Theoloog des vaderlands

De titel Theoloog des vaderlands wordt in Nederland jaarlijks door een jury toegekend aan een academisch theoloog die gezien wordt als ambassadeur van de theologie. Van 2011 tot en met 2014 heette deze titel of prijs ook wel Theologie podiumprijs, Theoloog van het jaar of Meest spraakmakende theoloog.^[1] In 2018, 2019, 2021, 2023 en 2024 werd tevens een Jonge Theoloog des Vaderlands aangewezen.

Theoloog des vaderlands
Alternatieve titel(s)	Theologie Podiumprijs, Theoloog van het jaar of Meest Spraakmakende Theoloog
Land	Nederland
Eerst uitgereikt	2011
Officiële website
Portaal    Religie

Geschiedenis

Een theoloog die zich in het voorgaande jaar in het publieke debat opvallend verdienstelijk had gemaakt, ontving de prijs in de periode 2011-2015. In 2016 werd de titel toegekend aan een jonge theologe die de opdracht meekreeg in het daarop volgende jaar ambassadeur te zijn van de theologie in Nederland.^[2] In 2017 was er geen leeftijdsgrens bij de toekenning van de nominaties. Wel bleef de ambassadeursrol gedurende het jaar dat men de titel draagt leidend bij de toekenning van de prijs; de winnaar ontving 10.000 euro ten behoeve van een zelf uit te voeren project om de theologie bij een breed publiek over het voetlicht te brengen. Vanaf 2018 werd de winnaar van de prijs intern aangewezen door de deelnemende organisaties aan de Nacht van de Theologie.

Deze prijs wordt georganiseerd door onder andere dagblad Trouw, de omroepen EO en KRO-NCRV, uitgevers, theologisch faculteiten en hogescholen en werd voor het eerst in 2011 uitgereikt. De uitreiking is tijdens de Nacht van de Theologie. Dan wordt ook het Beste Theologische Boek van het jaar bekendgemaakt. In 2018, 2019, 2021 2023 en 2024 werden respectievelijk Rik Zweers, Mark de Jager, Tabitha van Krimpen, Thelma Schoon en Júlia Herku aangewezen tot Jonge Theoloog des Vaderlands aangewezen.

Jaar	Winnaar	Shortlist	Shortlist	Jonge theoloog
2011	Frank Bosman	Manuela Kalsky	Herman Selderhuis
2012	Erik Borgman	Janneke Nijboer	Judith Cooiman-Bouma
2013	Ruben van Zwieten	Rikko Voorberg	Orlando Bottenbley
2014	Paul van Geest	Manuela Kalsky	Dick Couvée
2015	Bisschop Gerard de Korte	Tom Mikkers	Jacobine Geel
2016	Janneke Stegeman	Pim Brouwer	Peter-Ben Smit
2017	Claartje Kruijff	Almatine Leene	Rikko Voorberg
2018	Stefan Paas			Rik Zweers
2019	Samuel Lee[3]			Mark de Jager
2020	Almatine Leene
2021	Thomas Quartier osb			Tabitha van Krimpen
2022	Katja Tolstaja
2023	Kees van Ekris			Thelma Schoon
2024	Mirella Klomp			Júlia Herku

Referenties

1. Bisschop De Korte verkozen tot theoloog des vaderlands Trouw, 21 juni 2015
2. Janneke Stegeman theoloog van het jaar: 'Ik houd van conflict', Trouw, 25 juni 2016
3. Voorganger Samuel Lee wil Theoloog van de Straten zijn ND.nl d.d. 16 november 2019