Schoenenkwartier

Het Schoenenkwartier, voorheen het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum, is een museum in de Noord-Brabantse stad Waalwijk, opgericht in 1954. Sinds 2022 is het gevestigd in een vleugel van het voormalige raadhuis van Waalwijk. Behalve museum is het Schoenenkwartier ook een kenniscentrum en een maaklab.

Schoenenkwartier
Museum voor de Schoen- en Lederindustrie
Polygoonjournaal uit 1967. Expositie in het Nederlands Leder- en Schoenmuseum te Waalwijk, met o.a. een schoen uit 1650.
Locatie	Waalwijk
Coördinaten	51° 41′ NB, 5° 3′ OL
Thema	Schoen- en Lederindustrie
Opgericht	1954
Detailkaart
Officiële website
Portaal    Kunst & Cultuur

Geschiedenis

Onder leiding van J.W. van Heesbeen kwam 10 april 1953 de 'Stichting Oudheidkundig Museum voor de Schoen- en Lederindustrie' tot stand. Dit naar aanleiding van een succesvolle SLEM (Schoenen, Leer En Mode) tentoonstelling in Waalwijk, waar A.H. (Antoon) Hendriks (1905-1965) een groot deel van zijn privé-collectie exposeerde. Hendriks was leraar schoenmaken aan de Middelbare Vakschool voor de Schoen- en Lederindustrie in Waalwijk en een verwoed verzamelaar van voorwerpen die met schoenen en de schoenindustrie te maken hadden. Naar aanleiding van de expo steunde een groep van schoenfabrikanten de oprichting van een museum. In 1954 opende het 'Oudheidkundig Museum voor de Schoen- en Lederindustrie'.

Het eerste onderkomen aan de Kloosterwerf voldeed niet en in 1960 verhuisde het museum naar de voormalige woning van lederfabrikant Cor Witlox aan de Grotestraat. Ook dit gebouw bleek na verloop van tijd te klein. Vervolgens trok het museum in 1983 in het gebouw van de voormalige schoenfabriek 'Pinocchio'. De naam werd toen 'Nederlands Leder en Schoenen Museum'. De collectie kon worden uitgebreid met onder meer enkele grote machines. In 2019 sloot het museum in afwachting van herhuisvesting in een zijvleugel van het oude raadhuis in het centrum van Waalwijk. Op 28 juni 2022 heropende het museum in dit nieuwe onderkomen.

Het gebouw van de voormalige schoenfabriek Pinocchio, dat inmiddels leegstond, werd in de nacht van 30 december op 31 december 2024 volledig verwoest door brand.

Verbouw zijvleugel oude raadhuis in 2021

Collectie

Waalwijk vormde het centrum van de schoenindustrie in de Langstraat en was landelijk toonaangevend. Aangezien de schoenindustrie omstreeks 1973 vrijwel geheel uit Nederland verdwenen is, wil het museum de herinnering aan deze bedrijfstak bewaren. De collectie bevat dus niet alleen schoenen -uit verschillende culturen- maar ook alles met betrekking tot de vervaardiging van schoeisel, zowel op ambachtelijke als op industriële wijze.

Behalve voor schoeisel wordt leer ook voor andere toepassingen aangewend, daarvan zijn tal van voorbeelden aanwezig, waaronder goudleer en paardentuig. Ook minder luxueuze toepassingen van leder, zoals drijfriemen, maken deel uit van de collectie.

Het Schoenenkwartier heeft verder een uitgebreide bibliotheek met betrekking tot leder, schoeisel en de schoenindustrie.

Externe link

• Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

• Jan Rosendaal (1996), Het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum, De Klopkei, Jaargang 20 (Speciale uitgave Waalwijk bouwt aan cultuur), pagina 117-123, ISSN 0922-1158
• Wim Blok (2004), Volleerd geëxposeerd – Geschiedenis van een gouden museum, De Klopkei, Jaargang 28, Nummer 3, pagina 3-32
• Waalwijkwiki.nl/wiki/Nederlands_Leder_&_Schoenenmuseum (De oorspronkelijke tekst van dit artikel is met toestemming van de auteurs Jan Rosendaal en Wim Blok overgenomen uit: Het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum , De Klopkei, (20e jaargang, speciale uitgave Waalwijk bouwt aan cultuur, 1996).
• Echo van het Zuiden (1949-09-26), Museum over Schoen en Leder, Streekarchief Langstraat Heusden Altena
• Echo van het Zuiden (1954-04-16), Stichting Museum voor de Schoen- en Lederindustrie, Streekarchief Langstraat Heusden Altena
• Echo van het Zuiden (1954-08-02), De opening van het Museum voor de Schoen- en Leerindustrie – Historisch moment op Historische plaats, Streekarchief Langstraat Heusden Altena
• Echo van het Zuiden (1960-10-07), Mr. Dr. C. N. M. Kortmann opende nationaal schoen- en leder-museum te Waalwijk, Streekarchief Langstraat Heusden Altena
• Echo van het Zuiden (1962-06-01) Het is goed toeven in Waalwijks Schoenmuseum – Schoenmakershuisje wacht op realisering, Streekarchief Langstraat Heusden Altena