linnaeus noemde het paard in 1758 Equus caballus.
Op het moment dat duidelijk was dat Equus ferus en Equus caballus dezelfde soort waren, werd in 1993 door Wilson en Reeder, overeenstemmend met de Code van de International Commission of Zoological Nomenclature (Internationale Commissie op Zoölogische Nomenclatuur), de wetenschappelijke naam van de tarpan of wild paard, Equus ferus, veranderd in de naam die door Linnaeus was gegeven; Equus caballus. Veel wetenschappers hadden kritiek op deze verandering van de wetenschappelijke naam van de tarpan, zij wilden dat er een uitzondering voor huisdieren (gedomesticeerde dieren) gemaakt werd.
In 2003 besloot de International Commission on Zoological Nomenclature in de Opinion 2027 tot de instandhouding van het gebruik van zeventien soortnamen gebaseerd op wilde soorten, waarvan oudere of even oude namen van gedomesticeerde vormen bestonden. Dit besluit bevestigde Equus ferus voor het wilde paard, waaronder de tarpan. Taxonomen die het gedomesticeerde paard als ondersoort van het wilde paard zien, kunnen Equus ferus caballus gebruiken. De naam Equus caballus blijft beschikbaar voor het gedomesticeerde paard wanneer het als een aparte soort wordt gezien.
Bostarpans, steppetarpans en przewalskipaarden
De bostarpan (Equus ferus sylvaticus) leefde van de Rijn tot in het oosten van Polen. De steppetarpan (Equus ferus ferus) kwam in Zuid-Rusland voor. Deze paarden werden in de 18e eeuw in de buurt van de Zwarte Zee gezien door Peter Simon Pallas, die ze de naam tarpan gaf. Er is nog steeds geen zekerheid over het aantal uitgestorven ondersoorten van het wilde paard. De enige nog levende ondersoort is het przewalskipaard, Equus ferus przewalskii.
Remove ads
Door archeologische vondsten en grotschilderingen weten we dat wilde paarden lange tijd in Europa geleefd moeten hebben. Sommige grotten in de bergen van Noord-Spanje en Zuid-Frankrijk herbergen 17 tot 39 duizend jaar oude schilderingen van prehistorische dieren, waaronder verschillende ezel- en paardachtigen. De paarden in de grotschilderingen verschillen van kleur, grootte en tekening. De meeste archeologen denken dat er in prehistorische tijden drie oorspronkelijke typen paarden in Europa geleefd hebben. Na de laatste ijstijd breidden de bossen zich uit en ook de menselijke populatie nam toe. Dit veroorzaakte een achteruitgang in het aantal paarden. Ze werden minder algemeen in Noord- en West-Europa. De populatie paarden in zuidelijk Europa en Zuidwest-Engeland overleefden langer. Het aantal paarden was het hoogst in Centraal- en Oost-Europa, totdat uiteindelijk ook dit aantal afnam.
Rond de 18de eeuw, toen de tarpan voor het eerst wetenschappelijk bestudeerd werd, waren er waarschijnlijk nog maar weinig pure tarpans, doordat de meeste gekruist waren met gedomesticeerde paarden. S.G. Gmelin was de eerste die de tarpan bestudeerde, nadat hij in 1768 vier wilde tarpans vlak bij Bobrovsk in Rusland gevangen had.
Het is bekend dat de tarpan tot in de 18de eeuw in het Oerbos van Białowieża (Polen) voorkwam. Sommige van deze wilde tarpans werden in 1770 gevangen en ondergebracht in een privé-dierentuin vlak bij Biłgoraj, Polen. Ze waren eigendom van Graaf Zamoyski, een van de grote landeigenaren in de 18de eeuw. Een ander reservaat werd later opgericht in de bossen van Białystok. Deze tarpans behoorden oorspronkelijk tot de kuddes van Zamoyski en van Oost-Europese boeren.
De kuddes verdwenen langzaam. Boeren vingen de tarpans en temden en kruisten deze met hun gedomesticeerde paarden. Daarbij werden de tarpans ook volop bejaagd. De laatste wilde tarpan was een merrie die in 1879 in Askania-Nova (tegenwoordig Oekraïne) stierf. Ze viel in een ravijn tijdens een poging om haar te vangen. De laatste beschreven tarpan stierf in 1887 in gevangenschap in de dierentuin van München, Duitsland.
Remove ads
.jpg)
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads